swego symbolicznego męża, Jehowy Boga, by ponownie nawiązać z Nim bliską więź.

„To, czego pragną kobiety”. W proroctwie Daniela o „królu północy” powiedziano: „Na Boga swoich ojców nie będzie zważał; nie będzie też zważał na to, czego pragną kobiety, ani na żadnego innego boga, lecz nad każdego będzie się wywyższał. Ale na swoim miejscu będzie oddawał chwałę bogu twierdz” (Dn 11:37, 38). „Kobiety” mogą tu wyobrażać narody, które niczym słabsze naczynia podlegają „królowi północy” i mu usługują. Mają one swych bogów i chciałyby oddawać im cześć, lecz „król północy” nie zwraca na to uwagi i wielbi boga militaryzmu.

Symboliczne „szarańcze”. W wizji z Objawienia 9:1-11 powiedziano o symbolicznych „szarańczach”, że mają włosy „jak włosy kobiet”. Według Biblii długie włosy kobiety stanowią znak jej podporządkowania wobec męża jako swej głowy. A zatem wzmianka o włosach „szarańczy” musi oznaczać, że ci, których one wyobrażają, są podporządkowani przedstawionemu w tej wizji królowi i wodzowi (zob. ABADDON).

144 000 „tych, którzy się nie skalali z niewiastami”. W Objawieniu 14:1-4 napisano o 144 tysiącach, że stoją z Barankiem na górze Syjon, że zostali „kupieni z ziemi” i że „są to ci, którzy się nie skalali z niewiastami; w rzeczywistości są dziewicami”. Łączy ich z Barankiem bliższa więź niż kogokolwiek innego, gdyż tylko oni potrafią opanować „nową pieśń”. To by sugerowało, że tworzą „oblubienicę” Baranka (Obj 21:9). Skoro stoją z nim na niebiańskiej górze Syjon, muszą być osobami duchowymi. Okoliczność, iż się „nie skalali z niewiastami” i są „dziewicami”, nie oznacza, że nigdy nie byli związani węzłem małżeńskim, gdyż Biblia nie wymaga, by osoby należące do 144 000 współdziedziców Chrystusa pozostawały na ziemi w stanie wolnym (1Tm 3:2; 4:1, 3). Nie znaczy to także, że grono to stanowią wyłącznie mężczyźni, ponieważ w odniesieniu do tych współdziedziców powiedziano, iż „nie ma mężczyzny ani kobiety” (Gal 3:28). A zatem musi tu chodzić o symboliczne niewiasty, zapewne o organizacje religijne, jak Babilon Wielki i jej „córki”, czyli religie fałszywe (Obj 17:5). Gdyby chrześcijanie się do nich przyłączali, istotnie by się kalali. Ten symboliczny opis harmonizuje z wymaganiem podanym w Prawie, według którego arcykapłan w Izraelu mógł pojąć za żonę tylko dziewicę, a przecież Jezus Chrystus jest większym Arcykapłanem Jehowy (Kpł 21:10, 14; 2Ko 11:2; Heb 7:26).

Kwestię używania przez Jezusa określenia „niewiasta” w odniesieniu do Marii omówiono w haśle MARIA 1 (Szanowana i kochana przez Jezusa).

(hebr. péten).

Bardzo jadowity wąż występujący w Azji i Afryce. Kobra sześciokrotnie wspomniana w Biblii to niewątpliwie kobra egipska (Naja haje), często wykorzystywana przez zaklinaczy węży zarówno w czasach biblijnych, jak i obecnie. Rozdrażniona, rozszerza szyjny odcinek tułowia, podobnie jak kobra indyjska i królewska.

Podczas ataku kobra wyrzuca do przodu uniesioną górną część ciała, wydając przy tym głośny syk. Gdy kąsa, silnie zaciska zęby na swej ofierze i wykonuje specjalne ruchy szczękami, żeby do rany dostało się jak najwięcej jadu. Z tego powodu, jak również ze względu na niezwykłą toksyczność jadu, należy do najniebezpieczniejszych zwierząt.

