w sanktuarium za czasów Dawida; nazwany też Azarelem (1Kn 25:1, 4, 18).

4. Lewita, potomek Jedutuna; na początku panowania Ezechiasza pomagał w oczyszczaniu świątyni (2Kn 29:12, 14, 16).

5. Jeden z czterech Symeonitów, synów Jisziego, którzy za czasów Ezechiasza poprowadzili 500 mężów ku górze Seir, wybili resztę Amalekitów, po czym tam zamieszkali (1Kn 4:41-43).

6. Złotnik, który pod kierownictwem Nehemiasza pomagał w naprawie murów Jerozolimy; syn Charhajasza (Neh 3:8).

(„[od; należący do] Uzziela”).

Lewici, potomkowie Uzziela, czwartego syna Kehata (Lb 3:19, 27). Obozowali na pd. od przybytku, a jeden z nich, El(i)cafan, był naczelnikiem wszystkich Kehatytów (Lb 3:29, 30). Stu dwunastu Uzzielitów z Amminadabem na czele pomagało sprowadzić Arkę Przymierza do Jerozolimy na polecenie Dawida (1Kn 15:3, 4, 10). Poza tym Dawid powołał Uzzielitów do pewnych zadań, gdy organizował służbę świątynną (1Kn 23:6, 20; 24:24; 26:23, 24).

(skrócona forma imienia Uzzjasz).

Mocarz wojsk Dawida. Uzzija był Aszteratytą, a więc przypuszczalnie pochodził z miejscowości Asztarot, leżącej na wsch. od Jordanu (Joz 9:10; 1Kn 11:26, 44).

(„moją siłą jest Jehowa”).

1. Lewita z rodu Kehatytów, „syn” Uriela (1Kn 6:22-24).

2. Ojciec Jonatana, jednego z urzędników króla Dawida (1Kn 27:25).

3. Król Judy, nazywany także Azariaszem. Syn Amacjasza i jego żony Jecholii. Powiedziano o nim, że panował 52 lata (829-778 p.n.e.). W tym czasie na tronie w królestwie północnym zasiadali kolejno: Jeroboam II, Zachariasz, Szallum, Menachem, Pekachiasz i Pekach (2Kl 15:1, 2, 8, 10, 13, 14, 17, 23, 25, 27; 2Kn 26:3). Współcześnie z Uzzjaszem żyli też prorocy: Izajasz (Iz 1:1; 6:1), Ozeasz (Oz 1:1), Amos (Am 1:1) i być może Joel. Za panowania tego króla wystąpiło wyjątkowo silne trzęsienie ziemi (Za 14:5).

Uzzjasz miał 16 lat, gdy zgodnie z życzeniem ludu judzkiego po śmierci ojca wstąpił na tron (2Kl 14:21; 2Kn 26:1). Jednakże według 2 Królów 15:1 został królem w 27 roku panowania izraelskiego władcy Jeroboama II. Ponieważ wskazywałoby to, że rządy Uzzjasza rozpoczęły się jakieś 12 lat po śmierci jego ojca, musiał wówczas zostać królem w jakimś szczególnym sensie. Niewykluczone, że dwuplemienne królestwo Judy wyzwoliło się wtedy spod dominacji królestwa północnego — dominacji trwającej być może od czasu, gdy izraelski król Jehoasz pokonał ojca Uzzjasza, Amacjasza (2Kn 25:22-24). A zatem Uzzjasz mógł zostać królem niejako po raz drugi — w tym znaczeniu, że uniezależnił się od izraelskiego króla Jeroboama II.

Król Uzzjasz czynił „to, co prostolinijne w oczach Jehowy”. Zawdzięczał to w dużym stopniu dobrym radom Zachariasza (nie chodzi o żyjącego później proroka o tym imieniu). Ale jego poddani dalej postępowali niewłaściwie, składając ofiary na wyżynach (2Kl 15:3, 4; 2Kn 26:4, 5).

Uzzjasz stał się sławny dzięki swym sukcesom militarnym, odniesionym z pomocą Jehowy. Odzyskał dla królestwa Judy i odbudował Elat (Elot), miasto położone nad zatoką Akaba. Toczył zwycięskie walki z Filistynami — zrobił wyłomy w murach Gat, Jabne i Aszdodu, po czym w okolicach Aszdodu zbudował miasta. Pokonał także Arabów i Meunitów oraz zmusił Ammonitów do płacenia Judzie daniny. Dysponował silnym i dobrze uzbrojonym wojskiem, które w końcu składało się z 307 500 mężczyzn pod wodzą 2600 naczelników domów patriarchalnych. Uzzjasz lepiej też obwarował Jerozolimę, w której ponadto sporządził machiny wojenne (2Kl 14:22; 2Kn 26:2, 6-9, 11-15).

Poza tym król ten żywo interesował się rolnictwem, w tym hodowlą zwierząt. Kazał wykuć wiele cystern, by stadom nie brakowało wody, oraz wznieść wieże na pustkowiu, przypuszczalnie po to, by pasące się zwierzęta chronić przed rabusiami. Dbał również o rolnictwo i uprawę winorośli w górach i w Karmelu (2Kn 26:10).

Imponujące osiągnięcia najwyraźniej wbiły Uzzjasza w pychę — tak dalece, że wtargnął do Miejsca Świętego w świątyni, chcąc spalić kadzidło. Arcykapłan Azariasz i 80 podległych mu kapłanów bezzwłocznie weszli za królem, potępili go za to bezprawie i polecili mu opuścić sanktuarium. Uzzjasz trzymał jeszcze w ręku kadzielnicę do palenia kadzidła i złościł się na kapłanów, gdy w wyniku cudu został dotknięty na czole trądem. Wtedy kapłani szybko wypędzili go ze świątyni. Jako nieczysty trędowaty, Uzzjasz nie mógł oddawać Bogu czci w tym miejscu ani też pełnić obowiązków króla. Dlatego do dnia śmierci mieszkał w specjalnym domu, a sprawami państwa zajmował się Jotam, jego syn (2Kn 26:16-21).

