Chrześcijański pogląd na planowanie rodziny

W ROKU 1974 podczas pierwszej światowej konferencji demograficznej 140 państw złożyło oficjalne oświadczenie, że wszystkie małżeństwa „mają niezaprzeczalne prawo do swobodnego i odpowiedzialnego decydowania o liczbie potomstwa, odstępach między porodami oraz do uzyskania potrzebnych w tym celu informacji i środków”.

Oświadczenie to zyskało aprobatę wielu ludzi. Wprawdzie Bóg powiedział Adamowi i Ewie, a później Noemu: „Rozradzajcie się i rozmnażajcie się, i napełniajcie ziemię”, lecz nie skierował takiego polecenia do chrześcijan (1 Mojżeszowa 1:28; 9:1). Pismo Święte ani nie zachęca ich do posiadania dzieci, ani im tego nie zabrania. Małżeństwa mogą same decydować, czy mieć dzieci, a jeśli tak, to ile i kiedy.

Odpowiedzialność nałożona przez Boga

Czy zauważyłeś jednak, że we wspomnianym oświadczeniu oznajmiono, iż małżeństwa powinny ‛odpowiedzialnie decydować o liczbie potomstwa i odstępach między porodami’? Zasada odpowiedzialności harmonizuje z tym, co mówi Biblia. Chrześcijańscy rodzice dobrze wiedzą, że choć dzieci to cenny dar od Boga, wiążą się z nim poważne obowiązki.

Przede wszystkim należy zaspokajać potrzeby materialne dzieci. W Biblii czytamy: „A jeśli kto o swoich, zwłaszcza o domowników nie ma starania, ten zaparł się wiary i jest gorszy od niewierzącego” (1 Tymoteusza 5:8).

Chociaż już samo zapewnianie żywności i płacenie rachunków często stanowi nie lada zadanie, jednak nie tylko to wchodzi w zakres troski o dom. Planując liczebność rodziny, odpowiedzialne małżeństwa chrześcijańskie uwzględniają stan zdrowia matki oraz jej dobro emocjonalne, psychiczne i duchowe. Matka poświęca dziecku mnóstwo czasu, a gdy rodzi raz za razem, często nie tylko rezygnuje ze snu, odpoczynku, rozwijania swego intelektu i uczestniczenia w działalności chrześcijańskiej, ale też podupada na zdrowiu fizycznym i duchowym.

Odpowiedzialni rodzice chrześcijańscy biorą również pod uwagę potrzeby dzieci. W raporcie o stanie zaludnienia w 1991 roku czytamy: „Dzieci, które przychodzą na świat w dużych rodzinach i jedno po drugim, muszą współzawodniczyć z braćmi i siostrami o jedzenie, ubranie i uczucia rodziców. Są także bardziej narażone na infekcje. Jeżeli nawet przeżyją trudny okres dzieciństwa, to i tak często bywają opóźnione w rozwoju fizycznym oraz umysłowym. Mają znacznie mniejsze szanse na to, by ich dorosłe życie ułożyło się pomyślnie” (The State of the World’s Population 1991). Oczywiście nie dotyczy to wszystkich rodzin wielodzietnych, ale chrześcijanie powinni się nad tym zastanowić przy planowaniu liczby potomstwa.

Biblia nakłada na chrześcijan obowiązek troszczenia się o dzieci pod względem duchowym: „Wy, ojcowie, nie pobudzajcie do gniewu dzieci swoich, lecz napominajcie i wychowujcie je w karności, dla Pana” (Efezjan 6:4).

Niejaki Emeka, chrześcijanin wykładający prawo w Nigerii, jest od roku żonaty i wcale mu nie śpieszno do wychowywania gromady pociech. „Zastanawialiśmy się z żoną, ile mieć dzieci. Myśleliśmy o piątce, ale zdecydowaliśmy się na trójkę. Później doszliśmy do wniosku, że wystarczy nam dwoje. Wychowywanie dzieci zgodnie z miernikami biblijnymi nie jest łatwe. To wielka odpowiedzialność”.

