pozostał więc tylko pasierb Tyberiusz. August zmarł w 14 r. n.e., dnia 17 sierpnia — miesiąca, który od swego imienia nazwał Augustus (według kalendarza juliańskiego był to 19 sierpnia).

Kiedy apostoł Paweł odwołał się do Cezara i odesłano go do Rzymu, straż nad nim powierzono setnikowi (centurionowi) z „oddziału Augusta”, imieniem Juliusz (Dz 27:1). Przekazanie Pawła i innych więźniów pod opiekę tego setnika odbyło się w Cezarei (Dz 25:13; 26:30 do 27:1).

Obecnie nie da się dokładnie ustalić, czym był „oddział Augusta”, do którego należał Juliusz. Ponieważ określenie „Augusta” jest tu tłumaczeniem greckiego słowa Sebasté, niektórzy próbują łączyć tę jednostkę z Samarią, zwaną wówczas Sebaste, i uważają, że chodzi o formację złożoną z rekrutów pochodzenia samarytańskiego. Józef Flawiusz wspomina o „oddziale jeźdźców zwanych ‚sebasteńskimi’” (Wojna żydowska, II, XII, 5 [236]). Jednakże założenie, iż pisarz Dziejów Apostolskich użył tego słowa w takim znaczeniu, wydaje się niezbyt dobrze uzasadnione.

Według innego wyjaśnienia określenie „oddział Augusta” miałoby się odnosić do frumentarii, specjalnego cesarskiego korpusu kurierów, których służba zapewniała cesarzowi łączność z dowództwem wojsk w prowincjach i którzy podobno również eskortowali więźniów. Pogląd ten znajduje przynajmniej częściowe oparcie w pewnych przekładach biblijnych, które w Dziejach 28:16 zawierają wątpliwy fragment: „Setnik oddał więźnie hetmanowi wojska” (Bg). Zdaniem zwolenników takiego wyjaśnienia „hetman wojska” oznacza tu dowódcę frumentarii. Fragment ten nie występuje jednak w większości współczesnych przekładów.

W wielu tłumaczeniach Biblii oddział ten nazwano „kohortą” (Bp, BT, Bw). Greckie słowo speíra (oddział) w terminologii wojskowej na ogół odnosiło się do rzymskiego manipułu (manipulus), jednostki złożonej z dwóch centurii. Określenie to może się jednak odnosić również do większego oddziału; dlatego uważa się, że w Pismach Greckich odpowiada rzymskiej „kohorcie” (dziesiątej części legionu, liczącej od 400 do 600 ludzi). Oprócz kohort wchodzących w skład legionów, w których służyli obywatele rzymscy, istniały jeszcze kohorty tworzące oddziały pomocnicze, czyli auxilia, do których rekrutowano poddanych Rzymu (nieobywateli). Stanowiły one niezależne jednostki piechoty i na ogół stacjonowały wzdłuż granic imperium. Kohortom legionów rzymskich nie nadawano odrębnych nazw, ale kohorty wojsk pomocniczych często miały swoje określenia. Odnaleziono inskrypcje wymieniające Cohors I Augusta (łac.) oraz Speíra Augoúste (gr.), choć niekoniecznie musi przy tym chodzić o omawiany tu oddział.

1. Słowo „Awen” pojawia się w hebrajskim tekście masoreckim w Ezechiela 30:17 i w takiej formie występuje w angielskiej Biblii króla Jakuba. W wielu współczesnych przekładach znajdujemy w tym miejscu nazwę „On”, odnoszącą się do miasta w Egipcie nazywanego przez Greków Heliopolis. W języku hebrajskim zarówno „Awen”, jak i „On” zawierają te same spółgłoski, ale różnią się znakami samogłoskowymi. Niektóre opracowania sugerują, iż zmieniając oznaczenia samogłosek, celowo zastosowano grę słów, by potępić bałwochwalcze On, będące centrum egipskiego kultu słońca (zob. ON 2).

(2, 3: „nikczemność; krzywda”)

2. Awen występujące w tekście hebrajskim w Ozeasza 10:8 jest najwyraźniej skrótem od Bet-Awen (por. Oz 4:15; 5:8; 10:5; zob. BET-AWEN 2).

3. W Amosa 1:5 jest mowa o „dolinnej równinie Awen”. To hebrajskie wyrażenie występuje w niektórych przekładach jako „Bikat-Awen” (Bp, Bw, BWP, NŚ; zob. BIKAT-AWEN).

Siedziba lub rodzinne miasto Hadada, czwartego króla Edomitów, który pokonał w bitwie Midianitów (Rdz 36:35; 1Kn 1:46). Jak się przypuszcza, chodzi o Chirbat al-Dżitta, leżące na dawnym terytorium Edomitów, pomiędzy Maanem a Chirbat al-Basta, ok. 100 km w kierunku pd.-pd.-wsch. od Morza Martwego. Wznosi się tam góra o tej samej nazwie (Dżabal al-Dżitta), mająca wysokość 1332 m.

Miasto w pn. Syrii, w VIII w. p.n.e. należące do Asyrii. Zapewne tożsame z Iwwą (2Kl 17:24; 18:34; 19:13; Iz 37:13; zob. IWWA).

Mieszkańcy Awwy; po zdobyciu Samarii w 740 r. p.n.e. Asyryjczycy sprowadzili ich wraz z innymi ludami w miejsce uprowadzonych na wygnanie Izraelitów (2Kl 17:24). Wszystkie te nowo osiedlone ludy stały się znane jako Samarytanie. Chociaż Awwici do pewnego stopnia odczuwali bojaźń przed Jehową, uczynili sobie bogów Nibchaza i Tartaka i oddawali im cześć (2Kl 17:29-33; zob. AWWA).

Dawni mieszkańcy zach. części Kanaanu sięgającej aż do Gazy. Czterdzieści lat po wyjściu Izraelitów z Egiptu Mojżesz powiedział, że Awwijczycy — przynajmniej większość