„Idź za głosem sumienia”

PRZY pytaniach dotyczących stosunków międzyludzkich, a zwłaszcza gdy chodzi o to, czy coś jest uczciwe, szlachetne i prawe, często usłyszeć można radę: „Idź za głosem sumienia”. Wygłaszający taką maksymę zazwyczaj wzrusza ramionami, po części dlatego, że nie jest pewny, czy potrafi udzielić rozsądnej rady, a po części w mniemaniu, iż konkretna wskazówka i tak zostanie zlekceważona.

Przytoczone powiedzenie do tego stopnia spowszedniało, że zatarło się jego właściwe znaczenie. Sens jego pojmuje się ostatnio w ten sposób: Zrób to, co ci sumienie potrafi wybaczyć. Niejednego może z jakiegoś powodu trochę dręczą wyrzuty sumienia, ale tak długo przekonuje sam siebie, starając się usprawiedliwić wątpliwe lub nieuczciwe postępowanie, aż zmyślnym argumentem uspokoi swe sumienie, aby mu pozwoliło brnąć dalej.

Jeżeli ktoś podąża tym tokiem rozumowania, może tak „przypiec” swoje sumienie, że przestanie być dla niego dobrym wskaźnikiem. Będzie ono przypominać tkankę zabliźnioną po dotkliwym oparzeniu, która nie wykazuje wrażliwości i nie sygnalizuje bólem przestrogi, aby dany człowiek usunął się przed niebezpieczeństwem (1 Tym. 4:2). Ponieważ wypadki tego rodzaju się zdarzają, dobrą radą dla każdego byłaby odwrotność powyższego zalecenia: Nigdy nie gwałć swego sumienia.

Większość ludzi ma sumienie czułe na liczne kwestie życiowe. Ale niekoniecznie musi ono prowadzić człowieka w najlepszym kierunku, to znaczy drogą, która wiedzie do życia. Chociażby sumienie występowało w roli sędziego naszych postępków, przymierzając je do wzorców i praw, które sami uważamy za słuszne, nie zawsze będzie się opierało na właściwych miernikach — na tych, które uznaje Bóg.

Na przykład w niektórych krajach zwyczajowo rozpowszechniona jest poligamia. Ludzie dotychczas nie znali tam nic innego. Ale dowiedziawszy się, co na ten temat mówi Biblia, zaczynają rozumieć, że poligamia jest sprzeczna z Boskimi postanowieniami dla chrześcijan. A wtedy przestrajają swoje sumienie i zmieniają tryb życia.

Jest również sporo chrześcijan, których wiara wykazuje braki, i nie mają pewności co do szeregu szczegółów z zakresu prowadzenia się i moralności. Potrzebują pouczeń wyjaśniających im różne zasady i ich właściwe zastosowanie, aż w końcu będą mieli „władze poznawcze wyćwiczone do rozróżniania dobrego i złego”. — Hebr. 5:14, NP.

Zatem wszyscy musimy szkolić nasze sumienie, żeby jego decyzje opierały się mocno na Słowie Bożym. Trzeba nam się dostosowywać do otrzymywanych wskazówek, abyśmy nie przypominali tych, którzy „umyślnie wiedzieć nie chcą” (2 Piotra 3:5, Gd). Tylko pod tym warunkiem będziemy mogli bezpiecznie ‛iść za głosem sumienia’. Nie chcemy przy tym bynajmniej narzucać drugim naszego sumienia w roli przewodnika. Wprawdzie możemy nieraz pomóc komuś na podstawie Biblii, żeby wyraźniej ujrzał swoje kwestie w świetle podstawowych zasad, niemniej jednak musimy przyznać mu tyle samo wolności, ile jej pragniemy dla siebie. Nie podejmiemy próby zawładnięcia jego sumieniem, ponieważ w ten sposób moglibyśmy go skrzywdzić, utrudniając mu zachowanie czystego sumienia przed Bogiem. — 1 Kor. 8:12.