3. (a) Co jest probierzem wielkości? (b) Kto według tego kryterium był największym ze wszystkich ludzi?

³ Ciekawy probierz wielkości opisał historyk H. G. Wells, który przeszło pół wieku temu napisał: „Historyk oceniający wielkość jakiejś postaci zastanawia się: ‚Co ten człowiek zasiał? Czy pozostawił po sobie siłę duchową pobudzającą innych do myślenia nowymi kategoriami?’ Pod tym względem Jezus jest niezrównany”.

Tymczasem Wells, opierając się wyłącznie na podstawie historycznych dowodów istnienia Jezusa jako człowieka, napisał: „Jest rzeczą interesującą i znamienną, że nawet historyk nie skłaniający się ani trochę ku teologii winien stwierdzić, iż nie potrafi uczciwie sportretować postępu rodzaju ludzkiego, nie przyznawszy poczesnego miejsca ubogiemu nauczycielowi z Nazaretu. (...) Historyk taki jak ja, który nawet nie nazywa siebie chrześcijaninem, przekonuje się, że w centrum tego obrazu nieodmiennie znajduje się życie i osobowość owego najznamienitszego człowieka”.

Czy Jezus naprawdę istniał?

5, 6. Co na temat historyczności Jezusa napisali H. G. Wells i Will Durant?

⁵ Przypuśćmy jednak, iż ktoś ci powie, że Jezus nigdy nie istniał, że jest mitem, wytworem wyobraźni grupki ludzi z I wieku. Jak byś odparł taki zarzut? Wells wprawdzie przyznaje, że „nie wiemy [o Jezusie] tyle, ile chcielibyśmy wiedzieć”, ale zaznacza: „Cztery ewangelie (...) zgodnie kreślą obraz bardzo konkretnej osoby; niosą w sobie przeświadczenie o jej realności. Twierdzenie, że [Jezus] nigdy nie istniał, że relacje o jego życiu są zmyślone, nastręcza historykowi więcej trudności i problemów niż uznanie za fakt zasadniczych elementów opowieści ewangelicznych”.