DEBORA

(„pszczoła”).

1. Mamka Rebeki. Towarzyszyła Rebece, gdy ta wyruszała z domu swego ojca Betuela do Palestyny, by poślubić Izaaka (Rdz 24:59). Po latach służby w domu Izaaka, być może po śmierci Rebeki, Debora zamieszkała z rodziną Jakuba. Zmarła najwyraźniej jakieś 125 lat po zawarciu małżeństwa przez Rebekę i Izaaka i została pochowana pod wielkim drzewem w Betel. Nazwa nadana temu drzewu (Allon-Bachut, tzn. „okazałe drzewo płaczu”) wskazuje, jak bardzo była kochana przez Jakuba i jego rodzinę (Rdz 35:8).

2. Prorokini w Izraelu, żona Lappidota (Sdz 4:4). Nie ma dowodów potwierdzających, że jak sugerują niektórzy, Lappidot to inne imię Baraka. Deborę i Baraka łączyło jedynie wspólne pragnienie wyzwolenia Izraela spod jarzma Kananejczyków. Debora mieszkała pod palmą rosnącą w górzystym regionie Efraima, między Ramą a Betel; „synowie Izraela udawali się do niej na sąd” (Sdz 4:5).

Za pośrednictwem Debory Jehowa wezwał Baraka z Kedesz-Naftali i poinformował go, że zamierza za pośrednictwem 10 000 Izraelitów rozgromić ogromną armię kananejskiego króla Jabina, dowodzoną przez Syserę. Obiecał Barakowi, że wyda wrogów w jego rękę. Ale zanim Barak zebrał wojsko i poprowadził je na górę Tabor, nalegał, by w roli Bożego przedstawiciela towarzyszyła mu Debora, mimo iż była kobietą. Debora zgodziła się opuścić stosunkowo bezpieczne miejsce pobytu i pójść z Barakiem. Zapowiedziała jednak, że „piękny zaszczyt” zwycięstwa przypadnie kobiecie. Słowa te się spełniły, gdy Sysera zginął z rąk Jael (Sdz 4:6-10, 17-22).

W dniu zwycięstwa Debora i Barak wspólnie zaśpiewali pieśń. Fragment tej pieśni jest napisany w pierwszej osobie, co wskazuje, że przynajmniej częściowo, jeśli nie w całości, ułożyła ją Debora (Sdz 5:7). Kobiety zwyczajowo świętowały zwycięstwa śpiewem i tańcem (Wj 15:20, 21; Sdz 11:34; 1Sm 18:6, 7; Ps 68:11). Pieśń Debory całą zasługę i chwałę za zwycięstwo przypisuje Jehowie, który stanął w obronie swego ludu. W znacznym stopniu uzupełnia też poprzedzającą ją relację, toteż w celu uzyskania pełnego obrazu wydarzeń trzeba zestawić oba sprawozdania. Pieśń ta opisuje potęgę i majestat Jehowy oraz sytuację w Izraelu przed bitwą stoczoną przez Baraka, po czym wychwala plemiona, które się stawiły na wezwanie, i pyta o te, które tego nie zrobiły. Następnie barwnie podaje dodatkowe szczegóły dotyczące bitwy i rozgromienia Kananejczyków, zabicia Sysery przez odważną Jael oraz rozczarowania matki Sysery, która na próżno oczekiwała, że jej zwycięski syn wróci do domu z łupami i brankami (Sdz 5).