„Odwołuję się do Cezara!”

1, 2. (a) W jakiej sytuacji znalazł się Paweł? (b) Jakie pytanie powstaje w związku z decyzją Pawła o odwołaniu się do Cezara?

PAWEŁ przebywa w Cezarei, pilnie strzeżony przez żołnierzy. Kiedy dwa lata wcześniej wrócił do Judei, w ciągu kilku dni wrogo nastawieni Żydzi co najmniej trzy razy próbowali go zabić (Dzieje 21:27-36; 23:10, 12-15, 27). I chociaż im się to nie udało, nie rezygnują ze swojego zamiaru. Gdy Paweł uświadamia sobie, że znowu mógłby wpaść w ich ręce, mówi rzymskiemu namiestnikowi Festusowi: „Odwołuję się do Cezara!” (Dzieje 25:11).

² Czy Jehowa aprobował decyzję Pawła o odwołaniu się do władcy imperium rzymskiego? Odpowiedź na to pytanie ma dla nas duże znaczenie. Ponieważ i my, żyjący w czasie końca, dajemy dokładne świadectwo o Królestwie Bożym, powinniśmy wiedzieć, czy apelacja Pawła może być dla nas wzorem „obrony dobrej nowiny i umacniania prawa do jej głoszenia” (Filip. 1:7).

„Przed fotelem sędziowskim” (Dzieje 25:1-12)

3, 4. (a) Dlaczego Żydzi poprosili o sprowadzenie Pawła do Jerozolimy i dzięki czemu apostoł uniknął śmierci? (b) Jak Jehowa obecnie wspiera swoich sług?

³ Festusa, nowo mianowany namiestnik Judei, w trzy dni po objęciu urzędu udał się do Jerozolimy. Tam przyjął naczelnych kapłanów i wysoko postawionych Żydów, którzy wysunęli przeciw Pawłowi poważne oskarżenia. Wiedzieli, że na nowego namiestnika jest wywierana presja, by utrzymywał dobre stosunki z Żydami. Dlatego poprosili go o akt przychylności: niech sprowadzi Pawła do Jerozolimy i tu go osądzi. Jednak za ich prośbą krył się podstęp — zaplanowali, że gdy apostoł będzie w drodze, zabiją go. Ale Festus odrzucił ich wniosek. „Niech (...) ci z was, którzy mają władzę”, powiedział, „pójdą razem ze mną [do Cezarei] i go oskarżą, jeśli naprawdę zrobił coś złego” (Dzieje 25:5). W ten sposób Paweł po raz kolejny uniknął śmierci.

⁴ Jehowa za pośrednictwem Pana Jezusa Chrystusa wspierał Pawła we wszystkich próbach. Jak pamiętamy, Jezus powiedział w wizji apostołowi: „Nie bój się!” (Dzieje 23:11). W naszych czasach słudzy Boży też stają w obliczu przeszkód i gróźb. Jehowa nie chroni nas przed każdą trudnością, ale dodaje nam mądrości i sił potrzebnych do wytrwania. Zawsze możemy liczyć, że nasz kochający Bóg udzieli nam „niezwykłej siły” (2 Kor. 4:7).

5. Jak Festus potraktował Pawła?

⁵ Wkrótce potem Festus wrócił do Cezarei i „zasiadł na fotelu sędziowskim”b. Stanęli przed nim Paweł i jego oskarżyciele. W odpowiedzi na bezzasadne zarzuty apostoł oświadczył: „Nie popełniłem żadnego grzechu — ani przeciw żydowskiemu Prawu, ani przeciw świątyni, ani przeciw Cezarowi”. Był niewinny, miał więc podstawy, żeby się spodziewać uwolnienia. Jaką decyzję podejmie Festus? Ponieważ pragnął zyskać przychylność Żydów, zapytał Pawła: „Czy chcesz iść do Jerozolimy i tam być sądzony w mojej obecności w związku z tymi zarzutami?” (Dzieje 25:6-9). Co za absurdalna propozycja! Przecież w Jerozolimie oskarżyciele Pawła staliby się jego sędziami i skazaliby go na śmierć. Tak więc w tej sytuacji Festus pokierował się względami politycznymi, a nie chęcią wydania sprawiedliwego wyroku. Podobnie postąpił Poncjusz Piłat, kiedy sądził samego Jezusa (Jana 19:12-16). Również obecnie sędziowie ulegają nieraz naciskom. Dlatego nie dziwi nas, kiedy w sprawach dotyczących sług Bożych czasami zapadają wyroki sprzeczne z dostępnymi dowodami.

