o nadziei dla zmarłych, przedstawionej w Piśmie Świętym. Jedni wypytywali go o szczegóły, drudzy odnieśli się do niego z pogardą. Niektórzy filozofowie mieli ochotę trochę z nim podyskutować i pytali: „Co chce powiedzieć ten gaduła?” Jeszcze inni uznali, że jest „‛głosicielem obcych bóstw’. Było tak dlatego, że opowiadał dobrą nowinę o Jezusie i zmartwychwstaniu” (Dzieje Apostolskie 17:18). A więc dobra nowina, którą głosił Paweł, dotyczyła między innymi zmartwychwstania!

Co byś pomyślał, gdyby ci powiedziano, że zmarli jeszcze ożyją, bo w przyszłości nastąpi zmartwychwstanie? Czy uznałbyś to za czczą gadaninę? A może pod wpływem wychowania religijnego i osobistych poglądów ta biblijna nadzieja dla zmarłych byłaby dla ciebie czymś nowym i dziwnym, jak gdyby pochodziła od ‛obcych bóstw’?

Ateńczycy rzekli do Pawła: „Wprowadzasz (...) jakieś rzeczy, które w naszych uszach brzmią obco. Chcemy się więc dowiedzieć, co to niby ma znaczyć” (Dzieje Apostolskie 17:20). Czy i ty chciałbyś się dowiedzieć czegoś więcej o biblijnej nadziei dla zmarłych, a także dla nas, żywych? Jeżeli tak, to na pewno zaciekawi cię następny artykuł.

‛Wiemy, że wstaną podczas zmartwychwstania’

BÓG WSZECHMOCNY dał ludziom życie. Może też ożywić umarłych. Właśnie od Niego mamy najpewniejsze źródło informacji o życiu i śmierci — Biblię, która się składa z Pism Hebrajskich i Chrześcijańskich Pism Greckich. Zawiera ona rzetelnie udokumentowane orędzie, że większość zmarłych nie tylko może powrócić, ale faktycznie powróci (Jana 5:28, 29).

Za przykład niech posłuży doniesienie historyczne o człowieku, którego dobrze znał Jezus Chrystus — Łazarzu z Betanii. Mężczyzna ten chorował i w końcu umarł. Niedługo potem Jezus powiedział do jego siostry Marty: „Twój [zmarły] brat wstanie”. Odrzekła mu: „Wiem, że wstanie podczas zmartwychwstania w dniu ostatnim” (Jana 11:23, 24). Wiedziała, że tak będzie. Była dobrze zorientowana i nie miała żadnych wątpliwości co do tego, że „w dniu ostatnim” ujrzy swego ukochanego brata ponownie.

W 11 rozdziale Ewangelii według Jana podano szczegółowy opis dalszego biegu wypadków. Jezus wskrzesił Łazarza, który już 4 dni był martwy. Wydarzenie to dowodzi, że Bóg jest w stanie dotrzymać swej obietnicy i „w dniu ostatnim” przywróci zmarłym życie. Ale gdzie Marta spodziewała się ujrzeć swego brata? Gdzie inni wierni Żydzi umiejscawiali przyszłe zmartwychwstanie?

‛Kraina, z której się nie wraca’?

Bóg postanowił, że naturalną siedzibą człowieka będzie ziemia. Psalmista oświadczył: „Co się tyczy niebios, należą do Jehowy, ale ziemię dał synom ludzkim” (Psalm 115:16). Nic w Piśmie Świętym nie wskazuje na to, że gdyby Adam z Ewą byli wierni, żyliby wiecznie gdzie indziej. Czyż nie na ziemi znajdowało się „drzewo życia” zasadzone w Raju, który zamieszkiwali, zanim stali się nieposłuszni? (Rodzaju 2:9; 3:22). Ponieważ Bóg nigdy nie powiedział czegoś, co by wskazywało na zmianę Jego pierwotnego postanowienia, więc wierni słudzy żyjący poza ogrodem Eden (począwszy od Abla, bogobojnego syna Adama) siłą rzeczy wiązali zmartwychwstanie z jedynym znanym im mieszkaniem ludzkości — z ziemią.

„Chwileczkę!” — zaprotestuje ktoś obeznany z Biblią. „Czy w Księdze Hioba 16:22 nie czytamy o ‛ścieżce, z której nie ma powrotu’? W rozdziale 7 i wersecie 9 Hiob mówi: ‛Nie wraca ten, kto zstąpił do krainy umarłych’. A w wersecie 10 dodaje: ‛Nigdy już nie wróci do swego domu, a miejsce jego zamieszkania nie wie już nic o nim’” (Biblia warszawska).

Czy z tych i podobnych tekstów wynika, że — jak twierdzą niektórzy bibliści — Hiob uważał śmierć za ‛krainę, z której się nie wraca’? Czy dowodzą one, iż nie wierzył w przyszłe zmartwychwstanie? Aby to wyjaśnić, trzeba uwzględnić kontekst oraz porównać go z innymi wypowiedziami Hioba na ten temat.

