„Ulitował się”

8. Jakie jest znaczenie greckiego słowa określającego w Biblii współczucie Jezusa?

⁸ Jezus, podobnie jak Ojciec, żywił także głębokie współczucie. Z Pisma Świętego wynika, że przejmował się losem cierpiących i usilnie starał się im pomóc. Okazywał współczucie określane w Biblii greckim wyrazem tłumaczonym na „ulitować się”. Według pewnego biblisty termin ten odnosi się do „uczucia, które przenika człowieka do głębi jego jestestwa. W języku greckim jest to najmocniejsze słowo wyrażające współczucie”. Przyjrzyjmy się kilku zdarzeniom, by zobaczyć, jak takie gorące współczucie skłaniało Jezusa do działania.

9, 10. (a) W jakich okolicznościach Jezus i apostołowie szukali ustronnego miejsca? (b) Jak Jezus zareagował, gdy tłumy zakłóciły mu spokój, i dlaczego tak się zachował?

⁹ Współczucie skłaniało Jezusa do zaspokajania duchowych potrzeb innych. O tym, co głównie pobudzało go do okazywania litości, dowiadujemy się z Ewangelii według Marka 6:30-34. Wyobraźmy sobie opisaną tam scenę. Apostołowie są podekscytowani, bo właśnie zakończyli długą podróż ewangelizacyjną. Wracają do Jezusa i z zapałem opowiadają mu o wszystkim, co widzieli i słyszeli. Zbierają się jednak tłumy, tak iż Jezus i apostołowie nie mają nawet czasu zjeść posiłku. Jezus, jak zawsze spostrzegawczy, zauważa zmęczenie uczniów. Mówi im więc: „Idźcie na osobność, na miejsce odludne, i trochę odpocznijcie”. Wsiadają razem do łodzi i przecinają północny kraniec Morza Galilejskiego, by odetchnąć w jakimś zaciszu. Ale tłum widzi, że odpływają. Wieść ta dociera też do innych. Wszyscy biegną na przeciwległy brzeg i przybywają tam jeszcze przed nimi!

¹⁰ Czy Jezus rozzłościł się, że zakłócają mu spokój? Bynajmniej! Widok kilkutysięcznej rzeszy głęboko go poruszył. Marek zanotował: „Ujrzał wielki tłum, lecz ulitował się nad nimi, gdyż byli jak owce bez pasterza. I zaczął ich nauczać wielu rzeczy”. Jezus nie traktował ich bezosobowo. Dostrzegał poszczególne jednostki cierpiące głód duchowy. Przypominały one bezradne owce błąkające się bez pasterza, który by je prowadził i chronił. Jezus widział, że nieczuli przywódcy religijni, mający być troskliwymi pasterzami, zaniedbują tych prostych ludzi (Jana 7:47-49). Współczuł im wszystkim z głębi serca i zaczął ich nauczać „o królestwie Bożym” (Łukasza 9:11). Zwróćmy uwagę, że ulitował się nad nimi, nie wiedząc jeszcze, jak przyjmą jego nauki. Innymi słowy, serdeczne współczucie Jezusa było pobudką do nauczania, a nie skutkiem tej działalności.

11, 12. (a) Jak w czasach biblijnych traktowano trędowatych i co zrobił Jezus, kiedy podszedł do niego człowiek „cały pokryty trądem”? (b) Jak trędowaty mógł się poczuć, gdy Jezus go dotknął, i jak ilustruje to zdarzenie opowiedziane przez pewnego lekarza?

¹¹ Współczucie skłaniało Jezusa do niesienia ulgi chorym. Ludzie zmagający się z różnymi dolegliwościami mieli pewność, że Jezus im współczuje, i dlatego się do niego garnęli. Szczególnie uwidoczniło się to wtedy, gdy do Jezusa — za którym podążały ogromne tłumy — podszedł człowiek „cały pokryty trądem” (Łukasza 5:12). W czasach biblijnych trędowaci byli izolowani od innych, aby ich nie zarazili (Liczb 5:1-4). Rabini zaczęli jednak szerzyć własne bezduszne poglądy na trąd i narzucili drugim uciążliwe prawa.a Ale zobaczmy, jak Jezus potraktował tego chorego: „Przyszedł też do niego pewien trędowaty i upraszał go — i to na klęczkach — oraz mówił do niego: ‚Jeśli tylko zechcesz, możesz mnie oczyścić’. Na to on, zdjęty litością, wyciągnął rękę, dotknął go i powiedział do niego: ‚Chcę. Bądź oczyszczony’. I natychmiast trąd z niego zniknął” (Marka 1:40-42). Jezus zdawał sobie sprawę, że człowiek ten nie powinien tam przebywać. Ale nie kazał mu odejść. Był tak poruszony, że zrobił coś niesłychanego — dotknął go!