6, 7. Dlaczego Paweł odwołał się do Cezara i jaki precedens stworzył w ten sposób dla dzisiejszych chrześcijan?

⁶ Festus, chcąc przypodobać się Żydom, mógł wystawić Pawła na śmiertelne niebezpieczeństwo. Dlatego apostoł skorzystał z prawa przysługującego mu jako obywatelowi rzymskiemu i odpowiedział: „Stoję przed fotelem sędziowskim Cezara — i to tu powinienem być sądzony. Nie wyrządziłem Żydom żadnej krzywdy, o czym ty również dobrze wiesz. (...) Odwołuję się do Cezara!”. Gdy taka apelacja została wniesiona, zazwyczaj nie można jej było wycofać. Podkreślają to słowa Festusa: „Odwołałeś się do Cezara, więc do Cezara pójdziesz” (Dzieje 25:10-12). Zwracając się o rozpatrzenie sprawy do wyższej instancji, Paweł stworzył precedens dla dzisiejszych prawdziwych chrześcijan. Kiedy przeciwnicy próbują ‛w majestacie prawa sprowadzać udrękę’, Świadkowie Jehowy korzystają z dostępnych środków prawnych, żeby bronić dobrej nowiny (Ps. 94:20)c.

⁷ Tak więc po przeszło dwóch latach uwięzienia za przestępstwa, których nie popełnił, Paweł otrzymał wreszcie możliwość przedstawienia swojej sprawy w Rzymie. Ale zanim się tam udał, stanął przed jeszcze jednym władcą.

‛Nie mogłem się sprzeciwić’ (Dzieje 25:13 do 26:23)

8, 9. W jakim celu król Agryppa przybył do Cezarei?

⁸ Kilka dni po tym, jak Paweł odwołał się do Cezara, z kurtuazyjną wizytą do Festusa przybył król Agryppad wraz ze swoją siostrą Berenike. Takie wizyty u nowo mianowanych urzędników były w czasach rzymskich powszechnie przyjęte. Składając Festusowi gratulacje, Agryppa zapewne chciał nawiązać z nim dobre relacje na płaszczyźnie politycznej i towarzyskiej, żeby w przyszłości mieć w nim sprzymierzeńca (Dzieje 25:13).

⁹ Gdy Festus powiedział królowi o Pawle, Agryppa okazał zaciekawienie. Nazajutrz obaj zasiedli w sali audiencyjnej. Nie omieszkali z wielką pompą zademonstrować swojej pozycji, ale wszystko to miało zblednąć wobec słów przesłuchiwanego więźnia (Dzieje 25:22-27).

10, 11. Jak Paweł okazał Agryppie szacunek i jakie szczegóły ze swojego życia mu opowiedział?

¹⁰ Paweł z szacunkiem podziękował Agryppie za możliwość przedstawienia przed nim swojej sprawy, podkreślając przy tym, że król dobrze zna wszystkie zwyczaje Żydów i kwestie, wokół których toczą się ich spory. Następnie opisał swoje dawniejsze dzieje: „Żyłem jako faryzeusz — zgodnie z zasadami tego najbardziej rygorystycznego stronnictwa w naszej religii” (Dzieje 26:5). Będąc faryzeuszem, Paweł wyczekiwał przyjścia Mesjasza. Odkąd został chrześcijaninem, odważnie głosił, że tym długo oczekiwanym wybawicielem okazał się Jezus Chrystus. A teraz stał przed sądem z powodu nadziei, którą mieli również jego oskarżyciele — nadziei na spełnienie się obietnicy danej przez Boga ich przodkom. Takie wprowadzenie mogło wzbudzić jeszcze większe zainteresowanie Agryppye.

