6. W jaki sposób sygnały nerwowe są przekazywane od jednego neuronu do drugiego?

⁶ Podstawowe komórki mózgowe (neurony) w gruncie rzeczy nie stykają się bezpośrednio. Rozdzielają je synapsy — maleńkie szczeliny szerokości mniejszej niż jedna dziesięciotysięczna milimetra. Luki te są zwierane przez substancje chemiczne zwane przekaźnikami. Dotąd znanych jest 30 takich substancji, ale niewykluczone, że jest ich w mózgu dużo więcej. Sygnały chemiczne przejmowane są na jednym końcu neuronu przez labirynt drobniutkich wypustek zwanych dendrytami. Następnie zostają przeniesione do drugiego końca neuronu przez włókno nerwowe zwane aksonem. Wewnątrz neuronów sygnały są przekazywane elektrycznie, natomiast w szczelinach — chemicznie. Przepływ sygnałów nerwowych odbywa się zatem sposobem elektrochemicznym. Intensywność sygnału nie zależy od mocy impulsów, która zawsze jest taka sama, tylko od ich częstotliwości, ta zaś może sięgać tysiąca na sekundę.

8. Jakie poważne pytanie dotyczące mózgu pozostaje bez odpowiedzi?

⁸ Ogromną liczbę mikroskopijnych włókien nerwowych, które tworzą te połączenia w mózgu, często nazywa się „układem”. Włókna te są precyzyjnie rozmieszczone w niewyobrażalnie złożonym labiryncie. Jak to się jednak dzieje, że trafiają na odpowiednie miejsca według „schematów połączeń”, pozostaje tajemnicą. „Niewątpliwie najważniejszym ze wszystkich nie wyjaśnionych problemów związanych z rozwojem mózgu”, powiedział pewien uczony, „jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób neurony tworzą konkretne układy połączeń. (...) Większość tych połączeń zdaje się być dokładnie ustalona we wczesnym okresie rozwoju”.⁴ Inny badacz dodaje, że ten „dokładny układ połączeń między odpowiednimi rejonami mózgu jest czymś normalnym, ale w dalszym ciągu nic nie wiadomo o sposobie jego powstawania”.⁵

9. Ile połączeń — według oceny uczonych — istnieje w mózgu i co powiedział pewien specjalista o jego pojemności?

⁹ Liczba owych połączeń jest astronomiczna! Każdy neuron może mieć tysiące połączeń z innymi neuronami. Poza tymi połączeniami istnieją także mikroobwody pomiędzy samymi dendrytami. „Te ‛mikroobwody’, jak się je nazywa”, powiedział pewien neurolog, „poszerzają nasze i tak już oszałamiające wyobrażenia o działaniu mózgu o całkiem nowy wymiar”.⁶ Niektórzy badacze uważają, że „liczba połączeń między miliardami komórek nerwowych w mózgu ludzkim może sięgać biliarda”.⁷ Jaką pojemność to daje? Zdaniem Carla Sagana mózg może wchłonąć informacje, które „wypełniłyby jakieś 20 milionów tomów, a więc tyle, ile się znajduje w największych bibliotekach świata”.⁸