Pytania czytelników

Czy w hebrajskim tekście Ewangelii według Mateusza przepisanym przez czternastowiecznego żydowskiego lekarza Szem-Toba ben Izaaka ibn Szapruta występuje tetragram (cztery hebrajskie litery oznaczające imię Boże)?

Nie, nie występuje. Chociaż, jak wspomniano w Strażnicy z 15 sierpnia 1996 roku na stronie 13, w owym tekście Ewangelii według Mateusza 19 razy pojawia się słowo ha-Szém (lub jego skrót).

Hebrajski wyraz ha-Szém znaczy „Imię”, co niewątpliwie odnosi się do imienia Bożego. Skrócona forma tego słowa pojawia się w tekście Szem-Toba na przykład w Ewangelii według Mateusza 3:3, gdzie zacytowano Księgę Izajasza 40:3. Rozsądek podpowiada, że gdy Mateusz przytaczał w swej Ewangelii werset z Pism Hebrajskich, w którym występuje tetragram, umieścił w niej także imię Boże. Chociaż więc hebrajski fragment przepisany przez Szem-Toba nie zawiera tetragramu, występujące tam słowo „Imię” — na przykład w Ewangelii według Mateusza 3:3 — przemawia za użyciem w Chrześcijańskich Pismach Greckich imienia „Jehowa”.

Szem-Tob zamieścił hebrajski tekst Ewangelii według Mateusza w swym utworze polemicznym ‘Éwen bòchan. Ale skąd przepisał ten tekst? Profesor George Howard po bardzo dokładnym zbadaniu tej sprawy sugeruje, że „Ewangelia według Mateusza w hebrajskim tekście Szem-Toba pochodzi mniej więcej z pierwszych czterech wieków naszej ery”.a Niektórzy mogą się z nim nie zgodzić.

Howard zauważa: „W Ewangelii według Mateusza zamieszczonej w tym hebrajskim tekście wyraźnie dają się zauważyć liczne różnice w porównaniu z kanoniczną Ewangelią spisaną po grecku”. Na przykład według tekstu Szem-Toba Jezus powiedział o Janie: „Zaprawdę wam mówię: Wśród wszystkich narodzonych z niewiast żaden nie został wzbudzony większy niż Jan Chrzciciel”. Brakuje tam jednak dalszych słów Jezusa: „Lecz pomniejszy w królestwie niebios jest większy niż on” (Mateusza 11:11). Wiele podobnych różnic istnieje między zachowanym tekstem Pism Hebrajskich a odpowiednim fragmentem greckiej Septuaginty. Mimo takich różnic owe starożytne teksty odgrywają pewną rolę w badaniach porównawczych.

Jak już wspomniano, są uzasadnione powody, by uważać, że w Ewangelii według Mateusza przepisanej przez Szem-Toba słowo „Imię” występuje w miejscach, w których Mateusz rzeczywiście użył tetragramu. Dlatego od 1950 roku między innymi tekst Szem-Toba służy jako podstawa do wprowadzenia imienia Bożego w Chrześcijańskich Pismach Greckich i właśnie na ten dokument powołano się w opublikowanym w kilku językach Piśmie Świętym w Przekładzie Nowego Świata — z przypisamib.

[Przypisy]