¹¹ Wspominając swoje wcześniejsze okrutne traktowanie chrześcijan, Paweł powiedział: „Ja sam byłem przekonany, że powinienem na różne sposoby występować przeciw Jezusowi Nazarejczykowi. (...) Byłem na nich tak rozwścieczony, że prześladowałem ich nawet w odległych miastach” (Dzieje 26:9-11). Paweł wcale nie przesadzał. Nie było to żadną tajemnicą, że zaciekle zwalczał chrześcijan (Gal. 1:13, 23). Agryppa mógł się zatem zastanawiać: „Co zmieniło takiego człowieka?”.

12, 13. (a) Jak Paweł opisał swoje nawrócenie? (b) W jakim sensie Paweł ‛wierzgał przeciw ościeniom’?

¹² Odpowiedzi dostarczyły dalsze słowa Pawła: „Kiedy (...) wyruszyłem do Damaszku z pełnomocnictwem i zleceniem od naczelnych kapłanów, w południe podczas drogi zobaczyłem, królu, światło z nieba, jaśniejsze niż blask słońca. Rozbłysło ono wokół mnie i wokół tych, którzy ze mną wędrowali. Gdy wszyscy padliśmy na ziemię, usłyszałem czyjś głos — ktoś przemówił do mnie w języku hebrajskim: ‚Saulu, Saulu, czemu mnie prześladujesz? Sam sobie wyrządzasz krzywdę, wierzgając przeciw ościeniom’. Zapytałem: ‚Kim jesteś, Panie?’. A Pan rzekł: ‚Ja jestem Jezus, którego ty prześladujesz’” (Dzieje 26:12-15)f.

¹³ Zanim Paweł otrzymał tę nadprzyrodzoną wizję, niejako ‛wierzgał przeciw ościeniom’. Tak jak szarpiące się zwierzę pociągowe niepotrzebnie naraża się na ostre ukłucia ościenia, za pomocą którego jest prowadzone, tak Paweł szkodził sobie pod względem duchowym, przeciwstawiając się woli Bożej. Działał szczerze, ale jego gorliwość była źle ukierunkowana. Kiedy zmartwychwstały Jezus ukazał mu się na drodze do Damaszku, pomógł mu zmienić sposób myślenia (Jana 16:1, 2).

14, 15. Co Paweł powiedział na temat zmian, jakich dokonał w życiu?

¹⁴ Paweł rzeczywiście dokonał w swoim życiu radykalnych zmian. Zwracając się do Agryppy, rzekł: „Nie mogłem więc, królu Agryppo, sprzeciwić się temu, co usłyszałem w tej niebiańskiej wizji. I najpierw w Damaszku, a potem w Jerozolimie i całej Judei, jak również wśród innych narodów nawoływałem ludzi, żeby okazali skruchę i nawrócili się do Boga, spełniając uczynki świadczące o skrusze” (Dzieje 26:19, 20). A zatem Paweł przez wiele lat wywiązywał się z zadania, które podczas tamtej wizji otrzymał od Jezusa Chrystusa. Jakie to dało rezultaty? Ci, którzy zareagowali pozytywnie na głoszone przez niego orędzie, okazali skruchę, porzucili złe czyny i nawrócili się do Boga. Stali się dobrymi obywatelami, szanującymi prawo i porządek.

¹⁵ Niestety, żydowscy przeciwnicy Pawła nie zważali na to, że jego działalność przynosiła takie pomyślne rezultaty. Apostoł kontynuował: „Żydzi schwytali mnie w świątyni i próbowali zabić. Jednak dzięki pomocy od Boga po dziś dzień daję świadectwo zarówno małym, jak i wielkim” (Dzieje 26:21, 22).

