Jehowa jednak „nie pragnie, żeby ktokolwiek został zgładzony, ale pragnie, żeby wszyscy doszli do skruchy” (2Pt 3:9; por. Eze 18:23, 32). Przecież tak bardzo umiłował ludzi, że udostępnił im ofiarę okupu złożoną przez Jego własnego Syna, Jezusa Chrystusa (Jn 3:16; por. Jak 4:12). Pomimo tego dowodu miłości większość nie chce wstąpić na „drogę prowadzącą do życia” i woli pozostać na „drodze prowadzącej do zagłady” (Mt 7:13, 14).

Pismo Święte wskazuje, iż cały szereg rzeczy, osób i organizacji czeka wiecznotrwałe zniszczenie. Jezus nazwał Judasza „synem zagłady” (Jn 17:12). Dopuścił się on rozmyślnej zdrady Syna Bożego, czym zasłużył na nieodwracalne unicestwienie. To samo spotyka tych, którzy bluźnią przeciw duchowi świętemu. Są winni „grzechu wiecznego” i nie ma dla nich przebaczenia „ani w tym systemie rzeczy, ani w przyszłym” (Mk 3:28, 29; Mt 12:32; zob. BLUŹNIERSTWO). Wieczna zagłada czeka również tych, którzy z własnego wyboru „nie znają Boga oraz (...) nie są posłuszni dobrej nowinie” (2Ts 1:8, 9). Mianem „syna zagłady” określono też klasę odstępczego „człowieka bezprawia” (2Ts 2:3; zob. CZŁOWIEK BEZPRAWIA). Na bezpowrotne unicestwienie skazano także Szatana wraz z demonami, symboliczną „bestię” i „fałszywego proroka”, a nawet śmierć i Hades (Mt 25:41; Obj 20:10, 14, 15; 21:8). Wszyscy trafią do „jeziora ognia”, symbolizującego wiekuistą zagładę (zob. JEZIORO OGNIA).

W czasach biblijnych najskuteczniejszym narzędziem zniszczenia był ogień. Dlatego Jezus posłużył się właśnie tym symbolem do zilustrowania całkowitej zagłady niegodziwców (Mt 13:40-42, 49, 50; zob. OGIEŃ).

Zobacz OLIWNA, GÓRA.

Niewielka ogrodzona przestrzeń dla zwierząt (Sof 2:6; zob. OWCZARNIA). W proroctwie Micheasza zebrany ponownie i zjednoczony Izrael przyrównano do „trzody w zagrodzie” (Mi 2:12). W tekście masoreckim występuje tu hebrajskie słowo bocráh, które jest także nazwą miast (Bocra) leżących w Edomie i w Moabie. Jednakże ze względu na kontekst niektórzy bibliści uważają, iż w Micheasza 2:12 bocráh może też oznaczać „zagrodę” (Bp, BWP) lub „ogrodzenie” (BT, KUL). Gdyby słowo to miało nieco inne znaki samogłoskowe, byłoby bardzo podobne do arabskiego określenia sirat („zagroda”).

(„wstrętny”).

Syn króla Rechoboama (przypuszczalnie z żony imieniem Machalat) (2Kn 11:18, 19, 23).

(hebr. ʼarnéwet).

Gryzoń z rodziny zającowatych; blisko spokrewniony z królikiem, ale większy od niego. W odróżnieniu od królików młode zające nie rodzą się w podziemnej norze, od razu po narodzinach mają futro, otwarte oczy i są aktywne. Zając ma rozdzieloną wargę, długie uszy, zadarty ogon i długie, silne kończyny tylne, umożliwiające szybką ucieczkę przed wrogami. Najszybsze zające podobno osiągają prędkość do 70 km/h. Istnieje wiele odmian tych zwierząt, a długość ich ciała przeciętnie wynosi ok. 60 cm. Na ogół są szarawe lub brązowe.