Niektórzy chrześcijanie postanowili nie mieć dzieci, ponieważ cały swój czas chcą poświęcić na służbę dla Boga. Pewna misjonarka z Afryki po naradzeniu się z mężem postanowiła pozostać bezdzietna. „Nie czuję, żebym coś traciła, nie wychowując dzieci” — powiedziała. „Chociaż nie przeżywamy z mężem szczęścia, jakie jest udziałem rodziców, to nasze życie wypełniają radości innego rodzaju. Pomagamy drugim w poznawaniu prawd biblijnych i dzięki temu w różnych stronach świata mamy swoje duchowe dzieci. Kochamy je, a one kochają nas. Istnieje między nami szczególna więź. Całkiem słusznie apostoł Paweł, mówiąc o swym czułym przywiązaniu do tych, którym pomagał pod względem duchowym, przyrównał się do matki karmiącej” (1 Tesaloniczan 2:7, 8, NW).

Regulacja urodzin

Czy Biblia potępia regulację urodzin? Bynajmniej. Decyzję w tej sprawie pozostawia małżonkom. Jeżeli decydują się na kontrolę urodzeń, wybór środków antykoncepcyjnych jest ich sprawą osobistą. Jednakże chrześcijanie powinni przy tym dawać wyraz swemu poszanowaniu dla świętości życia. Ponieważ z Biblii wynika, że życie człowieka zaczyna się w momencie poczęcia, będą się wystrzegać tych środków, które powodują śmierć już rozwijającego się dziecka (Psalm 139:16; porównaj 2 Mojżeszową 21:22, 23; Jeremiasza 1:5).

Małżeństwa mają więc prawo zaplanować rodzinę według własnego uznania. Niektóre może zechcą ograniczyć liczbę dzieci. Inne mogą postanowić w ogóle ich nie mieć i stosować jakąś metodę zapobiegania ciąży. Dysponują wieloma sposobami regulacji urodzin, a każdy z nich ma swoje zalety i wady. Kiedy małżonkowie decydują się na któryś, powinni pamiętać, iż różne środki są mniej lub bardziej skuteczne. Warto też, by dowiedzieli się czegoś o ewentualnym działaniu ubocznym. Lekarze oraz poradnie planowania rodziny mogą im udzielić wskazówek w sprawie metod kontroli urodzeń i pomóc wybrać tę, która by najlepiej odpowiadała ich potrzebom.

Para małżeńska sama postanawia, czy będzie mieć dużo dzieci, mało, czy wcale. Jest to ważna decyzja, gdyż pociąga za sobą dalekosiężne skutki. Małżonkowie postąpią mądrze, gdy rozważą tę sprawę starannie i z modlitwą.

[Ramka na stronach 8, 9]

Popularne metody regulacji urodzin

Sterylizacja

U mężczyzn: Prosty zabieg chirurgiczny, podczas którego dokonuje się niewielkiego nacięcia w mosznie i przecina się nasieniowody.

U kobiet: Zabieg chirurgiczny polegający na podwiązaniu lub przecięciu jajowodów, co uniemożliwia przedostanie się jaja do macicy.

Zalety: Sterylizacja jest najskuteczniejszą metodą kontroli urodzeń.

Wady: Może się okazać nieodwracalna. Wprawdzie operacje przywracają płodność zarówno mężczyznom, jak i kobietom, ale nie da się tego zagwarantować.a

Tabletki antykoncepcyjne

Należą do nich pigułki zawierające progesteron. Zakłócają normalną pracę hormonów żeńskich i w ten sposób uniemożliwiają dojrzewanie i uwolnienie się jaja.b

Zalety: Wykazują dużą skuteczność w zapobieganiu ciąży.

Wady: Skutki uboczne występują w najmniejszym stopniu u zdrowych, nie palących kobiet, które nie ukończyły 40 lat.

Krążek pochwowy i środki plemnikobójcze

Krążek pochwowy to kopulasty, gumowy kapturek, rozciągnięty na elastycznym pierścieniu. Wnętrze krążka wypełnia się galaretką lub kremem plemnikobójczym, wsuwa się do pochwy i nakłada na szyjkę macicy.

Zalety: Zakładany prawidłowo, jest bezpieczny i dość skutecznie zapobiega ciąży.

Wady: Trzeba go wkładać za każdym razem, gdy małżeństwo chce ze sobą współżyć. Prawidłowe założenie krążka wymaga umiejętności; umieszcza się go przed stosunkiem i pozostawia na 6 do 8 godzin po nim.

