wieże, oprócz tego, że zapewniały ochronę żołnierzom, były wyposażone w taran (Iz 23:13).

Wieże Jerozolimy. Wieża Pieców Piekarskich stała w pn.-zach. części miasta przy Bramie Narożnej (Neh 3:11; 12:38). Nie wiadomo, skąd się wzięła jej nazwa, choć całkiem możliwe, że w tej okolicy znajdowały się piekarnie. Mogła to być jedna z wież zbudowanych przez Uzzjasza, który panował w Jerozolimie od 829 do 778 r. p.n.e. (2Kn 26:9). W pn. murze miasta umieszczono dwie inne ważne wieże. Wieża Chananela została odbudowana i poświęcona za dni Nehemiasza (Neh 3:1; 12:39; Jer 31:38; Za 14:10). Nieco dalej na wsch., nieopodal Bramy Owczej, stała Wieża Mea. „Mea” znaczy „sto”, ale pochodzenie tej nazwy nie jest znane (Neh 3:1; 12:39).

W murze wsch., na pd. od świątyni, wznosiła się „wystająca wieża”, a jeszcze dalej na pd., w pobliżu pałacu Dawida i Dziedzińca Straży — wieża połączona z Domem Królewskim (Neh 3:25-27). Istnieje pogląd, że właśnie ona została opisana w Pieśni nad Pieśniami jako „wieża Dawida, zbudowana z warstw kamieni, na której wisi tysiąc tarcz, a wszystko to — okrągłe tarcze mocarzy” (PnP 4:4). Nie należy jej jednak mylić z dużo późniejszą budowlą znaną jako Wieża Dawida, która jest dawną Wieżą Fazaela. Imieniem Fazaela nazwano jedną z trzech wież wzniesionych przez Heroda Wielkiego dla ochrony jego nowego pałacu, stojącego po zach. stronie miasta, niedaleko starożytnej Bramy Narożnej.

„Wieża w Siloam” stała prawdopodobnie w pd.-wsch. części Jerozolimy, w pobliżu sadzawki Siloam. Jezus wspomniał, że wieża ta się zawaliła, zabijając 18 osób, co jego słuchacze musieli mieć świeżo w pamięci (Łk 13:4; zob. też ANTONIA).

Znaczenie symboliczne. Kto wiernie polega na Jehowie i jest Mu posłuszny, może się czuć bezpieczny, gdyż Dawid śpiewał o Bogu: „Okazałeś się bowiem dla mnie schronieniem, potężną wieżą w obliczu nieprzyjaciela” (Ps 61:3). Ci, którzy pojmują znaczenie Jego imienia, wiernie je reprezentują i pokładają w nim ufność, nie muszą się niczego obawiać, ponieważ „imię Jehowy jest potężną wieżą. Wbiega do niej prawy i doznaje ochrony” (Prz 18:10; por. 1Sm 17:45-47).

Zobacz BABEL.

Mocne pasma tkanki łącznej wiążące ze sobą kości i podtrzymujące narządy wewnętrzne ciała. Termin „więzadła” bądź „wiązadła” pojawia się w niektórych współczesnych przekładach Biblii (NŚ, Pop, Wp) w Kolosan 2:19 jako tłumaczenie greckiego wyrazu syndésmon (forma słowa sýndesmos). W innych przekładach wyraz ten oddano jako „ścięgna” (Bw, Kow), „wiązania” (Db, Wk), „związania” (Bg) czy „złączenia” (Bb). Użyte w odniesieniu do więzadeł słowo sýndesmos oznacza „to, co zespala, związuje” (Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, red. R. Popowski, Warszawa 1994, s. 582). Ten sam grecki termin pojawia się w wyrażeniach: „więzy nieprawości” (Dz 8:23), „jednocząca więź pokoju” (Ef 4:3) oraz „doskonała więź jedności” (Kol 3:14).

Kiedy Paweł ostrzegał przed „udawaną pokorą” okazywaną przez rzekomego chrześcijanina, wyjaśnił, że ktoś taki „nie trzyma się mocno głowy, tego, z którego całe ciało, zaopatrywane i harmonijnie zespolone przez stawy i więzadła [syndésmon], wciąż rośnie wzrostem, który daje Bóg” (Kol 2:18, 19). Zbór chrześcijan namaszczonych duchem przyrównano tu do ciała mającego głowę. Na wzajemną zależność jego członków wskazuje wzmianka o ‛harmonijnym zespoleniu przez stawy i więzadła’. Paweł zatem używa wyrazu „więzadła” przenośnie, w związku z duchowym ciałem, którego głową jest Chrystus. Jako głowa, Jezus zaspokaja wszelkie potrzeby tego ciała za pomocą „stawów i więzadeł”, tzn. różnych środków służących dostarczaniu pokarmu duchowego, przekazywaniu informacji i koordynowaniu działań (por. 1Ko 12:12-30; Jn 15:4-10). W literalnym ciele ludzkim wszystkie członki przyczyniają się do rozwoju i sprawnego funkcjonowania organizmu — mają udział w przyjmowaniu pokarmu i rozmaitych sygnałów oraz w przekazywaniu ich innym częściom ciała. Podobnie jest ze zborem Chrystusowym.

Miejsce, w którym przetrzymuje się ludzi podejrzanych o przestępstwo i oczekujących na rozprawę sądową albo już skazanych za łamanie prawa. W językach hebrajskim i greckim w odniesieniu do niego używa się różnych określeń, które mają następujące znaczenia (a niekiedy też są tak oddawane): „dom okrągły” (Rdz 39:20; por. przyp. w NW i w KUL), „dom cysterny” (Wj 12:29, przyp. w NW), „areszt” (1Kl 22:27), „dom pod strażą” (Rdz 42:19; Jer 52:11), „dom więźniów lub związanych” (Sdz 16:21; Kzn 4:14), „więzienie, gdzie są dyby” (2Kn 16:10), „miejsce więzów” (Mt 11:2), „miejsce strzeżone” (Mt 14:10) i „miejsce pod strażą lub dozorem” (Dz 5:18).

Wśród starożytnych narodów, takich jak Egipcjanie, Filistyni, Asyryjczycy, Babilończycy i Persowie, uwięzienie było usankcjonowaną prawnie formą kary (Rdz 39:20; Sdz 16:25; 2Kl 17:4; Ezd 7:26; Jer 52:31-33). Więźniów zakuwano czasem