-
NabonidWnikliwe poznawanie Pism, tom 2: Mądrość-Żywopłot
-
-
Zasadniczo opisuje główne wydarzenia z okresu rządów Nabonida, ostatniego suwerennego władcy Babilonu, a także zawiera krótką relację ze zdobycia Babilonu przez wojska Cyrusa. Choć dokument ten bez wątpienia wywodzi się z Babilonu i został spisany babilońskim pismem klinowym, zdaniem uczonych, którzy zbadali rodzaj pisma, mógł powstać w okresie panowania Seleucydów (312-ok. 65 p.n.e.) — co najmniej dwa stulecia po czasach Nabonida. Wszystko wskazuje na to, że jest to kopia wcześniejszego dokumentu. W tekście kroniki tak wyraźnie pobrzmiewa ton uwielbienia dla Cyrusa i pogardy dla Nabonida, iż uważa się ją za dzieło perskiego skryby i wręcz uznaje za „perską propagandę”. Niemniej historycy doszli do wniosku, że nawet gdyby tak było, to i tak zawarty w niej opis wydarzeń zasługuje na wiarę.
Mimo iż Kronika Nabonida jest bardzo zwięzła — tabliczka ma ok. 14 cm w najszerszym miejscu i podobną wysokość — stanowi najpełniejszy dostępny dokument klinowy relacjonujący upadek Babilonu. W trzeciej z czterech szpalt, począwszy od wiersza piątego, odnośne fragmenty brzmią następująco: „[Rok siedemnasty:] (...) W miesiącu Taszritu, gdy Cyrus zaatakował wojska Akadu w Opisie nad Tygrysem, mieszkańcy Akadu podnieśli bunt, ale (Nabonid) pozabijał zaskoczonych mieszkańców. 14 dnia bez bitwy zdobyto Sippar. Nabonid uciekł. Dnia 16 Gobrias (Ugbaru), namiestnik Gutium, wraz z wojskami Cyrusa dostali się bez bitwy do Babilonu. Następnie pojmano Nabonida w Babilonie, gdy (tam) wrócił. (...) W miesiącu Arahszamnu, dnia 3, Cyrus wkroczył do Babilonu, rozpościerano przed nim zielone gałęzie — miastu narzucono stan ‚pokoju’ (sulmu)” (Ancient Near Eastern Texts, s. 306).
Godne uwagi jest to, że wyrażenie „rok siedemnasty” nie pojawia się na tabliczce, gdyż akurat ten jej fragment jest zniszczony. Informację tę dodali tłumacze, którzy są przekonani, iż 17 rok panowania Nabonida był zarazem ostatnim. Dlatego przypuszczają, że Babilon upadł właśnie w tym roku jego rządów i że gdyby tabliczka nie była uszkodzona, znajdowałyby się na niej te słowa. Nawet jeśli Nabonid panował dłużej, niż się powszechnie przyjmuje, nie zmienia to faktu, że Babilon został zdobyty w 539 r., gdyż wskazują na to jeszcze inne źródła. Tak czy inaczej, wspomniana okoliczność pomniejsza nieco wartość Kroniki Nabonida.
Choć w tekście brakuje roku, na ocalałym fragmencie podano miesiąc i dzień upadku miasta. Na tej podstawie historycy świeccy wyliczają, że 16 dzień miesiąca Taszritu (Tiszri) to według kalendarza juliańskiego 11 października, a według kalendarza gregoriańskiego — 5 października 539 r. p.n.e. Ze względu na brak podważających dowodów jest to ogólnie przyjęta data kluczowa, umożliwiająca zharmonizowanie historii świeckiej z historią biblijną (zob. CHRONOLOGIA).
Co ciekawe, na temat upadku Babilonu kronika donosi: ‛Wojska Cyrusa dostały się do Babilonu bez bitwy’. Najprawdopodobniej chodziło o to, że obyło się bez większych walk, co zgadza się z proroctwem wypowiedzianym przez Jeremiasza: „Mocarze Babilonu przestali walczyć” (Jer 51:30).
-