Twoje ciało jest zbudowane z maleńkich cząstek żywej materii zwanych komórkami, których według pewnych danych jest jakieś 100 bilionów. W jądrze każdej z nich znajdują się tysiące genów. Są to jednostki dziedziczenia sterujące procesami komórkowymi, a zatem decydujące o niektórych twoich cechach. Liczne geny odpowiadają za twą grupę krwi, inne za strukturę włosów, kolor oczu i tak dalej. Tak więc w każdej komórce jest swego rodzaju miniaturowy projekt — zestaw genów, które zawierają informacje potrzebne do budowy, regeneracji i funkcjonowania twego organizmu (zobacz rysunek na stronie 5). Czy to wszystko mogło powstać przez przypadek?

Uczeni przekonali się, że komórka ma zadziwiająco skomplikowaną budowę. W książce The Fifth Miracle (Piąty cud) Paul Davies napisał: „W każdej komórce znajduje się mnóstwo maleńkich struktur, które wydają się pochodzić wprost z jakiegoś technicznego podręcznika. Pełno tu miniaturowych pęset, nożyc, pomp, silników, dźwigni, zaworów, przewodów, łańcuchów, a nawet pojazdów. Ale oczywiście komórka nie jest zwykłą torbą z narzędziami. Rozmaite elementy dokładnie do siebie pasują i tworzą sprawnie funkcjonującą całość, niczym skomplikowana linia produkcyjna w fabryce”.

Jak to się zaczęło?

Naukowcy od dziesiątków lat pragną zgłębić tajemnice genetyki i biologii molekularnej. Fizyk Paul Davies odnosi się sceptycznie do poglądu, iż to wszystko powstało w wyniku działania Stwórcy. Niemniej przyznaje: „W całej tej strukturze każda cząsteczka ma ściśle określoną funkcję i wyznaczone miejsce, dzięki czemu powstają właściwe elementy. Bardzo rozwinięta jest sieć transportowa. Cząsteczki w komórce muszą się przemieszczać, by w odpowiednim miejscu i czasie spotkać się z innymi i dobrze wykonać swą pracę. To wszystko odbywa się bez jakiegokolwiek szefa, który by wydawał cząsteczkom polecenia i wysyłał je do konkretnych miejsc. Ich czynności nie kontroluje żaden nadzorca. Robią tylko to, co do nich należy: stukają we wszystko wokół siebie, zderzają się, odbijają i łączą. (...) Jakimś sposobem te bezrozumne atomy jednoczą swe siły i ze zdumiewającą precyzją wykonują taniec życia”.

Nic dziwnego, że wielu badaczy procesów wewnątrzkomórkowych doszło do wniosku, iż za tym wszystkim musi się kryć jakaś inteligentna siła sprawcza. Zastanówmy się, dlaczego.

[Patrz publikacja]

Jak następuje replikacja DNA

Dla lepszej widoczności podwójny heliks DNA został spłaszczony.

1 Zanim komórki się podzielą, by powstało kolejne pokolenie, musi nastąpić replikacja (skopiowanie) DNA. Najpierw przy udziale białek odbywa się rozplatanie dwóch skręconych wokół siebie nici DNA.

białko

2 Następnie, zgodnie ze ściśle określonymi regułami parowania zasad, wolne zasady w komórce zostają przyłączone do odpowiadających im zasad na dwóch pierwotnych niciach.

wolne zasady

3 W końcu powstają dwie identyczne cząsteczki DNA. Kiedy więc dochodzi do podziału komórki, każda nowa komórka otrzymuje jedną z nich.

białko

białko

Reguły parowania zasad DNA:

A zawsze z T

A T tymina

T A adenina

C zawsze z G

C G guanina

G C cytozyna

[Diagram na stronach 8, 9]

[Patrz publikacja]

Jak powstają białka

Dla uproszczenia na ilustracji przedstawiono białko złożone z 10 aminokwasów. Większość białek składa się z przeszło 100.

1 Pewne białko rozplątuje część łańcucha DNA.

białko

2 Wolne zasady RNA łączą się z rozplątanymi zasadami DNA, tworząc nić informacyjnego RNA.

wolne zasady RNA

3 Nowo utworzony informacyjny RNA oddziela się i trafia do rybosomów.

4 Transportujący RNA dostarcza do rybosomu aminokwasy.

transportujący RNA

rybosom

5 Kiedy rybosom odczytuje zawartość informacyjnego RNA, łączy aminokwasy w jeden łańcuch.

aminokwasy

6 W pełni uformowana cząsteczka białka przybiera kształt potrzebny do prawidłowego pełnienia swej funkcji. Następnie zostaje uwolniona przez rybosom.

Transportujący RNA ma dwa ważne zakończenia:

jedno rozpoznaje kodon w informacyjnym RNA

drugie dostarcza odpowiedni aminokwas

Transportujący RNA

Zamiast T RNA zawiera U, który łączy się z A

A U uracyl

U A adenina

Na czym polega tajemnica życia?

