Wyjścia 20:12 — „Szanuj ojca i matkę”

„Szanuj ojca i matkę, żeby móc długo żyć w ziemi, którą wam daje Jehowaa, wasz Bóg” (Wyjścia 20:12, Przekład Nowego Świata).

„Czcij twego ojca i twoją matkę, abyś długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, ci daje” (Wyjścia 20:12, Biblia Tysiąclecia, wydanie V).

Znaczenie Wyjścia 20:12

Bóg nakazał starożytnym Izraelitom szanować swoich rodziców. Dodając do tego nakazu obietnicę, Bóg podał dodatkowy powód, żeby go przestrzegać. Mimo że Prawo dane Izraelitom przez Boga — nazywane też Prawem Mojżeszowym — już nie obowiązuje, to zasady, które leżą u jego podstaw, są uniwersalne. Wciąż obowiązują i dlatego są ważne dla chrześcijan (Kolosan 3:20).

Dzieci — młodsze czy starsze — szanują swoich rodziców, kiedy liczą się z nimi i są im posłuszne (Kapłańska 19:3; Przysłów 1:8). Nawet kiedy dzieci dorosną i założą swoje rodziny, powinny kochać ojca i matkę i im pomagać. Na przykład będą dbać o to, żeby starzejący się rodzice mieli dobrą opiekę, a w razie potrzeby zapewnią im pomoc finansową (Mateusza 15:4-6; 1 Tymoteusza 5:4, 8).

Warto zwrócić uwagę, że izraelskie dzieci miały szanować oboje rodziców — ojca oraz matkę. W ten sposób pokazywały, że uznają ważną rolę matki w rodzinie (Przysłów 6:20; 19:26). Obecnie dzieci powinny robić to samo.

Nakaz szanowania rodziców zawsze miał pewne ograniczenia. Izraelskie dzieci nie mogły być posłuszne rodzicom lub innym ludziom, jeśli oznaczałoby to nieposłuszeństwo wobec Boga (Powtórzonego Prawa 13:6-8). Podobnie jest dzisiaj, chrześcijanie ‛przede wszystkim muszą być posłuszni Bogu, a nie ludziom’ (Dzieje 5:29).

W Prawie danym Izraelitom Bóg obiecał, że dzieci, które szanują swoich rodziców, będą ‛mogły długo żyć i będzie im się dobrze wiodło’ w ziemi, którą On im dał (Powtórzonego Prawa 5:16). Dzięki temu unikały kary wymierzanej dorosłym dzieciom, które lekceważyły prawo Boże i buntowały się przeciwko swoim rodzicom (Powtórzonego Prawa 21:18-21). Czas nie zmienił zasad, na których opierają się te prawa (Efezjan 6:1-3). Bez względu na to, ile mamy lat, jesteśmy odpowiedzialni przed naszym Stwórcą. Zgodnie z Jego obietnicą dzieci, które są posłuszne Jemu oraz swoim rodzicom, mogą się spodziewać długiego życia. W rzeczywistości mają nadzieję żyć wiecznie (1 Tymoteusza 4:8; 6:18, 19).

Kontekst Wyjścia 20:12

Nakaz z Wyjścia 20:12 zajmuje ważne miejsce wśród Dziesięciu Przykazań (Wyjścia 20:1-17). Poprzedzające go przykazania wyjaśniają zobowiązania Izraelitów wobec Boga, takie jak nakaz oddawania czci wyłącznie Jemu. Z kolei przykazania, które występują po nim, określają ich zobowiązania wobec innych ludzi, w tym nakaz, żeby być wiernym współmałżonkowi oraz nie kraść. Przykazanie, żeby „szanować ojca i matkę”, stanowi niejako pomost między tymi dwoma grupami wymagań, ponieważ przestrzeganie go oznacza wywiązywanie się z obowiązków, jakie mamy zarówno wobec Boga, jak i wobec ludzi.