¹² Czy potrafisz sobie wyobrazić, jakie znaczenie miało dla trędowatego owo dotknięcie? Ilustracją tego może być pewne ciekawe zdarzenie. Paul Brand, specjalista od leczenia trądu, wspominał kiedyś chorego, którego spotkał w Indiach. W trakcie badania położył mu rękę na ramieniu i przez tłumaczkę zaczął wyjaśniać, jakie przejdzie leczenie. Nagle pacjent się rozpłakał. Lekarz zapytał: „Czy powiedziałem coś nie tak?” Tłumaczka zadała mu pytanie w jego języku i odparła: „Nie, panie doktorze. On mówi, że płacze, bo pan go dotknął. Zanim tu przyszedł, od lat nikt tego nie zrobił”. Dla trędowatego z czasów Jezusa takie dotknięcie było jeszcze ważniejsze. Uleczyło chorobę, z powodu której znajdował się poza nawiasem społeczeństwa!

13, 14. (a) Kogo Jezus spotkał, zbliżając się do miasta Nain, i dlaczego była to wyjątkowo smutna sytuacja? (b) Co pod wpływem współczucia Jezus zrobił dla wdowy z Nain?

¹³ Współczucie skłaniało Jezusa do pomagania pogrążonym w żałobie. Jezus był bardzo wrażliwy na cudzy smutek. Rozważmy na przykład wydarzenie, jakie rozegrało się mniej więcej w połowie okresu jego działalności, opisane w Ewangelii według Łukasza 7:11-15. Jezus zbliżał się do galilejskiego miasta Nain. Przy bramie natknął się na kondukt pogrzebowy. Widok był szczególnie wstrząsający. Wdowa straciła swego jedynaka. Kiedyś zapewne szła już w takim kondukcie, gdy umarł jej mąż. Teraz chowała syna — przypuszczalnie swego jedynego żywiciela. W tłumie mogły być też lamentujące płaczki oraz muzycy, którzy grali żałobne melodie (Jeremiasza 9:17, 18; Mateusza 9:23). Ale Jezus nie odrywał oczu od zrozpaczonej matki, niewątpliwie idącej tuż przy marach.

¹⁴ Jezus ulitował się nad osieroconą kobietą. Łagodnie powiedział: „Przestań płakać”. Z własnej inicjatywy podszedł i dotknął mar. Niosący je ludzie — i być może wszyscy inni — przystanęli. Wtedy Jezus dobitnym głosem rzekł: „Młodzieńcze, mówię ci: Wstań!” I co się wydarzyło? „Umarły usiadł i począł mówić”, jak gdyby obudził się z głębokiego snu! Potem nastąpiła wyjątkowo wzruszająca chwila: Jezus „oddał go jego matce”.

15. (a) Na jaki związek między współczuciem a działaniem wskazują omawiane relacje o Jezusie? (b) Jak możemy naśladować Jezusa?

¹⁵ Czego się uczymy z tych relacji? Zwróćmy uwagę, że w każdym wypadku współczucie było ściśle związane z działaniem. Widok ludzkiego nieszczęścia zawsze budził w Jezusie litość, a ta z kolei zawsze skłaniała go do czynu. Jak możemy go naśladować? Będąc chrześcijanami, mamy obowiązek rozgłaszać dobrą nowinę i pozyskiwać uczniów. W dziele tym kierujemy się przede wszystkim miłością do Boga. Pamiętajmy jednak, że musimy też okazywać współczucie. Gdy wzorem Jezusa wczuwamy się w położenie ludzi, serce pobudza nas do gorliwego dzielenia się z nimi dobrą nowiną (Mateusza 22:37-39). A jak współczuć naszym współwyznawcom, którzy chorują lub opłakują stratę bliskich? Nie możemy w cudowny sposób leczyć dolegliwości ani wskrzeszać umarłych. Możemy jednak dawać wyraz współczuciu, z własnej inicjatywy okazując drugim zainteresowanie czy też proponując praktyczną pomoc (Efezjan 4:32).