Izraelici dobrze znali tego węża, nie tylko z pobytu w Egipcie, lecz także z czasów wędrówki po pustkowiu. Kiedy Mojżesz przemawiał tam do ludu, wspomniał o „strasznej truciźnie kobr” (Pwt 32:33). Słowo „straszny” trafnie określa skutki działania ich jadu. Opisał je dr Findlay Russell w książce Snake Venom Poisoning (1980, s. 362) — objawy zaczynają się od opadania powiek, a potem następują kłopoty z oddychaniem, paraliż gałek ocznych, języka i gardła, a nawet drgawki i zatrzymanie akcji serca.

Jad kobry poraża układ nerwowy oraz oddechowy i często jest dla ludzi śmiertelny, jeśli szybko nie zostanie podana surowica. O „żółci” i „jadzie kobr” wspomniał Cofar (Hi 20:14, 16).

Psalmista, używając języka przenośnego, nawiązał do zabójczej kobry oraz lwa i oznajmił tym, którzy zaufali Jehowie: „Po młodym lwie i kobrze będziesz stąpać; podepczesz młodego grzywiastego lwa i wielkiego węża” (Ps 91:13). W proroctwie o ponownym zgromadzeniu ludu Jehowy Izajasz zapowiedział zmianę warunków i czasy, gdy „dziecię ssące będzie się bawić nad jamą kobry, a dziecko odstawione od piersi położy rękę na szczelinie świetlnej jadowitego węża” (Iz 11:8, 11, 12).

Jak kobra może „słuchać głosu zaklinaczy”?

Biblia wspomina o uchu kobry i o jej zdolności ‛słuchania głosu zaklinaczy’ (Ps 58:4, 5). Ponieważ węże nie mają otworów słuchowych i przyrodnikom wydawało się, że nie reagują na dźwięk, wiele osób uważa, że gady te są głuche. Na temat tego błędnego poglądu w dziele The New Encyclopædia Britannica (1987, t. 27, s. 159) powiedziano: „Założenie takie jest niezgodne z faktami; węże reagują na pewne dźwięki rozchodzące się w powietrzu i mogą je odbierać dzięki mechanizmowi stanowiącemu odpowiednik błony bębenkowej. (...) Poza tym choć pod względem wrażliwości na średnie i niskie tony węże na ogół ustępują innym zwierzętom, różnica ta nie jest znacząca. Niektóre węże wrażliwością na dźwięki dorównują nawet większości jaszczurek, mających typowe otwory słuchowe oraz ucho środkowe”.

(„cierń”).

Potomek Judy. Koc „został ojcem Anuba i Cobeby oraz rodzin Acharchela, syna Haruma” (1Kn 4:1, 8).

Zobacz GOTOWANIE, NACZYNIA KUCHENNE.

Zobacz KSIĄŻKA, KSIĘGA.

(ק) (kof).

Dziewiętnasta litera alfabetu hebrajskiego. W polskich odpowiednikach hebrajskich nazw i imion zawierających tę literę zazwyczaj pisze się „k” (np. „Kainan” i „Kisz”), chociaż niektórzy tłumacze używają „q”. Odpowiada jej dźwięk mocniejszy niż reprezentowany przez kaf (כ); jest artykułowany głębiej w gardle i przypomina polskie „k”, ale formowane w tyle podniebienia. W tekście hebrajskim literą tą rozpoczyna się każdy z ośmiu wersetów Psalmu 119:145-152.

(gr. aléktor).

Samiec kury domowej. Ze względu na ogromne rozpowszechnienie kury domowej (Gallus domesticus) czupurny kogut jest ogólnie znany. Ptak ten ma jaskrawe ubarwienie, długie pióra ogona opadające łukiem nad tylną częścią ciała, czerwony mięsisty grzebień na czubku głowy i dwa mięsiste płaty skórne poniżej dzioba i gardła.