Prawo Mojżeszowe zabraniało spożywania zajęcy i zaliczało je do zwierząt przeżuwających pokarm (Kpł 11:4, 6; Pwt 14:7). Zające i króliki oczywiście nie posiadają wielokomorowego żołądka i nie zwracają pokarmu do jamy gębowej w celu ponownego przeżuwania, co charakteryzuje zwierzęta naukowo klasyfikowane do grupy przeżuwaczy. Chociaż hebrajski odpowiednik słowa „przeżuwanie” dosłownie znaczy „zwracanie (wymiotowanie)”, podziału na zwierzęta „przeżuwające” i inne nie dokonano w czasach Mojżesza według kryteriów współczesnej nauki. Dlatego dokładności Biblii nie można oceniać (jak czyni to wielu krytyków) na podstawie wybiórczych i stosunkowo niedawnych ustaleń co do tego, które zwierzęta należą do przeżuwaczy.

W przeszłości komentatorzy biblijni uznający Boskie natchnienie Pisma Świętego nie dopatrywali się w tym przepisie Prawa żadnego błędu. W dziele The Imperial Bible-Dictionary (red. P. Fairbairn, Londyn 1874, t. I, s. 700) wyjaśniono: „Jest oczywiste, że zając podczas odpoczynku żuje to, co zjadł jakiś czas wcześniej; zawsze czynność tę uznawano powszechnie za przeżuwanie pokarmu. Nawet nasz poeta Cowper, uważny obserwator przyrody, który przyglądał się swoim trzem udomowionym zającom, potwierdza, że ‚przez cały dzień aż do wieczora przeżuwały pokarm’”.

Przeprowadzone jakiś czas temu naukowe obserwacje zajęcy i królików wskazują, że chodzi o coś więcej niż pozorne przeżuwanie pokarmu. François Bourlière napisał: „Dwukrotne — a nie jednokrotne — przechodzenie pokarmu przez jelito wydaje się u królików i zajęcy zjawiskiem powszechnym. Króliki domowe zazwyczaj zjadają i połykają bez przeżuwania swoje odchody wydalone w nocy, tak iż rano stanowią one połowę zawartości żołądka. U królików żyjących dziko zjawisko to obserwuje się dwa razy dziennie; podobny zwyczaj dostrzeżono u zająca szaraka. (...) Uważa się, że w ten sposób zwierzę zapewnia sobie duże ilości witamin z grupy B, wytwarzanych przez bakterie w pokarmie w jelicie grubym” (The Natural History of Mammals, 1964, s. 41). W książce Mammals of the World (E. P. Walker, 1964, t. II, s. 647) powiedziano na ten temat: „Może to przywodzić na myśl proces ‚przeżuwania’ charakterystyczny dla przeżuwaczy” (zob. hasło PRZEŻUWANIE POKARMU).

(ז) (zájin).

Siódma litera alfabetu hebrajskiego. Ogólnie biorąc, odpowiada ona polskiej literze „z”; w tekście hebrajskim występuje na początku każdego z wersetów Psalmu 119:49-56.

(prawdopodobnie skrócona forma imienia Zachariasz: „Jehowa pamiętał”).

Założyciel rodu w Izraelu. Jego potomkowie w liczbie 760 mężczyzn powrócili z niewoli babilońskiej w 537 r. p.n.e. (Ezd 2:1, 2, 9; Neh 7:14).

(od rdzenia oznaczającego: „pamiętać; wspomnieć”).

1. Rubenita, którego syn Szammua był jednym z 12 zwiadowców wysłanych przez Mojżesza do Ziemi Obiecanej (Lb 13:3, 4).

2. Symeonita, którego syn Szimej miał bardzo liczne potomstwo (1Kn 4:24-27).

3. Lewita z rodu Merariego, syn Jaazjasza (1Kn 24:26, 27).

4. Przełożony trzeciej grupy muzyków lewickich, syn Asafa, Gerszonita (1Kn 6:39, 43; 25:2, 10; Neh 12:35). Najprawdopodobniej występuje też pod imieniem Zabdi (Neh 11:17) oraz Zikri (1Kn 9:15).

5. Jeden z budowniczych wznoszących pod nadzorem Nehemiasza mur Jerozolimy; syn Imriego (Neh 3:2).

6. Lewita, którego podpis widniał pod przymierzem zobowiązującym do wierności, zawartym za czasów namiestnika Nehemiasza. Zakkur mógł złożyć go osobiście lub uczynił to w jego imieniu któryś z potomków (Neh 9:38; 10:1, 9, 12). Może chodzić o postać omówioną poniżej.