Hiob nie zdawał sobie sprawy, dlaczego cierpi. Przez pewien czas błędnie myślał, że to Bóg zsyła na niego udręki (Hioba 6:4; 7:17-20; 16:11-13). Przygnębiony doszedł do wniosku, że upragnioną ulgę znajdzie jedynie w grobie (Hioba 7:21; 17:1; por. 3:11-13). Z punktu widzenia jego współczesnych zniknąłby wtedy, nie wrócił do swego domu, nic by już o nim nie wiedziano, odszedłby bez żadnych widoków na powrót, dopóki nie nadejdzie pora wyznaczona przez Boga. Hiob i inni potomkowie Adama nie byli w stanie powstać z martwych samodzielnie, bez interwencji Bożej.a (Hioba 7:9, 10, Bw; 10:21; 14:12).

Wiara w zmartwychwstanie

Niemniej ani okoliczność, że Hiob był w rozterce, gdyż nie wiedział, co go spotyka, ani jego posępne wypowiedzi na temat najbliższej przyszłości nie powinny nas skłaniać do wniosku, jakoby nie wierzył w zmartwychwstanie. O tym, że na pewno w nie wierzył, świadczą jego słowa zapisane w rozdziale 14, a wersetach 13 do 15. Dał w nich wyraz pragnieniu, by Bóg ‛ukrył go w krainie umarłych’, a potem ‛wspomniał na niego’ (Bw). Co więcej w Hioba 19:25-27 (Bw) czytamy, że ów wierny i prawy mąż mówił o swoim ‛odkupicielu’ oraz o tym, że ‛będzie oglądał Boga’ (Bw). Był więc przekonany, że zmartwychwstanie nastąpi. Podobnie jak Abraham, który nie wątpił w Bożą zdolność wskrzeszania umarłych, Hiob ufał, że Bóg może przywrócić mu życie i że to uczyni (Hebrajczyków 11:10, 16, 19, 35).

Żydzi po dziś dzień wierzą w zmartwychwstanie i przyszłe życie ziemskie. Encyclopædia Judaica (1971) podaje: „Przekonanie, że zmarli zostaną w końcu wskrzeszeni w swoich ciałach i będą żyć na ziemi”, należy do „podstawowych nauk” judaizmu. Następnie czytamy: „Myśl tę traktuje się tak poważnie i tak dosłownie, że pobożni Żydzi często martwią się o to, by ich pochowano w odpowiedniej odzieży, by nie brakowało im żadnego narządu i by mieć grób w Izraelu”.

Rzecz ciekawa, z Biblii nie wynika, jakoby podczas zmartwychwstania Bóg miał gromadzić wszystkie składniki nie istniejącego już ludzkiego ciała i znów łączyć je razem. Atomy, z których dawno temu był zbudowany dany organizm, mogły po jego śmierci rozproszyć się po całej ziemi. Następnie mogły być wchłonięte przez rośliny lub zwierzęta, a nawet przez innych ludzi, którzy też poumierali. Ma się rozumieć, podczas zmartwychwstania mogłyby być wykorzystane do odtworzenia tylko jednej osoby. Ale Bóg życzy sobie, aby wraz z ponownym życiem ludzie otrzymali ciała sprawne — bez brakujących narządów czy innych uszkodzeń, których kiedyś mogli doznać (por. 1 Koryntian 15:35-38).

Czy zmartwychwstali przyjaciele i krewni rozpoznają się wzajemnie? Wskazuje na to prosta logika, w przeciwnym razie bowiem skąd byśmy wiedzieli, że naprawdę ożyli nasi najbliżsi? Rodzina i znajomi poznali wskrzeszonego Łazarza, choć w chwili, gdy Jezus dokonywał na nim cudu, następował już rozkład zwłok. A zatem i my możemy się spodziewać, że podczas zmartwychwstania do życia na ziemi Jehowa Bóg miłościwie pozwoli nam się nawzajem zobaczyć i rozpoznać.

Nadzieja niebiańska dla nielicznych

Jak już wspomniano, Bóg postanowił, by ludzkość zamieszkiwała ziemię. Jezus wyjaśnił jednak, że w przyszłości pewne grono wybrane spośród ludzi będzie mu towarzyszyć w niebie i tacy zmartwychwstaną do nieskazitelnego życia duchowego (2 Tymoteusza 1:10). Kiedy w tym celu otworzył „nową i żywą drogę”, przez pewien czas wszystkich chrześcijan zapraszano do uchwycenia się właśnie tej nadziei (Hebrajczyków 9:24; 10:19, 20). Ilu w końcu miało dostąpić jej spełnienia? Liczbę ich podano w natchnionym „objawieniu od Jezusa Chrystusa, które dał mu Bóg, aby ukazać swym niewolnikom to, co ma się wkrótce wydarzyć”; wynosi ona 144 000 „tych, którzy zostali wykupieni z ziemi” (Objawienie 1:1; 7:4-8; 14:1, 3).

