Czyż nie mówił także przez nas?” (Lb 12:1, 2). Jehowa zadziałał bardzo szybko. Wezwał całą trójkę przed namiot spotkania i surowo skarcił Aarona i Miriam za to, iż lekceważą człowieka, którego wybrał. Ponieważ tylko Miriam została dotknięta trądem, więc niewykluczone, że to ona była inicjatorką tego wystąpienia, Aaron zaś znów okazał słabość i uległ namowie swej siostry. Gdyby poniósł identyczną karę, to według prawa Bożego przestałby się nadawać na arcykapłana (Kpł 21:21-23). Swego właściwego nastawienia serca dowiódł tym, że natychmiast przyznał się do winy i prosił o wybaczenie ich głupiego postępowania, a także błagał Mojżesza, by wstawił się za trędowatą Miriam (Lb 12:10-13).

Innym grzechem Aaron obciążył się wspólnie z Mojżeszem. W Meriba niedaleko Kadesz dostarczyli Izraelitom wody, ale ponieważ nie uświęcili i nie uczcili przy tym Boga, żaden z nich nie dostąpił zaszczytu wprowadzenia tego narodu do Ziemi Obiecanej (Lb 20:9-13).

Pierwszego dnia miesiąca Ab w 40 roku po wyjściu z Egiptu Izraelici obozowali przy granicy Edomu, pod górą Hor. Za kilka miesięcy mieli przekroczyć Jordan, ale już bez 123-letniego Aarona. Z polecenia Jehowy Aaron, jego syn Eleazar oraz Mojżesz wspięli się na oczach całego obozu na szczyt owej góry. Tam Mojżesz zdjął z Aarona kapłańskie szaty i ubrał w nie Eleazara, który miał przejąć urząd arcykapłana. Potem Aaron umarł. Prawdopodobnie został tam pogrzebany przez brata i syna, a Izraelici opłakiwali go przez 30 dni (Lb 20:24-29).

Warto zauważyć, że w wypadku każdego z trzech omówionych potknięć Aaron najwyraźniej nie był prowodyrem niewłaściwego postępowania, lecz raczej wdawał się w nie pod wpływem okoliczności lub presji otoczenia. Zwłaszcza w pierwszej sytuacji powinien był zastosować zasadę zawartą w przykazaniu: „Nie wolno ci iść za tłumem w złych celach” (Wj 23:2). Mimo to dalsze księgi Pisma Świętego mówią o nim z szacunkiem, a Syn Boży podczas życia na ziemi uznawał służbę kapłanów z rodu Aarona (Ps 115:10, 12; 118:3; 133:1, 2; 135:19; Mt 5:17-19; 8:4).

Kapłani pochodzący od Aarona. W 1 Kronik 12:28 (w niektórych przekładach 12:27) i 27:17 w Biblii poznańskiej pojawia się określenie „Aaronici”. (W hebr. tekście masoreckim w tych miejscach po prostu występuje imię „Aaron”. Septuaginta [wyd. Lagarde’a] wspomina w 1 Kronik 12:27 o „synach Aarona”). Nie ulega wątpliwości, że imię „Aaron” zostało tu użyte jako rzeczownik zbiorowy (tak jak niekiedy imię „Izrael”) i oznacza dom Aarona lub jego męskich potomków żyjących w czasach Dawida, którzy pochodzili z plemienia Lewiego i usługiwali jako kapłani (1Kn 6:48-53). W Przekładzie Nowego Świata powiedziano: „A Jehojada był wodzem synów Aarona, z nim zaś było trzy tysiące siedmiuset” (1Kn 12:27). Słowo „synów” dodano w celu dokładnego wyrażenia sensu tego tekstu.

Nazwa piątego miesiąca księżycowego w żydowskim kalendarzu religijnym lub jedenastego w kalendarzu świeckim, używana po niewoli babilońskiej. Miesiąc ten przypadał częściowo na lipiec i częściowo na sierpień.

Znaczenie nazwy Ab jest niepewne. Biblia jej nie wymienia — wspomina tylko o „miesiącu piątym”. Jednakże określenie to pojawia się w Misznie (Taanit 4:6) i w innych żydowskich dziełach z czasów powygnaniowych.

W miesiącu Ab w Izraelu panowały letnie upały i rozpoczynało się winobranie (zob. KALENDARZ).

Pierwszego dnia miesiąca Ab na górze Hor zmarł Aaron (Lb 33:38). Ponadto w myśl 2 Królów 25:8 siódmego dnia tego miesiąca „przybył do Jerozolimy” Nebuzaradan, sługa króla babilońskiego. Co jednak ciekawe, w Jeremiasza 52:12 czytamy, że Nebuzaradan przybył do Jerozolimy dziesiątego dnia tego miesiąca. W dziele The Soncino Books of the Bible (red. A. Cohen, Londyn 1949) tak to wyjaśniono: „Ta wcześniejsza o trzy dni data może odpowiadać momentowi przybycia Nebuzaradana na miejsce wydarzeń i rozpoczęcia działań”. A zatem oznaczałoby to, że siódmego dnia Nebuzaradan przyszedł pod Jerozolimę, z obozu poza murami miejskimi ocenił sytuację i rozkazał zniszczyć umocnienia miasta oraz zagrabić jego skarby; później, dziesiątego dnia tego miesiąca, wkroczył do miasta i do świątyni. Pisząc o zburzeniu świątyni Heroda przez Rzymian (70 n.e.), Józef Flawiusz zauważa, że nastąpiło to dokładnie tego samego dnia, w którym Babilończycy spalili pierwszą świątynię — dziesiątego dnia miesiąca piątego (Wojna żydowska, VI, IV, 5, 8 [250, 268]).

Przez następne 70 lat niewoli babilońskiej w miesiącu piątym Żydzi pościli i zawodzili, rozpamiętując zniszczenie świątyni jerozolimskiej (Za 7:3, 5; 8:19). Poza tym w miesiącu Ab Ezdrasz przybył do odrodzonej Jerozolimy, by nauczać Żydów Prawa Jehowy (Ezd 7:8, 9, 25).

(z hebr.: „zagłada”).

Słowo występujące w Objawieniu 9:11, a będące transkrypcją wyrazu hebrajskiego. W wersecie tym powiedziano, że symboliczne szarańcze mają nad sobą „króla, anioła otchłani. Jego imię po hebrajsku: Abaddon, po grecku zaś ma na imię Apollion”.

Hebrajskie ʼawaddòn to „zagłada”, choć może też oznaczać „miejsce zagłady”. Pisarze biblijni użyli tego słowa w sumie pięć razy, przy czym czterokrotnie w zestawieniu z „grobowcem”, „Szeolem” oraz ze „śmiercią” (Ps 88:11; Hi 26:6; 28:22; Prz 15:11). W podanych wersetach najwyraźniej odnosi się do niszczycielskich procesów uruchamiających się z chwilą śmierci człowieka i wskazuje, że ów rozkład czy zagłada następuje w Szeolu, powszechnym grobie ludzkości. W Hioba 31:12 ʼawaddòn określa zgubne skutki cudzołóstwa, o którym Hiob powiedział: „Bo to jest ogień, który trawiłby aż do zagłady [ʽad-ʼawaddòn] i zapuściłby korzeń wśród całego mego plonu” (por. Prz 6:26-28, 32; 7:26, 27).

Kim jest Abaddon, anioł otchłani?

Jednakże w Objawieniu 9:11 „Abaddon” to imię „anioła otchłani”. Odpowiadające mu greckie imię Apollion znaczy „niszczyciel”. W XIX w. uznawano ów werset za proroctwo odnoszące się do określonej osoby, np. do cesarza Wespazjana, Mahometa, a nawet Napoleona, przy czym aniołowi temu na ogół przypisywano szatańskie pochodzenie. Warto jednak zauważyć, że w Objawieniu 20:1-3 anioł posiadający „klucz od otchłani” zstępuje z nieba jako przedstawiciel Boga. Bynajmniej nie popiera Szatana — wiąże go i wtrąca do otchłani. W komentarzu do Objawienia 9:11 The Interpreter’s Bible zaznacza: „Abaddon nie jest aniołem szatańskim, lecz Bożym, i dokonuje dzieła zagłady na polecenie Boże”.

Jak już wspomniano, w Pismach Hebrajskich słowo ʼawaddòn jest zestawiane z Szeolem i śmiercią. W Objawieniu 1:18 Chrystus Jezus oznajmia: „Żyję na wieki wieków i mam klucze śmierci i Hadesu”. O jego władzy nad otchłanią świadczy werset z Łukasza 8:31. A w Hebrajczyków 2:14 wskazano na jego moc niszczycielską; Jezus użyje jej m.in. wobec Szatana, gdyż jak powiedziano, miał udział we krwi i ciele po to, aby „przez swą śmierć unicestwić tego, który ma środki do powodowania śmierci, to jest Diabła”. Objawienie 19:11-16 jednoznacznie przedstawia Jezusa jako Niszczyciela i Wykonawcę Wyroków działającego z upoważnienia Bożego (zob. APOLLION).

Imię jednego z siedmiu dworzan usługujących perskiemu królowi Aswerusowi, mężowi Żydówki Estery, w jego pałacu w Suzie, ówczesnej stolicy Persji (Est 1:10).

Biblia gdańska nazywa go jednym z siedmiu „komorników”, a Biblia Tysiąclecia mówi o „eunuchach”. Co prawda na bliskowschodnich dworach królewskich zaufanymi sługami często byli literalni eunuchowie, ale hebrajskie słowo sarís przede wszystkim oznacza „dworzanina”, a dopiero w drugiej kolejności odnosi się do kastrata. Ponieważ owych siedmiu dworzan posługiwało królowi i najwyraźniej nie pełniło roli stróżów kobiet (jak było w wypadku Hegaja, eunucha królewskiego wspomnianego w Est 2:3), zapewne nie byli oni literalnie eunuchami.

Jedna z dwóch rzek Damaszku, o których wspomniał wódz armii syryjskiej Naaman, gdy wzgardził zaleceniem Elizeusza, by w celu ozdrowienia z trądu wykąpał się w wodach Jordanu (2Kl 5:12).

Abana jest na ogół utożsamiana z rzeką Nahr Barada, która ma źródła w górach Antyliban, na pn. zach. od Damaszku, a po ich pokonaniu wypływa z wąwozu nieopodal zach. skraju miasta. Następnie przepływa przez jego pn. część i rozlewa się w liczne odnogi, nawadniając spory obszar, aż w końcu wpada do bagien po wsch. stronie Damaszku. Jej wody, rozprowadzane siecią rur i kanałów, są wykorzystywane do irygacji pól i sadów, tworzących rozległą zieloną oazę. Śmiało można powiedzieć, że Damaszek zawdzięcza Baradzie swe istnienie. Od dawien dawna zasila ona miejskie cysterny, fontanny i łaźnie. Pisarze klasyczni nazywali ją Złotą Rzeką (Chryzorroas). A zatem pochlebna opinia Naamana na temat Abany była w pełni uzasadniona.

Przekład Wujka używa w 2 Królów 5:12 nazwy „Amana”, która występuje także w uwagach marginesowych tekstu masoreckiego i w syryjskiej Peszitcie. Pojawia się ona również w wielu tłumaczeniach Pieśni nad Pieśniami 4:8, gdzie jest odnoszona do gór Antyliban, z których wypływa omawiana tu rzeka. Możliwe więc, że to od nich wzięła swą nazwę.

(„brody [przeprawy]; pogranicze [tereny po drugiej stronie]”).

Nazwa ta zapewne odnosi się do terenów na wsch. od rzeki Jordan, a w szczególności na wsch. od Morza Martwego. W Jeremiasza 22:20 Abarim wymieniono razem z Libanem i Baszanem.

W innych fragmentach Biblii określenie to odnosi się do łańcucha lub pasma górskiego. Nazwa Abarim znaczy m.in. „tereny po drugiej stronie”, co może wskazywać, iż wymyślili ją ludzie mieszkający na zachód od Jordanu. Niewykluczone, że posługiwał się nią już Abraham, a Izraelici powracający z Egiptu ją zachowali.