CZĄSTECZKA DNA dokonuje zdumiewających rzeczy. Spełnia obydwa zadania, których twoje komórki wymagają od materiału genetycznego. Po pierwsze, DNA ulega precyzyjnej replikacji, dzięki czemu informacje mogą być przekazane z jednej komórki do drugiej. Po drugie, sekwencja DNA określa, jakie białka dana komórka ma wyprodukować, decydując w ten sposób o jej charakterze i funkcji. Ale DNA nie robi tego wszystkiego samodzielnie. W procesach tych bierze udział wiele wyspecjalizowanych białek.

Sama cząsteczka DNA nie może dać początku życiu. Zawiera kompletne instrukcje potrzebne do wyprodukowania wszystkich białek niezbędnych żywej komórce, łącznie z tymi, dzięki którym powstaje kopia DNA dla następnego pokolenia komórek, i tymi, które wykorzystują DNA, by wytworzyć nowe białka. Niemniej ta nieprawdopodobna ilość informacji przechowywanych w genach DNA byłaby bezużyteczna, gdyby nie RNA oraz wyspecjalizowane białka, w tym także rybosomy, umiejące je „odczytać” i wykorzystać.

Również same białka nie mogą stworzyć życia. Wyizolowane białko nie jest w stanie wyprodukować genu zawierającego instrukcje, jak wytworzyć więcej białek tego samego typu.

Do jakiego wniosku doprowadziły próby rozwikłania tajemnicy życia? Zarówno współczesna genetyka, jak i biologia molekularna dostarczają mnóstwa dowodów na to, że między DNA, RNA i białkami istnieją bardzo skomplikowane i ścisłe zależności. Badania dowodzą, iż życie jest uwarunkowane występowaniem wszystkich tych elementów jednocześnie. A zatem w żadnym razie nie mogło się pojawić samoistnie, przez przypadek.

Powstanie życia można wyjaśnić w jedyny rozsądny sposób: nadzwyczaj inteligentny Stwórca zakodował w DNA odpowiednie informacje i stworzył w pełni uformowane białka. Współdziałanie tych elementów zostało tak precyzyjnie zaprogramowane, że wystarczyło tylko uruchomić proces, dzięki któremu jedne białka nieustannie kopiują DNA, by wytworzyć więcej genów, a inne je rozszyfrowują, by wyprodukować więcej białek.

Nie ulega wątpliwości, iż cudowny cykl życia został uruchomiony przez Mistrzowskiego Projektanta, Jehowę Boga.

Cudownie uczynieni

Wprawdzie Biblia nie jest podręcznikiem naukowym, rzuca jednak nieco światła na rolę Stwórcy w zaprojektowaniu kodu życia. Jakieś 3000 lat temu izraelski król Dawid, chociaż nie znał szczegółów, które odkryła współczesna genetyka, skierował do Stwórcy poetyckie słowa: „Ty bowiem utworzyłeś także moje wnętrze, utkałeś mnie jeszcze w łonie mojej matki. Dziękuję Ci, że mnie tak cudownie uczyniłeś, zaprawdę, podziwu godne są Twoje dzieła, i dobrze znasz moją duszę. Gdy zostałem ukształtowany w ciemnościach, cudownie utkany w ciemnościach ziemi, wszystkie moje członki były Ci już znane” (Psalm 139:13-15, Biblia warszawsko-praska).

Jeszcze raz więc przyjrzyj się sobie w lustrze. Zwróć uwagę na kolor oczu, strukturę włosów, karnację i sylwetkę. Zastanów się, dzięki czemu odziedziczyłeś cechy po poprzednich pokoleniach i jak je będziesz przekazywał swemu potomstwu. A teraz pomyśl o Tym, kto uruchomił ten cudowny mechanizm. Być może poczujesz się zmuszony powtórzyć słowa zapisane przez apostoła Jana: „Godzien jesteś, Jehowo, Boże nasz, przyjąć chwałę i szacunek, i moc, ponieważ tyś stworzył wszystko i z twojej woli wszystko zaistniało i zostało stworzone” (Objawienie 4:11).

[Ramka i ilustracje na stronie 10]

Ślepy przypadek?

Niedawne odkrycia dwóch brytyjskich uczonych potwierdzają, że kod genetyczny nie mógł powstać przez przypadek. „Jak wynika z ich badań, [kod genetyczny] jest najlepszym z przeszło tryliona możliwych kodów” — informuje czasopismo New Scientist. Na początku dziejów życia został wybrany tylko jeden z jakichś 10⁠²⁰ (1 z 20 zerami) możliwych kodów genetycznych. Dlaczego właśnie ten jeden? Ponieważ ogranicza do minimum ryzyko błędu w procesie powstawania białek lub w wyniku mutacji genetycznych. Innymi słowy, odpowiedni kod gwarantuje właściwe funkcjonowanie praw dziedziczności. Chociaż niektórzy przypisują wybór kodu genetycznego „potężnej presji selekcyjnej”, wspomniani uczeni uważają, że „powstanie tak doskonałego kodu przez przypadek jest po prostu niemożliwe”.