Dlaczego tylko niewielka garstka zostaje wybrana z ziemi, aby żyć w niebie? Przyczynę wyjaśnia ta sama Księga Objawienia. W rozdziale 20, wersetach 5 i 6 czytamy: „Jest to pierwsze zmartwychwstanie. Szczęśliwy i święty jest każdy mający udział w pierwszym zmartwychwstaniu; nad tymi powtórna śmierć nie ma władzy, lecz będą kapłanami Boga i Chrystusa, i będą królować z nim przez tysiąc lat” (zob. też Objawienie 5:9, 10).

Ziemscy poddani Króla

Oczywiście nie wszyscy będą królami i kapłanami, bo gdyby tak było, to nad kim by królowali? Ta starannie dobrana grupa, której zalążek stanowili wierni apostołowie Jezusa, będzie panować nad ziemią zamieszkaną między innymi przez „wielką rzeszę” opisaną w 7 rozdziale Księgi Objawienia, wersetach od 9 do 17. Miliony jej członków wyczekują teraz zbliżającej się szybko „wojny wielkiego dnia Boga Wszechmocnego”, która oczyści nasz glob z wszelkiej niesprawiedliwości. Dzięki niezasłużonej życzliwości Bożej przeżyją oni ów wielki ucisk i w ogóle nie będą musieli umrzeć (Objawienie 16:14; 21:14; Przysłów 2:21, 22).

‛A co z tymi, którzy już pomarli, na przykład z moimi najbliższymi?’ — zapytasz. Sam Jezus powiedział Marcie, że inni, ‛chociażby nawet umarli, żyć będą’ (Jana 11:25, Biblia poznańska). Urzeczywistni się to dzięki zmartwychwstaniu do życia na ziemi. Za rządów Chrystusa i 144 000 jego niebiańskich współkrólów i współkapłanów wstaną z grobów miliony zmarłych, o których Bóg łaskawie pamięta. Będzie im w pełni udostępniona możliwość nauczenia się oddawania czci Jehowie. Jeżeli okażą się wierni, otrzymają w nagrodę życie wieczne na ziemi przeobrażonej w raj. Nastąpi to „w dniu ostatnim”, o którym wspomniała Marta, gdy przytaknęła Jezusowi, że jej brat Łazarz będzie jeszcze żył (Jana 5:28, 29; 11:24; Łukasza 23:43).

Nadzieja potwierdzona rękojmią

Wypadki wskrzeszenia umarłych opisane w Biblii stanowią nie tylko zapowiedź przyszłego zmartwychwstania, lecz także rękojmię niezawodności tej nadziei. W Piśmie Świętym czytamy, że cudów tych dokonali prorocy Eliasz i Elizeusz w czasach przedchrześcijańskich, Syn Boży (na przykład gdy wskrzesił Łazarza), apostołowie Piotr i Paweł, i oczywiście sam Jehowa Bóg, który wskrzesił swego Syna. Możesz o tym przeczytać w swojej Biblii w Księgach: 1 Królów 17:17-24 i 2 Królów 4:32-37; Ewangeliach: Mateusza 28:1-10, Łukasza 7:11-17 i 8:40-56 oraz Jana 11:38-44, a także w Dziejach Apostolskich 9:36-42; 10:38-42 i 20:7-12.b

Dysponując tak bezspornymi dowodami na poparcie nadziei zmartwychwstania, Paweł mógł zapewnić Ateńczyków: „Bóg (...) ustalił (...) dzień, kiedy zamierza sprawiedliwie sądzić zamieszkaną ziemię przez męża, którego na to wyznaczył, a rękojmię tego dał wszystkim wskrzeszając go z umarłych” (Dzieje Apostolskie 17:30, 31).

Wskrzeszenie Jezusa rzeczywiście jest najpewniejszą poręką nadziei zmartwychwstania. A zatem i my mamy mocną podstawę, by z bezgraniczną ufnością polegać na mocy i miłości Jehowy Boga. Możemy powiedzieć z takim samym przekonaniem jak Marta: ‛Wiemy, że umarli wstaną podczas zmartwychwstania w dniu ostatnim!’.

Świadectwo o „powstaniu z martwych”, które Paweł dał na Wzgórzu Marsa, podzieliło zebranych tam słuchaczy na trzy grupy: ‛Jedni zaczęli drwić, drudzy powiedzieli: „Posłuchamy cię o tym jeszcze innym razem” (...) ale niektórzy przyłączyli się do niego i stali się wierzącymi’ (Dzieje Apostolskie 17:32-34).

A jak ty zapatrujesz się na nadzieję zmartwychwstania? Jehowa dotrzyma swojej obietnicy, dzięki czemu miliony, a nawet miliardy ludzi powstaną z grobów. To, czy będziesz mógł ich zobaczyć i czy oni zobaczą ciebie, zależy w dużej mierze od twego postępowania. Czy chcesz poznać i spełniać wymagania Boże, aby uzyskać życie wieczne? Świadkowie Jehowy chętnie udzielą ci bliższych informacji o nadziei dla umarłych oraz o tym, jak możesz przeżyć koniec tego systemu rzeczy (Jana 17:3).

[Przypisy]