O śmierci i pochówku Uzzjasza 2 Kronik 26:23 mówi: „W końcu Uzzjasz spoczął ze swymi praojcami; został więc pogrzebany ze swymi praojcami, lecz na polu pogrzebowym, które należało do królów, gdyż mówiono: ‚Jest trędowaty’”. Być może z powodu trądu nie umieszczono Uzzjasza w grobowcu wykutym w skale, ale pochowano w ziemi na jakimś polu przylegającym do cmentarza królewskiego.

W Jerozolimie znaleziono wapienną tablicę, datowaną na I w. n.e., na której widnieje napis: „Tutaj złożono kości Uzzjasza, króla Judy. Nie otwierać” (ILUSTRACJA, t. 1, s. 960).

4. Kapłan spośród „synów Charima” (Ezd 2:36, 39; 1Kn 24:8), wymieniony między tymi, którzy w odpowiedzi na wezwanie Ezdrasza odprawili cudzoziemskie żony (Ezd 10:10, 11, 21, 44).

5. Potomek Judy poprzez Pereca; jego „syn” Atajasz został wymieniony wśród mieszkańców Jerozolimy za czasów Nehemiasza (Neh 11:4).

Zobacz SKAZA, WADA.

Mężczyzna z plemienia Naftalego; jego syn Nachbi należał do 12 Izraelitów wysłanych na zwiady do Kanaanu (Lb 13:2, 14).

Przyrząd do pomiaru ciężaru. W starożytności używano prostej wagi szalkowej. Składała się z poziomej dźwigni, podpartej lub podwieszonej dokładnie pośrodku, na której obu ramionach wisiała szalka lub hak. Ważony przedmiot kładziono na jednej szalce (lub zawieszano na haku, jeśli była to np. sakiewka z pieniędzmi), a na drugiej kładziono odważniki (Rdz 23:15, 16; Iz 46:6; Jer 32:10; Eze 5:1; zob. PIENIĄDZE). W czasie głodu starannie odmierzano na wadze nawet jedzenie. Jeździec na czarnym koniu, opisany w Objawieniu 6:5, który trzyma w ręku wagę szalkową „do odważania chleba”, uosabia „złe czasy, gdy żywność będzie niesłychanie droga” (The Expositor’s Greek Testament, red. W. Nicoll, 1967, t. V, s. 390).

Jehowa nakazywał ważyć uczciwie i dokładnie (Kpł 19:35, 36), gdyż oszukańcza waga była dla Niego obrzydliwością (Prz 11:1; 16:11; Eze 45:10). Wskazania wagi można było zafałszować przez wydłużenie jednego z ramion. Również jeśli ramiona były zbyt krótkie lub za grube i za ciężkie, waga mogła być niedokładna. Izraelici niekiedy używali oszukańczej wagi (Oz 12:7; Am 8:5), a na domiar złego mieli niedokładne odważniki — inne do kupowania, a inne do sprzedawania (Prz 20:23).

Wzmianki o wadze miały czasem znaczenie przenośne, np. Hiob nalegał, by ‛położono na wadze jego niedolę’ (Hi 6:2). Znikomość człowieka podkreślono stwierdzeniem, że ludzie położeni na wadze są lżejsi niż tchnienie (Ps 62:9). Dla Jehowy, który może niejako zważyć na wadze wszystkie wzgórza, narody są jak niepozorna warstewka pyłu na jej szalach (Iz 40:12, 15). Niekiedy waga wyobraża dokładną ocenę podczas sądu (Hi 31:6; Dn 5:27).

Zobacz też hasło MIARY I WAGI.

Miejsce „w Sufie”, najwyraźniej w pobliżu Arnonu; obecnie nieznane (Lb 21:14).

Jeden z dziesięciu synów Hamana (Est 9:9, 10).

Nasyp z ziemi lub kamieni, czasem nawet mur, wzniesiony wokół jakiegoś miejsca jako fortyfikacja.

Wał oblężniczy (hebr. soleláh) był pochyłym nasypem z ziemi (a niekiedy z kamieni) wykonanym przez atakujące wojska w celu wprowadzenia taranów lub innych machin oblężniczych przeciw warownemu miastu (2Sm 20:15). Asyryjski król Sancherib usypał wał oblężniczy przeciwko Lachisz. Prace wykopaliskowe wykazały, że wał ten wykonany był głównie z kamieni, połączonych dużą ilością zaprawy. Sancheribowi nie udało się jednak wznieść podobnego wału przeciw Jerozolimie (2Kl 19:32).

Król babiloński Nebukadneccar miał usypać wały oblężnicze przeciwko Jerozolimie i Tyrowi (Jer 6:6; Eze 21:22; 26:7, 8). Oblężenie Jerozolimy zostało proroczo zilustrowane przez Ezechiela, któremu polecono wyryć na cegle szkic tego miasta i usypać wokół wał oblężniczy (Eze 4:1, 2).

W Zachariasza 9:3, 4 wyrażenie „wał obronny” (hebr. macòr) najwyraźniej odnosi się do silnych umocnień Tyru, które składały się z wysokich murów zbudowanych z wielkich kamiennych bloków. Niezwykle silnie ufortyfikowany był też Babilon, który miał ceglane obwarowania zewnętrzne i wewnętrzne (zob. BABILON 1).