OBECNIE przeszło 435 milionów ludzi mówiących którymś z języków słowiańskich może swobodnie czytać Biblię.a Z tej grupy 360 milionów posługuje się alfabetem cyrylickim. Jednakże ich przodkowie przed dwunastoma wiekami nie mieli swojego alfabetu ani formy pisanej swych dialektów. Do poprawy tej sytuacji przyczynili się dwaj rodzeni bracia — Cyryl i Metody.

Opracowanie alfabetu i przekład Biblii

Przed wyruszeniem na Morawy Cyryl przez szereg miesięcy się do tego przygotowywał, opracowując pismo dla języka Słowian. Podobno miał on wyjątkowe zdolności w dziedzinie fonetyki. Korzystając więc z greckich i hebrajskich liter, starał się każdemu dźwiękowi w mowie Słowian przyporządkować znak pisany.b Zdaniem niektórych uczonych Cyryl już kilka lat wcześniej rozpoczął prace nad takim alfabetem. Wciąż jednak nie ma absolutnej pewności co do formy opracowanego przez niego pisma (zobacz ramkę „Cyrylica czy głagolica?”).

[Ramka na stronie 29]

Cyrylica czy głagolica?

System pisma opracowany przez Cyryla jest przedmiotem licznych sporów, gdyż lingwiści nie są pewni, jak wyglądał ten alfabet. Pismo zwane cyrylicą jest ściśle oparte na alfabecie greckim i zawiera około dziesięciu dodatkowo wymyślonych liter oddających dźwięki obce językowi greckiemu. Część najstarszych manuskryptów słowiańskich spisano jednak innym pismem, zwanym głagolicą, i wielu uczonych przypisuje Cyrylowi utworzenie właśnie tego systemu. Kilka liter przypomina pochylone litery greckie lub hebrajskie. Inne mogą pochodzić od średniowiecznych znaków diakrytycznych, ale większość była wytworem oryginalnym i skomplikowanym. Głagolica wygląda na zupełnie odrębny system pisma. Niemniej współczesne pismo rosyjskie, ukraińskie, serbskie, bułgarskie i macedońskie, a także systemy zapisu 22 innych języków, z których część nie należy do rodziny słowiańskiej, wywodzi się od cyrylicy.

[Litery napisane cyrylicą i głagolicą]