Pisma Hebrajskie w ogóle nie wspominają o kogucie, a w Chrześcijańskich Pismach Greckich znalazły się tylko wzmianki o jego pianiu (zob. PIANIE KOGUTÓW). Wszyscy czterej ewangeliści podają zapowiedź Jezusa o zaparciu się Piotra i relacjonują, jak doszło do jej spełnienia w noc poprzedzającą śmierć Mistrza (Mt 26:34, 74, 75; Mk 14:30, 72; Łk 22:34, 60, 61; Jn 13:38; 18:27).

Chociaż Miszna (Bawa kamma 7:7) zakazywała Żydom hodowania drobiu z powodu niebezpieczeństwa skalania się pod względem ceremonialnym, ze źródeł rabinicznych wynika, że zarówno Żydzi, jak i Rzymianie trzymali ptactwo domowe. Niedaleko Micpy odnaleziono onyksową pieczęć z wizerunkiem koguta, zawierającą napis: „Własność Jaazaniasza, sługi królewskiego”. Jeżeli, jak sądzą niektórzy, chodzi o Jaazaniasza (Jezaniasza) wspomnianego w 2 Królów 25:23 i Jeremiasza 40:8, oznaczałoby to, że koguty hodowano w Izraelu już w VII w. p.n.e. Sylwetka koguta widnieje też na kawałku garnka odkopanym na terenie starożytnego Gibeonu.

Jezus wspominał w przykładach o kokoszce z kurczętami oraz o jajku, co pokazuje, że kura domowa była jego słuchaczom dobrze znana (Mt 23:37; Łk 11:12; 13:34; zob. KURA).

Zobacz KURA.

1. Ojciec fałszywego proroka Achaba, który należał do wygnańców żydowskich w Babilonie przed zburzeniem Jerozolimy w 607 r. p.n.e. (Jer 29:21; zob. ACHAB 2).

2. Beniaminita będący zapewne przodkiem niejakiego Sallu, który mieszkał w Jerozolimie za czasów Nehemiasza (po niewoli babilońskiej) (Neh 11:4, 7).

Staw w kolanie odgrywa dużą rolę w podtrzymywaniu całego ciała. Dlatego w Biblii osłabłe, chwiejące się kolana oznaczają słabość, a kolana tłukące się jedno o drugie — strach (Hi 4:4; Ps 109:24; Iz 35:3; Dn 5:6; Heb 12:12).

Spośród 10 000 wojowników Gedeona wszyscy oprócz 300 uklękli na kolana i nisko schylili głowy, by napić się wody. W tej pozycji nie czuwali — nie byli przygotowani na nieoczekiwany atak. Bardziej skupili się na gaszeniu pragnienia niż na swym zasadniczym zadaniu. Natomiast 300 wojowników — czujnych, gotowych do walki — nie uklękło, lecz dłonią podnosiło wodę do ust i ‛chłeptało ją z ręki’. W rezultacie pozostałych 9700 odprawiono do domu (Sdz 7:3, 5-8).

Dziecko, o którym przenośnie powiedziano, że ‛urodziło się na kolanach’ jakiejś osoby — a więc korzystało z jej przychylności i opieki — było uznawane za jej potomka. Na przykład syna Bilhy uważano za dziecko Racheli (Rdz 30:3-6; por. 50:23).

Jehowa obiecał członkom swego ludu odrodzenie i przyrównał ich do dzieci Syjonu (Jerozolimy), które ‛będą pieszczone na kolanach’. Mieli zatem być przywróceni do łask i otoczeni troskliwą opieką (Iz 66:12, 13).

Klękanie. Hebrajskie słowo oznaczające „klękać” (barách) prawdopodobnie zawiera ten sam rdzeń, co odpowiednik słowa „błogosławieństwo”.