ABIJASZ

(„ojcem moim jest Jehowa”).

W tekście masoreckim w 1 Królów 14:31; 15:1, 7, 8 imię to występuje w formie Abijam. Jednakże w kilkunastu manuskryptach hebrajskich, jak również w Biblii hebrajskiej Jakuba ben Chaima (wyd. w latach 1524-1525 przez Bomberga) użyto w 1 Królów 14:31 formy „Abijasz”.

1. Wnuk Beniamina, wymieniony jako siódmy z dziewięciu synów Bechera (1Kn 7:8).

2. Drugi syn proroka Samuela. Gdy Samuel się zestarzał, powołał Abijasza i jego starszego brata, Joela, na sędziów nad Izraelem w Beer-Szebie. Ponieważ jednak wypaczali oni sąd, przyjmowali łapówki i czerpali niesprawiedliwe zyski, starsi Izraela zażądali od Samuela, żeby ustanowił im króla (1Sm 8:1-5; 1Kn 6:28).

3. Kapłan wywodzący się od Aarona; żył w czasach króla Dawida i był uznawany za naczelnika jednego z domów patriarchalnych w Izraelu. Dawid podzielił kapłanów na 24 oddziały, z których każdy co sześć miesięcy pełnił przez tydzień służbę w sanktuarium. Dom patriarchalny Abijasza został wyznaczony przez los do przewodzenia ósmemu oddziałowi, który z tego powodu zwano „oddziałem Abijasza” (Łk 1:5; 1Kn 24:3-10). Dlatego powiedziano, że kapłan Zachariasz, ojciec Jana Chrzciciela, należał do „oddziału Abijasza”.

4. Jeden z 28 synów Rechoboama, zwany też Abijamem; został drugim królem dwuplemiennego królestwa Judy i panował w latach 980-978 p.n.e. (1Kl 14:31 do 15:8). Był królewskim potomkiem Dawida zarówno ze strony ojca, jak i matki i stanowił 16 pokolenie od Abrahama w królewskiej linii prowadzącej do Jezusa Chrystusa (1Kn 3:10; Mt 1:7). Ze swych 18 żon i 60 nałożnic Rechoboam najbardziej kochał Maakę (w 2Kn 13:2 nazwaną Michają), wnuczkę Absaloma, i wyróżnił ją, wybierając na swego następcę jej syna Abijasza, chociaż nie był on jego pierworodnym (2Kn 11:20-22).

Po wstąpieniu Abijasza na tron w 18 roku panowania króla izraelskiego Jeroboama I odżyła nieprzyjaźń między północnym a południowym królestwem, co doprowadziło do wojny. Przeciwko doborowej armii judzkiej, liczącej 400 000 silnych wojowników, Jeroboam ruszył w szyku bojowym, mając 800 000 żołnierzy. Abijasz, niezrażony taką sytuacją, zwrócił się do poddanych Jeroboama z płomienną mową; potępił praktykowany przez nich bałwochwalczy kult cielca i przypomniał, że Jehowa zawarł z Dawidem przymierze co do Królestwa, które miało trwać bez końca. „Oto jest z nami na czele prawdziwy Bóg”, mówił, dlatego „nie walczcie z Jehową (...) gdyż się wam nie powiedzie” (2Kn 12:16 do 13:12).

Wywiązała się zacięta bitwa, w której Jeroboam zastawił zasadzkę, ale dzięki pomocy Bożej okazała się ona nieskuteczna; w walce zginęło pół miliona ludzi Jeroboama, co złamało jego potęgę militarną. Nawet miasto Betel, gdzie stał jeden z odrażających złotych cielców i gdzie urzędowali odstępczy kapłani, zostało zdobyte. A wszystko dlatego, że Abijasz ‛oparł się na Jehowie’ (2Kn 13:13-20). Mimo to Abijasz trwał w grzechach swego ojca, Rechoboama, tolerując w kraju wyżyny, święte słupy, a nawet nierządników świątynnych. „Jego serce nie było niepodzielne wobec Jehowy, jego Boga” (1Kl 14:22-24; 15:3). Abijasz miał 14 żon i 38 dzieci; gdy umarł, na tron wstąpił jego syn Asa (2Kn 13:21; 14:1).

5. Syn króla izraelskiego Jeroboama I; zmarł w dzieciństwie z wyroku Jehowy. Kiedy Jeroboam popadł w odstępstwo, jego dom zaczęły dosięgać nieszczęścia, m.in. ciężka choroba młodego Abijasza. Wtedy król kazał swej żonie się przebrać, by jej nie rozpoznano, i posłał ją do sędziwego i niewidomego proroka Achijasza w Szilo. Ale Jehowy nie można oszukać. Za pośrednictwem wspomnianego proroka oznajmił On, że wytraci męskich potomków Jeroboama, „jak się wymiata gnój, aż się go usunie” (1Kl 14:10; 15:25-30). Spośród wszystkich jego potomków tylko Abijasz został uroczyście pochowany, „u niego bowiem znaleziono w domu Jeroboama coś dobrego wobec Jehowy” (1Kl 14:1-18).

6. Jeden z naczelników rodzin kapłańskich po niewoli babilońskiej, w czasach Zerubbabela i Jeszui. Został wymieniony wśród przeszło 20 „naczelników kapłanów i ich braci”, którzy wrócili do Jerozolimy z Zerubbabelem (Neh 12:1-7). Zapewne był też obecny przy kładzeniu fundamentu świątyni w drugim roku, kiedy to zreorganizowano służbę kapłańską (Ezd 3:8-10). W następnym pokoleniu, za dni Jojakima i Nehemiasza, kapłańską rodzinę Abijasza reprezentował Zikri (Neh 12:12, 17, 26).

7. Kapłan — lub przodek kapłana — który w czasach Nehemiasza potwierdził pieczęcią „wiarogodną umowę”, czyli podjęte przed Jehową postanowienie (Neh 9:38 do 10:8). Jeśli — jak sugerują niektórzy — był to ten sam Abijasz, co omówiony w poz. 6, musiał mieć wtedy ponad 100 lat.