Dzięki niezmiernej różnorodności drzew w lesie istnieją niezliczone nisze dające schronienie ogromnej liczbie jego mieszkańców — znacznie większej, niż to sobie wyobrażano. Według amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk obszar dziewiczej puszczy o powierzchni 10 kilometrów kwadratowych bywa siedliskiem aż 125 gatunków ssaków, 100 gatunków gadów, 400 gatunków ptaków i 150 gatunków motyli. Dla porównania terytorium całej Ameryki Północnej zamieszkuje lub odwiedza niespełna 1000 gatunków ptaków.

Ochrona stworzeń leśnych

JESÚS ELÁ jakieś 15 lat polował na goryle i inne zwierzęta afrykańskiego lasu deszczowego. Porzucił jednak to zajęcie. Został przewodnikiem po rezerwacie przyrody w Gwinei Równikowej, utworzonym w celu ochrony 750 goryli nizinnych.

„Las deszczowy daje mi więcej radości, gdy nie poluję” — wyjaśnia Jesús. „Dla mnie puszcza jest jak wioska, ponieważ czuję się w niej jak w domu i mam tu wszystko, czego potrzebuję. Musimy uczynić, co tylko możliwe, by zachować te lasy dla naszych dzieci”.

Dla Jesúsa, który z zapałem opowiada innym o swej miłości do lasu, sprawy ułożyły się pomyślnie. Chroniąc goryle, zarabia więcej niż dawniej, gdy na nie polował. Turyści chętnie płacą za sposobność zobaczenia zwierząt w ich naturalnym środowisku, toteż parki mogą stanowić źródło dochodów dla miejscowej ludności, a odwiedzającym gwarantują niezapomniane spotkanie z bogactwem żywych istot. Ale ochrona tej fascynującej „tkanki życia”, jak wyjaśniono w książce Tropical Rainforest, wymaga „utworzenia rozległych rezerwatów — najlepiej takich, które obejmują całe zlewnie”.a

Dlaczego dla zapewnienia odpowiedniej ochrony parki muszą być aż tak duże? John Terborgh w książce Diversity and the Tropical Rain Forest (Różnorodność a wilgotny las równikowy) wyliczył, że normalnie rozwijająca się populacja jaguarów (około 300 dorosłych osobników zdolnych do rozmnażania) potrzebuje terenu wielkości około 7500 kilometrów kwadratowych. „Według takiego założenia tylko kilka parków na ziemi dysponuje obszarem wystarczającym dla jaguarów” — oświadcza. Tygrysy mają prawdopodobnie jeszcze większe wymagania. Populacja tygrysów zapewniająca podtrzymanie gatunku (400 osobników) może potrzebować terytorium aż 40 000 kilometrów kwadratowych.

Wydzielając ogromne rezerwaty dla takich drapieżników, jednocześnie obejmuje się ochroną wielkie połacie lasu deszczowego. Ponadto zwierzęta te odgrywają istotną rolę w utrzymywaniu dobrej kondycji całej fauny na danym terenie.

[Przypis]

[Ramka i ilustracje na stronach 8, 9]

Stworzenia małe i duże

1. Szarańczaki żyjące w lesie deszczowym często bywają jaskrawo ubarwione. Inne owady są tak skutecznie zakamuflowane, że trudno je dostrzec.

2. Motyle to najbardziej rzucające się w oczy i najdelikatniejsze stworzenia lasu deszczowego.

3. Stado małp przemieszczających się z gałęzi na gałąź to jeden z najzabawniejszych widoków w lesie.

4. Chociaż jaguar jest bezsprzecznie królem amerykańskich lasów deszczowych, niewielu miłośników przyrody widziało go na wolności.

5. Delikatne kwiaty storczyków stanowią ozdobę wilgotnych lasów mgielnych, porastających tropikalne góry.

6. Na wolności żyje niecałe 5000 tygrysów.

7. Rohatyniec z amerykańskiego lasu tropikalnego mimo groźnie wyglądających rogów jest zupełnie nieszkodliwy.

8. Goryle znajdują się pod ochroną, ale ich mięso ciągle jeszcze trafia na afrykańskie targowiska. Te łagodne olbrzymy są wegetarianami i wędrują po lesie w rodzinnych stadach.

9. Z powodu wspaniałego futra ocelot stał się celem polowań, które omal nie doprowadziły do jego wyginięcia.

10. Papugi należą do najhałaśliwszych i najbardziej towarzyskich ptaków w lesie.

11. Wielkie oczy galago zdradzają, że wiedzie nocny tryb życia.