• Zakwas
    Wnikliwe poznawanie Pism, tom 2: Mądrość-Żywopłot

    • Starożytni Egipcjanie warzyli piwo, do czego konieczny jest czynnik wywołujący fermentację, a także wypiekali chleb, zarówno przaśny, jak i na zakwasie. Hebrajczycy zapewne znali „piwo pszenne” (Iz 1:22; Oz 4:18, NŚ; L. Koehler i W. Baumgartner, Lexicon in Veteris Testamenti Libros, Lejda 1958, s. 646). Być może do wyrobu wspomnianych produktów jako zakwas wykorzystywano m.in. dzikie drożdże, uzyskiwane z zarodników pewnych grzybów. Podczas wykopalisk w Egipcie odnaleziono porowaty chleb zawierający martwe komórki drożdży. Egipcjanie do wypieku chleba podobno używali również sody (węglanu sodu). Dodatek ten nie wywoływał co prawda fermentacji, ale powodował wyrastanie ciasta, wypełniając je pęcherzykami gazu. Zwykle jednak, podobnie jak w Izraelu, pozostawiano trochę ciasta, by uległo fermentacji, a następnie dodawano je jako zaczyn do świeżej porcji.

      W Prawie Bożym danym Izraelowi. Izraelitom nie wolno było spalać dla Jehowy żadnej ofiary zbożowej „uczynionej na zakwasie” (Kpł 2:11). Mogli natomiast używać zakwasu do wypieku dziękczynnej ofiary współuczestnictwa. Była to ofiara dobrowolna i stanowiła wyraz wdzięczności ofiarodawcy za liczne błogosławieństwa otrzymane od Jehowy. Towarzyszący temu posiłek miał być radosnym wydarzeniem, zresztą chleb na zakwasie na ogół jadano właśnie przy takich okazjach. Oprócz mięsa (czyli ofiarowanego zwierzęcia) i przaśników na ofiarę tę składały się również okrągłe placki chleba na zakwasie. Nie spalano ich na ołtarzu, ale spożywali je ofiarodawca i urzędujący kapłan (Kpł 7:11-15).

      W dniu Pięćdziesiątnicy, podczas ofiarowania pierwocin ze żniw pszenicy, arcykapłan kołysał przed Jehową dwoma bochenkami pszennego chleba upieczonego na zakwasie (Kpł 23:15-21).