rozstrzygnie kwestię swej boskości, raz na zawsze wykaże, iż jest jedynym wszechmocnym Bogiem (por. Iz 44:6).

1. Ojciec apostoła Mateusza zwanego też Lewim, poborcy podatkowego (Mt 9:9; Mk 2:14).

2. Ojciec Jakuba Mniejszego, dziewiątego na liście 12 apostołów (Mt 10:3; Mk 3:18; Łk 6:15; Dz 1:13). Wielu uczonych, opierając się na tradycji, utożsamia go z Klopasem (Jn 19:25), co by oznaczało, że był on mężem „drugiej Marii” (Mt 27:56; 28:1; Mk 15:40; 16:1; Łk 24:10). Różnicę w imionach można by wyjaśnić odmienną wymową ich rdzenia lub tym, że Alfeusz miał dwa imiona, co w tamtych czasach było dość częste.

(hebr. ʼalgummím [2Kn 2:8; 9:10, 11]; ʼalmuggím [1Kl 10:11, 12]).

Drewno, które Salomon zamówił u króla Tyru Chirama na belki do budowy świątyni. Wykonano z nich schody, podpory oraz harfy i inne instrumenty strunowe.

Nie da się jednoznacznie zidentyfikować drzewa algumowego. Według tradycyjnie wyznawanego poglądu chodziło o pewien gatunek sandalinu (Pterocarpus santalinus), występującego obecnie w Indiach i na Sri Lance. Niektórzy jednak wskazują na sandałowiec biały (Santalum album), być może dlatego, że według Józefa Flawiusza owo drewno było białe i lśniące (Dawne dzieje Izraela, VIII, VII, 1). Sandalin osiąga wysokość 7,5—9 m i ma twarde, czerwonawobrązowe drewno o wąskich słojach i wysokim połysku. Mogłoby się nadawać na instrumenty muzyczne wymienione w Biblii. Ma słodki zapach i jest bardzo odporne na owady.

Obecnie sandalin nie rośnie w Libanie. Ale Biblia nie podaje, czy drewno algumowe pochodziło stamtąd, czy nie. W każdym razie Chiram uznał później za stosowne sprowadzić je z Ofiru, do którego mogło dotrzeć z jeszcze innego miejsca, gdyż kraina ta stanowiła ośrodek handlu z Indiami, Egiptem i różnymi rejonami Afryki (1Kl 10:11, 22). Drewno dostarczone przez Chirama było rzadko spotykane i cenne, o czym świadczy wzmianka, że „takich belek drewna algumowego nie sprowadzono ani nie widziano po dziś dzień” (1Kl 10:12).

Przybliżona transkrypcja hebrajskiego zwrotu halelu-Jáh, który po raz pierwszy pojawia się w Psalmie 104:35. W Przekładzie Nowego Świata jest tłumaczony na „wysławiajcie Jah”. W Pismach Hebrajskich zwrot ten występuje 24 razy i z wyjątkiem Psalmu 135:3 wprowadza i (lub) kończy psalmy, w których się znajduje (zob. np. Ps 112:1; 115:18; 146:1, 10; 147:1, 20; 148:1, 14; 149:1, 9; 150:1, 6). Razem ze słowem „amen” zamyka czwarty zbiór psalmów (Ps 106:48), a zapisany po grecku występuje czterokrotnie w Objawieniu 19:1-6, gdzie jest mowa o radości, jaką wywoła zniszczenie Babilonu Wielkiego i rozpoczęcie królowania przez Jehowę (zob. JAH).

(„okazałe drzewo”).

Symeonita, potomek Szemajasza (1Kn 4:37).

(„okazałe drzewo płaczu”).

Okazałe drzewo stojące poniżej wzgórza, na którym wznosiło się miasto Betel. Swą nazwę wzięło stąd, że Jakub pogrzebał pod nim „Deborę, mamkę Rebeki” (Rdz 35:8; zob. WIELKIE DRZEWO, OKAZAŁE DRZEWO).

Pierwszy z 13 synów Joktana; żył w piątym pokoleniu po Semie; bratanek Pelega, który należał do linii rodowej prowadzącej do Mesjasza. Almodad został przodkiem jednego z 70 rodów istniejących po potopie; jego potomkowie osiedlili się na Półwyspie Arabskim (Rdz 10:26, 32; 1Kn 1:20). Według tradycji arabskiej był naczelnikiem plemienia Dżurham i ojcem żony Ismaela.

Miasto lewickie na terytorium Beniamina, przydzielone synom Aarona za czasów Jozuego i kapłana Eleazara (Joz 21:1, 18). W 1 Kronik 6:60 występuje jako Alemet. Utożsamiane jest z ruinami wioski Chirbat ʽAlmit (Chorbat ʽAlmit), leżącej ok. 6 km na pn. wsch. od Jerozolimy i ok. 2 km na wsch. pn. wsch. od innego miasta lewickiego — Anatot.

Miejsce, w którym Izraelici obozowali w 40 roku po wyjściu z Egiptu (1473 p.n.e.), leżące między Dibon-Gad a górami Abarim. Było to jedno z ostatnich obozowisk podczas tej wędrówki (Lb 33:46, 47). Lokalizacja nie jest pewna, ale niektórzy uczeni utożsamiają je z Chirbat Dulajlat asz-Szarkija, ok. 16 km na pn. pn. wsch. od Dibonu (Dibanu). Być może jest to inna nazwa miasta Bet-Diblataim (Jer 48:22).

(hebr. ʼahalím [lm.] i ʼahalòt [lm.]; gr. alòe).

Nazwa pewnego rodzaju drzew zawierających aromatyczną substancję wykorzystywaną w czasach biblijnych jako perfumy (Ps 45:8; Prz 7:17; PnP 4:14). Większość komentatorów uważa, że wspomniany w Biblii aloes to drzewo o nazwie Aquilaria agallocha, rosnące dziś głównie w Indiach i sąsiednich regionach. Jest ono duże i rozłożyste, czasem osiąga wysokość 30 m. Wnętrze