7. Lewita, którego syn Chanan za rządów namiestnika Nehemiasza otrzymał zadanie należytego rozdzielania dziesięciny (Neh 13:10-13). Być może tożsamy z omówionym powyżej (poz. 6).

1. Hebrajskie słowo ʼittím użyte w Izajasza 19:3 odnosi się do egipskich „zaklinaczy”. Określenie chéwer (tłumaczone na „zaklęcie”) oznacza magiczną formułę wypowiadaną, śpiewaną lub zapisywaną w celu rzucenia na kogoś uroku (Ps 58:5; Iz 47:9, 12). Wyraz lechaszím („ozdobne, brzęczące muszelki”) pochodzi od rdzenia oznaczającego „szeptać; zaklinać”, z czego wynika, że ozdoby noszone przez córki Syjonu najwyraźniej były amuletami (Iz 3:20; por. 2Sm 12:19; Ps 58:5). Stosowanie zaklęć, podobnie jak wszelkie praktyki spirytystyczne, należało do „obrzydliwości”, których Jehowa wyraźnie zabronił swemu ludowi (Pwt 18:9-11). Starożytni Babilończycy, Egipcjanie i członkowie innych narodów wierzyli w moc uroków i bardzo często je rzucali (Iz 19:3; 47:9, 12).

Zaklinanie węży. Zaklinanie węży może być formą spirytyzmu i pozostałością starożytnego kultu tych zwierząt. Zaklinacz rzekomo potrafi zaczarować węża (najczęściej jest to kobra) za pomocą muzyki, granej zazwyczaj na flecie lub piszczałce. Wbrew utartym opiniom węże nie są całkowicie głuche. Z Psalmu 58:4, 5 wynika, iż słyszą głos zaklinaczy i muzykę. Niektórzy sądzą, że chodzi o zwykłą sztuczkę, której można nauczyć także inne zwierzę, np. ptaka. W tym celu trzeba umieścić węża w koszyku z pokrywą, grać spokojną muzykę, a gdy tylko zechce uciec, natychmiast przykryć koszyk — dopóki wąż nie nauczy się posłusznie unosić na dźwięk muzyki bez podejmowania próby ucieczki. Nawet jeśli niekiedy istotnie jest to jedynie wyuczony trik, zaklinanie węży nierzadko ma wyraźny związek ze spirytyzmem.

Biblijne wzmianki o tej spirytystycznej praktyce dowodzą, że była ona znana już w czasach starożytnych (Ps 58:4, 5; Kzn 10:11; Iz 3:3; Jer 8:17).

2. Hebrajskie słowo ʼaszszáf (aram. ʼaszáf; „czarodzieje”, Bp) znaczy „zaklinacz; nekromanta; czarownik” (A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, red. F. Brown, S. R. Driver i C. A. Briggs, 1980, ss. 80, 1083; L. Koehler i W. Baumgartner, Lexicon in Veteris Testamenti Libros, Lejda 1958, ss. 95, 1055). „Zaklinacz” to osoba, która w swych praktykach czarnoksięskich wzywa jakieś duchy, np. duchy zmarłych. A „nekromanta” to ktoś, kto wróży i przepowiada przyszłość za sprawą rzekomych kontaktów ze zmarłymi.

Bóg potępił wszelkie próby kontaktowania się ze zmarłymi. „A gdyby wam powiedzieli: ‚Zwróćcie się do mediów spirytystycznych albo do mających ducha przepowiadania, którzy kwilą i mówią półgłosem’ — czyż każdy lud nie powinien się zwracać do swego Boga? Czy należy się zwracać do umarłych w sprawie żyjących?” (Iz 8:19). Chociaż praktyki takie były w Izraelu zabronione, niewierny król Saul odwiedził kobietę w En-Dor, będącą „mistrzynią jako medium spirytystyczne”, która kontaktowała się z demonami i twierdziła, że przywołuje zmarłych (1Sm 28:7; Kpł 20:27).