cenne również dla dzisiejszych badaczy Biblii.

Jak widać, spisując księgi Kronik, Ezdrasz pragnął umocnić swych współczesnych w postanowieniu dochowania wierności Jehowie. Aby ich zachęcić do wypełniania powinności wynikających z przymierza, nakreślił im minione dzieje Izraela i na przykładzie autentycznych wydarzeń wykazał, jakie owoce przynosi wierne trzymanie się prawdziwego wielbienia, a jakie nieszczęścia pociąga za sobą odwrócenie się od Jehowy Boga.

Wartość tych ksiąg. Księgi Kronik ogromnie pogłębiają naszą wiarę oraz zrozumienie Biblii. Ezdrasz podał mnóstwo informacji uzupełniających naszą wiedzę o wielbieniu praktykowanym w świątyni oraz o zadaniach kapłanów, lewitów, odźwiernych, śpiewaków i muzyków. Zamieścił wiele szczegółów dotyczących prawdziwego wielbienia, takich jak: sprowadzenie przez Dawida Arki Przymierza do Jerozolimy (1Kn rozdz. 15, 16); jego przygotowania do budowy świątyni i do pełnionej w niej służby (1Kn 22-29); okoliczność, że po oderwaniu się dziesięciu plemion kapłani pozostali przy Rechoboamie (2Kn 11:13-17); wojna między Abijaszem i Jeroboamem (2Kn 13); reformy na korzyść religii prawdziwej, podjęte przez Asę (2Kn rozdz. 14, 15), Jehoszafata (2Kn rozdz. 17, 19, 20), Ezechiasza (2Kn 29-31) oraz Jozjasza (2Kn rozdz. 34, 35); porażenie trądem zarozumiałego Uzzjasza (2Kn 26:16-21) oraz skrucha Manassesa (2Kn 33:10-20).

Ezdrasz wielokrotnie pokazuje, że interesują go nie tylko sprawy kapłanów, ale też proroków (2Kn 20:20; 36:12, 16). Około 45 razy używa słów „prorok”, „widzący” lub „wizjoner” i podaje dodatkowe informacje o różnych prorokach i innych osobach niewymienionych gdzie indziej w Piśmie Świętym. Są to m.in. Iddo, Eliezer, syn Dodawahu, Jachazjel, syn Zachariasza, kilku mężczyzn o imieniu Zachariasz, a także Oded, żyjący w czasach króla judzkiego Achaza.

Sporo wiadomości zawartych w księgach Kronik wzbogaca naszą wiedzę o dziejach Judy, np. historia choroby i pogrzebu Asy oraz zejście Jehoasza na złą drogę po śmierci arcykapłana Jehojady. Znajdujemy w nich też rodowody — niezwykle ważne dla ustalenia genealogii Chrystusa. Prócz tego księgi te pomagają w określeniu dokładnej chronologii zdarzeń. Są pięknym świadectwem mądrości Jehowy, Autora Biblii, który pobudził swego sługę Ezdrasza do spisania rozmaitych dodatkowych szczegółów potrzebnych do udostępnienia wierzącym w Biblię najdokładniejszego i najbardziej harmonijnego opisu dziejów człowieka.

(hebr. paráh; ʼélef [Pwt 7:13]).

Krowa odgrywała istotną rolę w życiu Izraelitów. Była używana jako zwierzę pociągowe i dostarczała cennego mleka, z którego wytwarzano inne produkty spożywcze, m.in. ser, masło i maślankę (Lb 19:2; Iz 7:21, 22). A ze skóry tych zwierząt wyrabiano różne przedmioty.

Młode krowy, czyli jałówki, niekiedy składano w ofierze (Rdz 15:9; 1Sm 6:14; 16:2). Z popiołu z czerwonej krowy, spalonej poza obozem, Izraelici sporządzali „wodę oczyszczenia” (Lb 19:2, 6, 9). W wypadku niewyjaśnionego morderstwa starsi z miasta najbliższego miejscu, gdzie znaleziono zwłoki, mieli zabić jałówkę w nieuprawianej dolinie potoku, a następnie obmyć nad nią ręce i oświadczyć, że nie ponoszą winy za tę zbrodnię (Pwt 21:1-9).

W Piśmie Świętym krowy i jałówki często występują w znaczeniu przenośnym. Siedem tłustych i siedem wychudzonych krów ze snu faraona zgodnie z wyjaśnieniem oznaczało siedem lat obfitości, po których miało nadejść siedem lat głodu (Rdz 41:26, 27). Samson nazwał swą żonę jałówką, którą orało trzydziestu drużbów, żeby znaleźć rozwiązanie jego zagadki (Sdz 14:11, 12, 18).

W odniesieniu do kobiet z Samarii, które lubiły żyć w zbytku i łupiły innych, użyto określenia „krowy Baszanu” (Am 3:15; 4:1). Efraima przyrównano do „wyćwiczonej jałówki, która bardzo lubi młócić” (Oz 10:11). Porównanie to staje się wyrazistsze, gdy uwzględnić okoliczność, iż młócącym zwierzętom nie zakładano kagańca, mogły się więc najeść ziarna, niezwłocznie otrzymując bezpośrednią nagrodę za swą pracę (Pwt 25:4). Dzięki błogosławieństwu Bożemu Izrael niejako utył, ale „wierzgał”, buntując się przeciwko Jehowie (Pwt 32:12-15), dlatego słusznie powiedziano, że stał się jak uparta krowa, która nie chce nosić jarzma (Oz 4:16). Egipt przyrównano do pięknej jałówki, na którą spadnie nieszczęście z ręki Babilończyków (Jer 46:20, 21, 26). Natomiast Babilończyków plądrujących ‛dziedzictwo Boże’, Judę, przyrównano do jałówki podskakującej na miękkiej trawie (Jer 50:11).

Pokojowe warunki, jakie zapanują pod rządami Mesjasza, Chrystusa Jezusa, zostały trafnie zilustrowane w pewnym proroctwie przez przyjazne stosunki między łagodną krową a drapieżną niedźwiedzicą (Iz 11:7; zob. BYK; CIELĘ, CIELEC; JAŁÓWKA).