W części historycznej Pisma Świętego liczba siedem często oznacza zupełność lub doprowadzenie jakiegoś dzieła do końca. Izraelici przejawili zupełną wiarę i posłuszeństwo, gdy przez siedem dni maszerowali wokół Jerycha, a siódmego dnia okrążyli je siedmiokrotnie, po czym mury miasta runęły (Joz 6:2-4, 15). Eliasz okazał zupełną wiarę w skuteczność swej modlitwy do Boga, siedem razy rozkazując na górze Karmel swemu słudze, by popatrzył na niebo, zanim ukazała się chmura deszczowa (1Kl 18:42-44). Trędowaty Naaman musiał się wykąpać w Jordanie siedem razy. Wymagało to dużej pokory od tego potężnego wodza syryjskiego, lecz gdy posłusznie zastosował się do zaleceń proroka Elizeusza, został oczyszczony przez Jehowę (2Kl 5:10, 12). Czystość, zupełność, doskonałość i wspaniałość wypowiedzi Jehowy przyrównano w dobitnej poetyckiej przenośni do srebra siedmiokrotnie czyszczonego w piecu hutniczym (Ps 12:6). Ogrom miłosierdzia Jehowy uwypuklają słowa: „Prawy może upaść nawet siedem razy i na pewno wstanie” (Prz 24:16). W celu podkreślenia, że Bóg jest godzien wszelkiej chwały, psalmista oznajmił: „Siedem razy dziennie cię wysławiam” (Ps 119:164).

W Księdze Objawienia bardzo często używa się symbolicznej liczby siedem w odniesieniu do spraw związanych z Bogiem i Jego zborem, ale także do tego, co należy do przeciwnika Bożego, Szatana Diabła, który zaciekle przeciwstawia się Jehowie i Jego ludowi (Obj 1:4, 12, 16; 5:1, 6; 8:2; 10:3; 12:3; 13:1; 15:1, 7; 17:3, 10 i in.).

Podobną myśl o zupełności wyrażają wielokrotności liczby siedem. W proroctwie Daniela dotyczącym przyjścia Mesjasza mowa jest o „siedemdziesięciu [dziesięć razy siedem] tygodniach” (Dn 9:24-27; zob. SIEDEMDZIESIĄT TYGODNI). Jerozolima i Juda za nieposłuszeństwo wobec Boga pozostawały spustoszone przez 70 lat, „aż ziemia [całkowicie] spłaciła swe sabaty” (2Kn 36:21; Jer 25:11; 29:10; Dn 9:2; Za 1:12; 7:5).

Liczba 77, składająca się z dwóch siódemek, oznaczała tyle, co „bez ograniczeń” lub „bez końca”. Jezus zaleca chrześcijanom, aby tak właśnie przebaczali swym braciom (Mt 18:21, 22). Bóg postanowił, że kto by uśmiercił skalanego morderstwem Kaina, tego „dosięgnie pomsta siedem razy”, dlatego Lamech, który najprawdopodobniej zabił człowieka w samoobronie, powiedział: „Jeśli Kain ma zostać pomszczony siedem razy, to Lamech siedemdziesiąt razy i siedem” (Rdz 4:15, 23, 24).

Osiem. Liczba osiem także była używana, by jeszcze mocniej podkreślić zupełność czegoś (osiem to o jeden więcej niż siedem, które na ogół oznaczało zupełność), toteż czasami wyobrażała obfitość. Upewniając swój lud, iż uwolni go od zagrożenia ze strony asyryjskiej, Jehowa oznajmił, że wzbudzi przeciw Asyryjczykowi „siedmiu pasterzy, tak, [nie tylko siedmiu, lecz nawet] ośmiu książąt spośród ludzi” (Mi 5:5). Stosownym zwieńczeniem Święta Szałasów, kończącego rok religijny, było święte, uroczyste zgromadzenie w ósmym dniu, podczas którego obowiązywał „całkowity odpoczynek” (Kpł 23:36, 39; Lb 29:35).

Dziesięć. Liczba ta oznacza pełnię, całość, połączenie, sumę wszystkich istniejących składników. Warto też zaznaczyć, że gdy liczby siedem i dziesięć występują obok siebie, siódemka wyobraża coś, co jest wyższe lub wznioślejsze, a dziesiątka — coś podrzędnego.

