LIS

(hebr. szuʽál; gr. alòpeks).

Zwierzę o spiczastym pysku, sterczących trójkątnych uszach i puszystym ogonie, podobne nieco do psa. Słynie z przebiegłości i może właśnie dlatego Jezus Chrystus nazwał króla Heroda „tym lisem” (Łk 13:32). Uciekając przed wrogami, lis bardziej polega na sprycie niż na szybkości, choć na krótkich odcinkach podobno osiąga prędkość ponad 70 km/h.

Współcześni mieszkańcy Syrii i Palestyny nie zawsze odróżniają szakala od lisa, toteż część naukowców uważa, że hebrajski wyraz szuʽál odnosi się zarówno do lisa (Vulpes vulpes), jak i do szakala (Canis aureus). Wielu tłumaczy Biblii w niektórych wersetach oddało słowo szuʽál jako „szakal”.

Jezus Chrystus w rozmowie z człowiekiem, który chciał go naśladować, zwrócił uwagę na to, że lisy mają jamy, a Syn Człowieczy nie ma gdzie złożyć głowy (Mt 8:20; Łk 9:58). Lisy niekiedy wykorzystują naturalne szczeliny albo opuszczone nory innych zwierząt, ale na ogół kopią sobie jamy w ziemi i tam urządzają legowiska.

Zdaniem przyrodników lisy wcale nie są tak wielkimi złodziejami drobiu, za jakich się je uważa. Żywią się owadami, ptakami, gryzoniami i innymi drobnymi zwierzętami, jak też padliną, trawą i owocami (PnP 2:15). Żyjący w XVIII w. przyrodnik F. Hasselquist napisał, że w okolicach Betlejem oraz gdzie indziej w porze dojrzewania winogron trzeba było chronić przed lisami winnice (Voyages and Travels in the Levant, Londyn 1766, s. 184). Wielu sądzi, że w Psalmie 63:10, według którego zabici staną się pastwą lisów, chodzi raczej o szakale. Jeśli jednak wziąć pod uwagę, że lisy także żywią się padliną, wzmianka o nich wcale nie jest nieodpowiednia.

Pismo Święte wspomina o lisach mieszkających na spustoszonych terenach, wśród ruin, z dala od ludzkich osad (Lam 5:18; Eze 13:4). Donosi też o tym, że Samson użył 300 lisów do podpalenia zboża, winnic i sadów oliwnych należących do Filistynów (Sdz 15:4, 5). Przytacza również urągliwe słowa Tobiasza Ammonity, iż zwykły ‛lis rozwaliłby mur’ Jerozolimy, który Izraelici odbudowywali po powrocie z niewoli (Neh 4:3).