16. Jak moglibyśmy naśladować Pawła, gdy mówimy o naszych wierzeniach przedstawicielom władz?

¹⁶ Jako prawdziwi chrześcijanie musimy ‛zawsze być gotowi bronić’ naszych przekonań (1 Piotra 3:15). Kiedy mówimy o swoich wierzeniach sędziom lub innym przedstawicielom władz, moglibyśmy wykorzystać metodę zastosowaną przez Pawła podczas wystąpienia przed Agryppą i Festusem. Jeżeli z szacunkiem opowiemy takim urzędnikom, jak prawdy biblijne zmieniły na lepsze życie nasze oraz tych, którzy pozytywnie zareagowali na głoszone przez nas orędzie, może to złagodzić ich stanowisko.

„Przekonałbyś mnie, żebym został chrześcijaninem” (Dzieje 26:24-32)

17. Jak Festus zareagował na obronę Pawła i pod jakim względem przypominają go dziś niektórzy ludzie?

¹⁷ Festus i Agryppa nie mogli pozostać obojętni wobec przekonujących wyjaśnień Pawła. W Biblii czytamy: „Gdy Paweł mówił to w swojej obronie, Festus zawołał: ‚Oszalałeś, Pawle! Twoja wielka wiedza doprowadziła cię do szaleństwa!’” (Dzieje 26:24). Ta gwałtowna reakcja przypomina postawę spotykaną również w naszych czasach. Dla wielu ludzi chrześcijanie, którzy głoszą, czego naprawdę uczy Biblia, są fanatykami. Osoby kierujące się mądrością tego świata często na przykład nie mogą zaakceptować biblijnej nauki o zmartwychwstaniu.

18. Co Paweł odpowiedział Festusowi i jaką reakcję Agryppy wywołała obrona apostoła?

¹⁸ Paweł odpowiedział namiestnikowi: „Nie oszalałem, Wasza Ekscelencjo Festusie. Jestem przy zdrowych zmysłach i mówię prawdę. Król, do którego zwracam się tak otwarcie, dobrze o tym wszystkim wie. Jestem przekonany, że żadna z tych rzeczy nie uszła jego uwagi (...). Czy ty, królu Agryppo, wierzysz prorokom? Wiem, że wierzysz”. Agryppa odparł: „Jeszcze trochę, a przekonałbyś mnie, żebym został chrześcijaninem” (Dzieje 26:25-28). Wypowiedź ta, szczera czy nie, pokazuje, że obrona Pawła zrobiła na królu duże wrażenie.

19. Jakie wnioski po wysłuchaniu Pawła wyciągnęli Festus i Agryppa?

¹⁹ Po tym wszystkim Agryppa i Festus wstali, co oznaczało, że przesłuchanie dobiegło końca. „Odchodząc, zaczęli mówić jeden do drugiego: ‚Ten człowiek nie robi nic, za co zasługiwałby na śmierć czy uwięzienie’. A Agryppa powiedział do Festusa: ‚Gdyby nie to, że odwołał się do Cezara, można by go zwolnić’” (Dzieje 26:31, 32). Wiedzieli więc, że mają do czynienia z osobą niewinną. I być może odtąd z większą przychylnością traktowali chrześcijan.

20. Jakie wyniki przyniosło stawanie Pawła przed władcami?

²⁰ Jak się wydaje, żadna z osobistości opisanych w tej relacji nie przyjęła orędzia o Królestwie Bożym. Czy warto więc było przed nimi stawać? Oczywiście. W wyniku tego, że Paweł został zaprowadzony „przed królów i namiestników” Judei, dobra nowina dotarła do kręgów rzymskiej elity rządzącej, do której dostęp był utrudniony (Łuk. 21:12, 13). Poza tym jego przeżycia i wierność w próbach stały się zachętą dla innych chrześcijan (Filip. 1:12-14).

21. Jakie pozytywne rezultaty osiągamy, wytrwale głosząc dobrą nowinę?

²¹ Tak samo jest obecnie. Kiedy wytrwale głosimy dobrą nowinę mimo prób i sprzeciwu, również osiągamy pozytywne rezultaty. Dzięki temu możemy mieć okazję, żeby przedstawić orędzie biblijne wysokim urzędnikom, do których trudno dotrzeć w inny sposób. A swoją wytrwałością pokrzepiamy naszych braci i siostry, zachęcając ich do składania dokładnego świadectwa o Królestwie Bożym z jeszcze większą śmiałością.