Dziesięć plag zesłanych na Egipt wyrażało pełnię Bożych wyroków — wszystkie były potrzebne, by całkowicie upokorzyć fałszywych bogów egipskich i wyrwać lud Boży z jarzma niewoli. „Dziesięć Słów” stanowiło fundament przymierza Prawa, a pozostałe przepisy, których było ok. 600, jedynie poszerzały i objaśniały owe przykazania, wskazując na ich zastosowanie (Wj 20:3-17; 34:28). Jezus użył liczby dziesięć w różnych przykładach, żeby wskazać na zupełność lub kompletność (Mt 25:1; Łk 15:8; 19:13, 16, 17).

Jedno z dzikich zwierząt w wizji Daniela i niektóre bestie opisane w Księdze Objawienia miały dziesięć rogów. Najwyraźniej wyobrażają one wszystkich „królów”, wszystkie ziemskie mocarstwa składające się na owe symboliczne bestie (Dn 7:7, 20, 24; Obj 12:3; 13:1; 17:3, 7, 12). Zupełny charakter próby czy też okresu próby, której Bóg postanowił poddać swych sług bądź do niej dopuścić, uwypukla Objawienie 2:10: „Nie lękaj się tego, co właśnie masz wycierpieć. Oto Diabeł będzie wtrącać niektórych z was do więzienia, abyście zostali w pełni wypróbowani i doznawali ucisku przez dziesięć dni”.

Dwanaście. Patriarcha Jakub miał 12 synów, którzy stali się protoplastami 12 plemion Izraela. Bóg uznał ich potomstwo za swój naród, utworzony na mocy przymierza Prawa. A zatem liczba 12 zapewne wyobraża zupełny, pod każdym względem zrównoważony porządek ustanowiony przez Boga (Rdz 35:22; 49:28). Jehowa wybrał 12 apostołów, którzy stanowią drugorzędne kamienie fundamentowe Nowej Jerozolimy, zbudowanej na Jezusie Chrystusie (Mt 10:2-4; Obj 21:14). „Synowie Izraela” duchowego tworzą 12 plemion po 12 000 członków (Obj 7:4-8).

Określone znaczenie mają też czasem wielokrotności liczby 12. Dawid ustanowił 24 oddziały kapłanów, które na zmianę pełniły służbę w świątyni zbudowanej później przez Salomona (1Kn 24:1-18). Pomaga to zrozumieć, kim jest „dwudziestu czterech starszych” zasiadających wokoło tronu Bożego w białych szatach wierzchnich i koronach (Obj 4:4). Wiernym naśladowcom Jezusa Chrystusa, jego duchowym braciom, przyrzeczono, że będą wraz z nim niebiańskimi królami i kapłanami. Owymi starszymi nie mogą być wyłącznie apostołowie, gdyż było ich tylko 12. Najwyraźniej więc chodzi o całe „królewskie kapłaństwo”, o grono 144 000 (wyobrażone przez 24 oddziały kapłanów usługujących w świątyni), ukazane w roli kapłanów i królów w niebie (1Pt 2:9; Obj 7:4-8; 20:6).

Czterdzieści. Z liczbą 40 w kilku miejscach skojarzono okres sądu lub kary (Rdz 7:4; Eze 29:11, 12). Niniwie dano 40 dni na okazanie skruchy (Jon 3:4). Liczby 40 użyto też dla wskazania pewnego podobieństwa między życiem Jezusa Chrystusa a Mojżesza, który był jego pierwowzorem. Obaj pościli przez 40 dni (Wj 24:18; 34:28; Pwt 9:9, 11; Mt 4:1, 2).

Czwarta część Pięcioksięgu. Swą nazwę wzięła od wspomnianych w niej dwóch spisów ludności. Relacjonuje, co się wydarzyło w okolicach góry Synaj, a także podczas wędrówki Izraela po pustkowiu i na równinach moabskich. Zasadniczo obejmuje okres 38 lat i 9 miesięcy — od 1512 do 1473 r. p.n.e. (Lb 1:1; Pwt 1:3, 4). Wprawdzie wypadki opisane w Liczb 7:1-88 oraz 9:1-15 rozegrały się wcześniej, ale dostarczają cennych wyjaśnień stanowiących integralną część tej księgi.

