Prz 17:8). Pismo Święte wskazuje, że przyjmowanie łapówek prowadziło nie tylko do wypaczenia sprawiedliwości, ale nawet do rozlewu krwi (Pwt 16:19; 27:25; Eze 22:12).

W Prawie nadanym Izraelitom Jehowa wyraźnie zabronił przyjmowania łapówek, a sam jako Najwyższy Sędzia był doskonałym przykładem, gdyż zawsze jest bezstronny i nieprzekupny (Wj 23:8; 2Kn 19:7). Dlatego każdy, kto chce być ‛gościem w Jego namiocie’, musi Go pod tym względem naśladować (Ps 15:1, 5; zob. też Iz 33:15, 16).

Biblia mówi o wielu osobach, które przyjmowały lub dawały łapówki. Dalila za zdradzenie Samsona otrzymała od każdego z filistyńskich władców sojuszniczych 1100 srebrników (równowartość 2422 dolarów, jeśli chodziło o sykle) (Sdz 16:5). Synowie proroka i sędziego Samuela w przeciwieństwie do ojca przyjmowali łapówki i wypaczali sąd (1Sm 8:3; 12:3). Dawid wspomina o ludziach, których prawica, zamiast bronić sprawiedliwości, była ‛pełna przekupstwa’ (Ps 26:10). Asa przekupił króla Syrii, a Achaz władcę Asyrii, żeby uzyskać pomoc militarną (1Kl 15:18, 19; 2Kl 16:8). Łapówki kochali też zwierzchnicy niewiernej Jerozolimy (Iz 1:23; 5:23; Mi 3:11). Inaczej niż zwyczajne nierządnice, które żądają zapłaty za swe usługi, wiarołomna Jerozolima sama dawała łapówki tym, którzy do niej przychodzili (Eze 16:33).

W I w. n.e. Judasz Iskariot przyjął łapówkę za zdradzenie Jezusa Chrystusa (Mt 26:14-16, 47-50). A namiestnik Feliks przetrzymywał Pawła w więzieniu, bo spodziewał się, że otrzyma od niego pieniądze (Dz 24:26, 27).

Biblijne wyrażenia „łapówka z zanadrza” i „łapówka w zanadrzu” najwyraźniej nawiązują do tego, że zarówno wręczający, jak i przyjmujący łapówkę na ogół chował ją w górnych fałdach szaty (Prz 17:23; 21:14; zob. DARY, UPOMINKI).

(prawdopodobnie gr. forma hebr. imienia Eleazar: „Bóg dopomógł”).

1. Brat Marty i Marii; wskrzeszenie go było jednym z najwspanialszych cudów Jezusa Chrystusa (Jn 11:1, 2). Jezus pokochał tę rodzinę mieszkającą w Betanii, „w odległości około trzech kilometrów” od Jerozolimy, przy drodze do Jerycha (Jn 11:5, 18, przyp. w NW). Przypuszczalnie był dość częstym gościem w tym domu (Łk 10:38-42).

Kiedy Jezus przebywał po drugiej stronie Jordanu, otrzymał od sióstr Łazarza wiadomość, że ich brat jest bardzo chory. Niewątpliwie miały nadzieję, że go uzdrowi (Jn 11:3, 21, 32). Tymczasem Jezus nie udał się od razu do Betanii ani nie uleczył Łazarza na odległość, jak to zrobił ze służącym pewnego setnika (Mt 8:5-13), lecz został na miejscu jeszcze dwa dni. Gdy dotarł w okolice Betanii, wyszła mu na spotkanie Marta, a później Maria. Jak się okazało, Łazarz już od czterech dni był martwy (Jn 11:6, 17, 20, 30-32).

Podczas rozmowy z Martą Jezus podkreślił rolę zmartwychwstania (Jn 11:23-27). Wkrótce potem jego słowa nabrały dodatkowego znaczenia. Po przybyciu do grobowca czy też jaskini, gdzie pochowano Łazarza, Chrystus polecił odsunąć kamień zamykający wejście. Następnie w modlitwie do swego niebiańskiego Ojca wskazał na jeden z powodów, dla których do tego wszystkiego doszło: „Aby uwierzyli [tłumnie zgromadzeni tam ludzie], żeś ty mnie posłał” (Jn 11:38-42). Potem wezwał zmarłego Łazarza, żeby wyszedł z grobu, co też się stało — ku niewątpliwej radości i zdumieniu obecnych (Jn 11:43, 44).

Cud ten skłonił niejednego do uwierzenia w Jezusa, ale zarazem pobudził faryzeuszy i naczelnych kapłanów do uknucia spisku na jego życie. Rozgniewali się jeszcze bardziej, gdy wielki tłum Żydów przybył zobaczyć nie tylko Jezusa, lecz także wskrzeszonego Łazarza. Ponieważ wielu zaczęło wierzyć w Chrystusa właśnie ze względu na Łazarza, zamierzali zabić również jego (Jn 11:45-53; 12:1-11). Nie ma jednak żadnego biblijnego dowodu na to, by wprowadzili w czyn te niecne plany.

Niektórzy krytycy Biblii podważają relację Jana o przywróceniu życia Łazarzowi, argumentując, iż pozostałe Ewangelie milczą w tej sprawie. Niemniej z uważnej lektury Ewangelii synoptycznych wynika, że w żadnej z nich nie opisano wszystkich czynów Jezusa. Na przykład tylko Łukasz wspomniał o wskrzeszeniu syna wdowy z Nain (Łk 7:11-15). Jan zwykle podawał informacje pominięte przez innych ewangelistów. Relacja o wzbudzeniu z martwych Łazarza jest tego dobitnym przykładem.

Wskrzeszenie Łazarza było ważnym elementem służby Jezusa, gdyż ukazało potęgę Syna Bożego oraz umocniło wiarę zarówno w niego, jak i w zmartwychwstanie (Jn 11:4, 41, 42). Chrystus dokonał tego cudu zapewne na początku 33 r. n.e. Pismo Święte nie mówi, gdzie, kiedy i w jakich okolicznościach Łazarz umarł po raz drugi (zob. ZMARTWYCHWSTANIE [Wskrzeszeni, zanim został złożony okup]).

Ani Biblia, ani żadne inne przesłanki nie pozwalają łączyć historycznego Łazarza z żebrakiem