Kapturek naszyjkowy

Plastikowy lub gumowy przedmiot, kształtem przypominający kapturek, mniejszy niż krążek pochwowy. Również nakłada się go na szyjkę macicy, ale jest bardziej dopasowany od krążka i wymaga mniej kremu lub galaretki plemnikobójczej.

Zalety: Jest równie skuteczny jak krążek pochwowy, a może pozostawać na swym miejscu przez 48 godzin. Środek plemnikobójczy nie musi być stosowany przy każdym następnym stosunku.

Wady: Wkłada się go trudniej niż krążek pochwowy, ponadto przed każdym stosunkiem i po nim należy sprawdzić ułożenie kapturka. Niekiedy wywołuje zakażenia macicy i pochwy. Mogą go zakładać kobiety mające dobre wyniki testu wymazu z pochwy.

Gąbka

Poliuretanowa gąbka zawierająca środek plemnikobójczy, którą wkłada się do pochwy tak, by osłoniła szyjkę macicy i w ten sposób utworzyła fizyczną i chemiczną barierę dla nasienia. Po użyciu jest usuwana.

Zalety: Gąbka może pozostawać w pochwie przez 24 godziny i stanowi zabezpieczenie, nawet jeśli w tym czasie dochodzi do ponownych stosunków.

Wady: Zanotowano pewne reakcje alergiczne i kilka przypadków zatrucia.

Wkładki wewnątrzmaciczne

Noszą też nazwę IUD; są to pętle i spirale, metalowe lub plastikowe przedmioty umieszczane w macicy. Chociaż nie wiadomo dokładnie, na czym polega ich działanie, zdaniem lekarzy zapobiegają ciąży na kilka sposobów. Jednym z nich jest najprawdopodobniej uniemożliwienie zagnieżdżenia się zapłodnionego jaja w ściance macicy.

Zalety: Skuteczny środek kontroli urodzeń.

Wady: Niekiedy powoduje krwawienia i bóle, a czasem jego działanie jest równoznaczne z wywołaniem poronienia.c

Prezerwatywa

Dopasowany do prącia woreczek, który uniemożliwia przedostanie się nasienia do pochwy.

Zalety: Bezpieczny, skuteczny środek antykoncepcyjny. Zmniejsza ryzyko zarażenia się chorobami przenoszonymi drogą płciową, między innymi AIDS.

Wady: Niektórzy nie polecają prezerwatywy, ponieważ stosowanie jej wymaga przerwy w stosunku.

Stosunek przerywany

Wycofanie prącia z pochwy tuż przed wytryskiem nasienia.

Zalety: Metoda nie jest kosztowna, nie wymaga przygotowania ani żadnego środka mechanicznego.

Wady: Nie pozwala na uzyskanie pełnej satysfakcji seksualnej, wymaga wielkiego panowania nad sobą i jest bardzo zawodna.

Metoda rytmu

Pary małżeńskie wstrzymują się od stosunków w tych dniach cyklu miesiączkowego, w których istnieje największe prawdopodobieństwo zapłodnienia.

Zalety: Metoda bezpieczna, bez skutków ubocznych, nie wymaga żadnych zabiegów podczas stosunku.

Wady: Niezbyt skuteczna w zapobieganiu ciąży, chyba że partnerzy są zdecydowani nie mieć dzieci i ściśle przestrzegają zasad tej metody.

Wszczep hormonalny

Najnowsza metoda zapobiegania ciąży, polegająca na wszczepieniu pod skórę na ramieniu kobiety serii silikonowych cylinderków. Przez mniej więcej pięć lat nieustannie uwalniają one do krwiobiegu niewielkie ilości pewnego hormonu. W tym okresie kobieta jest zabezpieczona przed zajściem w ciążę.

Zalety: Wysoka skuteczność. Płodność można odzyskać przez usunięcie wszczepu.

Wady: Nieliczne. Podobne do tych, jakie mają pigułki antykoncepcyjne zawierające progesteron. Stosowanie wyłącznie tego hormonu zapobiega ciąży prawdopodobnie przez wywołanie poronienia.d

[Przypisy]