Pisarz. Od starożytności za pisarza Księgi Liczb uważano Mojżesza. Ona sama wielokrotnie to potwierdza. Kiedy opisuje warunki bytowe Izraelitów, nie wspomina o żadnym innym miejscu poza Egiptem i pustkowiem. Mówiąc o czasie powstania Hebronu, odwołuje się do wzniesienia egipskiego miasta Coan (Lb 13:22). Mojżesz, „wyszkolony we wszelkiej mądrości Egipcjan”, niewątpliwie mógł znać wiek Coanu (Dz 7:22).

Niektóre polecenia zapisane w Księdze Liczb są typowe dla narodu odbywającego wędrówkę. Dotyczą np. obozowania poszczególnych plemion (Lb 1:52, 53), kolejności wymarszu (2:9, 16, 17, 24, 31) oraz sygnałów trąb zwołujących lud bądź nakazujących zwinięcie obozu (10:2-6). Również przepisy o kwarantannie pasują do życia obozowego (5:2-4). Różne inne przykazania sformułowano tak, że wyraźnie odnoszą się do czasu po zajęciu przez Izraelitów Ziemi Obiecanej. Oto przykłady: wygrywanie na trąbach sygnału wojennego (10:9), wyznaczenie 48 miast dla Lewitów (35:2-8), wystąpienie przeciwko bałwochwalstwu i mieszkańcom Kanaanu (33:50-56), wybranie sześciu miast schronienia, postępowanie z nieumyślnymi zabójcami (35:9-33) oraz prawa regulujące kwestię dziedzictwa i zawierania małżeństw przez kobiety, którym przypadło ono w udziale (27:8-11; 36:5-9).

Prócz tego wyraźnie powiedziano, że to Mojżesz spisał miejsca obozowania Izraelitów (Lb 33:2), a z końcowych słów Księgi Liczb wynika, iż właśnie on utrwalił na piśmie całą tę relację (36:13).

Autentyczność. Autentyczność tej księgi nie budzi najmniejszych wątpliwości. Wyróżnia się ona niezwykłą szczerością. Nie ukrywa złych postępków ani porażek (Lb 11:1-5, 10, 32-35; 14:2, 11, 45). Opowiada nawet o wykroczeniach samego Mojżesza, jego brata Aarona, siostry Miriam i bratanków Nadaba oraz Abihu (3:3, 4; 12:1-15; 20:2-13). Na zrelacjonowane w niej wypadki wielokrotnie powołuje się Księga Psalmów (78:14-41; 95:7-11; 105:40, 41; 106:13-33; 135:10, 11; 136:16-20). Do ważniejszych wydarzeń i innych szczegółów nawiązują: Jozue (Joz 4:12; 14:2), Jeremiasz (2Kl 18:4), Nehemiasz (Neh 9:19-22), Dawid (Ps 95:7-11), Izajasz (Iz 48:21), Ezechiel (Eze 20:13-24), Ozeasz (Oz 9:10), Amos (Am 5:25), Micheasz (Mi 6:5), chrześcijański męczennik Szczepan (Dz 7:36), apostołowie Paweł (1Ko 10:1-11) i Piotr (2Pt 2:15, 16), uczeń Juda (Judy 11) oraz Syn Boży (Jn 3:14; Obj 2:14). Niewątpliwie więc uznawali Księgę Liczb za część natchnionego Słowa Bożego. Warto też wspomnieć o proroctwie Balaama dotyczącym gwiazdy, która miała wyjść z Jakuba. Spełniło się ono pierwotnie na Dawidzie, gdy został królem, a później podbił Moabitów i Edomitów (Lb 24:15-19; 2Sm 8:2, 13, 14).

Wartość. Księga Liczb dobitnie ilustruje, jak ważne jest posłuszeństwo wobec Jehowy, szanowanie Boga i Jego sług, okazywanie wiary oraz trzymanie się z dala od bezbożników (Lb 13:25 do 14:38; 22:7, 8, 22; 26:9, 10; Heb 3:7 do 4:11; 2Pt 2:12-16; Judy 11; Obj 2:14). Ponadto podkreśla, że nie wolno z braku wiary wystawiać Jehowy na próbę (Lb 21:5, 6; 1Ko 10:9) i że należy wystrzegać się szemrania (Lb 14:2, 36, 37; 16:1-3, 41; 17: