użytku na zebraniach, ponieważ brak tam elektryczności. Serdeczne pragnienie dopomagania owym nader ubogim krajowcom znajduje odbicie w prośbie o uznanie kolejnego wydatku:

„Do dalszych zakątków naszego terenu możemy dotrzeć jedynie piechotą, niosąc ze sobą własną pościel, żeby przenocować w wioskach, w których nie ma hoteli ani innych kwater. Prosimy o zezwolenie na wydanie 60 dolarów, gdyż chcielibyśmy kupić osiołka. Tutejsze osiołki są bardzo łagodne i łatwo je utrzymać. Jeżeli nasza prośba zostanie uwzględniona, ulży to naszemu brzemieniu”.

Podobnie z górzystych okolic Salwadoru pewna osoba zainteresowana prawdą zaprosiła obwodowego przedstawiciela Świadków Jehowy, aby przybył i wygłosił przemówienie publiczne. Mówca wraz z żoną dojechał autobusem do ostatniego przystanku, a potem resztę drogi, to jest około 16 km, pokonali pieszo. Wysiłek ten się opłacił, gdyż na wykład zeszło się 30 osób.

Mężczyzna, który zaprosił mówcę, tak wysoko ocenił ofiarność przybyłych, że powstał i powiedział do słuchaczy: „Pamiętacie chyba, że gdy zaprosiliśmy ewangelickiego kaznodzieję, ten zgodził się przyjść tylko pod warunkiem, że zapewnimy mu konia na drogę i jeszcze dopłacimy 30 kolonów (12 dolarów). Ponieważ nie mieliśmy czym mu zapłacić, więc nie przyjechał. Tym razem zaprosiliśmy Świadków Jehowy, a ci nie pytali o pieniądze ani o konie, ale przyszli piechotą; dlatego musi to być prawdziwa religia”.

Pytania czytelników

● W Księdze Rodzaju 11:1 czytamy, że przed pomieszaniem języków w Babel na całej ziemi posługiwano się jedną mową; tymczasem wcześniejsza wzmianka z Księgi Rodzaju 10:5 zdaje się sugerować, jakoby już wtedy istniały rozmaite języki. Jak to należy rozumieć?

Tekst Księgi Rodzaju 10:5 donosi w nawiązaniu do potomków Noego z linii jego wnuka Jawana: „Od nich pochodzą mieszkańcy wybrzeży i wysp, podzieleni według swych krajów i swego języka, według szczepów i według narodów”.

Treść dziesiątego rozdziału Księgi Rodzaju bywa powszechnie nazywana „tablicą narodów”. Wyliczono tam 70 rodzin, czyli ludów wywodzących się od synów Noego, przy czym podano również niektóre informacje na temat miejsc, dokąd w końcu dotarły i gdzie się osiedliły. Oczywiście Mojżesz pisał o tym setki lat po potopie i pomieszaniu języków w Babel. Mógł dzięki temu zestawić to, co teraz zawiera 10. rozdział Księgi Rodzaju, z uwzględnieniem kilkuwiekowego rozwoju sytuacji.

Po podaniu w 10. rozdziale szczegółów „tablicy narodów” Księga Rodzaju w rozdziale 11. podejmuje relację dziejów związanych chronologicznie z wieżą Babel i ukazuje, jak powstały liczne języki oraz dlaczego ludzie rozproszyli się po całej ziemi (Rodz. 11:1-9).

Tak więc we wzmiankach z rozdziału 10. o różnych językach nie należy dopatrywać się wskazówki, jakoby te rozwinęły się przed pomieszaniem mowy w Babel (Rodz. 10:5, 20, 31, 32). Dane języki można było spotkać później wśród potomków Noego, których rodowody opisano w tym rozdziale.