Kiedy Jehowa dawał nauczkę monarchom

„Wszystkie Jego dzieła są prawdą, a drogi Jego sprawiedliwością, tych zaś, co postępują pysznie, może On poniżyć” (DANIELA 4:34, Biblia Tysiąclecia).

1. Na jaką cechę Jehowy zwrócił uwagę Elihu?

„OTO jest Bóg, działający swoją mocą, i nie masz większego nauczyciela nad Niego”. Słowa te, skierowane przez Elihu do cierpiącego Hioba, zwracają nam uwagę na jedną z niezwykłych zalet Stwórcy, Boga Jehowy. Pod względem umiejętności nauczania lub udzielania wskazówek nikt nie potrafi Mu dorównać (Hioba 36:22, Brandstaetter).

2, 3. (a) O czym Jehowa niejednokrotnie zechciał pouczyć ludzi? (b) Któremu władcy w czasach Mojżesza Jehowa musiał dać taką nauczkę i czym się posłużył? (c) Jak często Jehowa wspomina w swym Słowie o zamiarze udzielania ludziom takiej lekcji?

² Do spraw, o których Bóg musiał pouczać ludzi i narody, należy właściwy stosunek do Niego. Podkreślają to następujące słowa psalmisty Dawida: „Powstań, Jehowo! Śmiertelnik niech nie okazuje przemożnej siły. Niech narody zostaną osądzone przed obliczem Twoim. Rzuć na nie strach, Jehowo, aby poznały, iż są tylko śmiertelnikami” (Psalm 9:19, 20 [9:20, 21, Bw]).

³ Do władców ziemskich, którym Jehowa Bóg uznał za konieczne dać taką nauczkę, należał faraon żyjący w czasach Mojżesza. Stwórca dokonał tego przez zesłanie na Egipcjan szeregu plag. Ponadto Jehowa oświadczył temu wyniosłemu monarsze: „Oto jest powód, dla którego zachowałem cię przy życiu: po to, aby ci pokazać moją moc i aby o imieniu moim opowiadano po całej ziemi” (Wyjścia 9:16). W dodatku Bóg ponad 70 razy zapowiada w swym Słowie, od Księgi Wyjścia 6:7 do Księgi Joela 3:17 (3:22, Bw; 4:17, BT), iż dokona jeszcze równie potężnych dzieł, by dać poznać władcom, ludom i narodom, że mają do czynienia z Jehową, który jest Najwyższym nad całą ziemią.

4. Jacy trzej władcy współcześni Danielowi zostali pouczeni przez Jehowę i w jaki sposób?

⁴ Kilka niezwykłych przykładów tego, jak Jehowa pouczał pewnych monarchów, opisano w Księdze Daniela. Rzecz dotyczyła Nabuchodonozora, Baltazara i Dariusza. Kiedy to miało miejsce? Najprawdopodobniej w latach od 617 do 535 p.n.e. A jak to czynił? Za pomocą snów, wyjaśnień ich znaczenia oraz demonstrowania swej potęgi. Jehowa uprzytomnił tym człowieczym królom, że On jest zwierzchnim Władcą wszechświata, a oni jedynie niewiele znaczącymi ludźmi. Będą to musieli pojąć również dzisiejsi przywódcy światowi.

5. Jakimi dowodami można odeprzeć zarzuty wysuwane przez ludzi powątpiewających o autentyczności Księgi Daniela?

⁵ Czy jednak wielu współczesnych krytyków nie podważa autentyczności Księgi Daniela? Odpowiadając na ich zarzuty, pewien biblista słusznie oświadczył: „Opisane w niej cuda i proroctwa sugerują i zaświadczają, że utrwalił je na piśmie naoczny świadek, Daniel. Dlatego też mamy do czynienia albo z prawdziwymi cudami i prawdziwymi proroctwami, albo z kompletnym fałszerstwem” (E.B. Pusey: Daniel the Prophet, strona 75). A przecież pisarz tej księgi częstokroć sam się przedstawia, na przykład takimi słowami: „Ja, Daniel” (Daniela 8:15; 9:2; 10:2). Czyżby wszystko to było fałszerstwem? Faktem jest, że do początków XVIII wieku autorstwa Księgi Daniela nie podawali w wątpliwość ani żydzi, ani chrześcijanie. Więcej jednak niż opinia nowożytnego uczonego znaczy tu świadectwo samej Biblii. I tak trzy wzmianki o Danielu znajdujemy w Księdze Ezechiela (Ezechiela 14:14, 20; 28:3). Ale największą wagę mają tu słowa Jezusa Chrystusa, Syna Bożego, zapisane w Ewangelii według Mateusza 24:15, 16: „Gdy dostrzeżecie tę obrzydliwość, która sprowadza spustoszenie, stojącą w miejscu świętym, jak przepowiedziano przez proroka Daniela (niech czytelnik stosuje rozeznanie), wtedy ci, co będą w Judei, niech zaczną uciekać w góry”.a

Nabuchodonozor poznaje, kto jest prawdziwym Bogiem

6. Co mogło wbić w pychę króla babilońskiego i co podają o nim jego inskrypcje?

⁶ Prorok Izajasz przedstawia królów Babilonu jako ludzi wielce nadętych pychą (Izajasza 14:4-23). Nabuchodonozor był do tego jeszcze bardzo religijny. W inskrypcjach wspomina specjalnie o swoich „przedsięwzięciach budowlanych i o szacunku dla bogów Babilonii”. Niewątpliwie też uderzył mu do głowy sukces, jakim było zdobycie Jeruzalem i całej Judei, zwłaszcza że podobna próba, podjęta wcześniej przez Sennacheryba, skończyła się sromotną klęską.

7. Jakie zdarzenie opisane w rozdziale 1 Księgi Daniela powinno było nauczyć Nabuchodonozora szacunku dla Boga Hebrajczyków?

⁷ Po rozmowie z Danielem i jego trzema hebrajskimi towarzyszami Nabuchodonozor z pewnością miał powody, by nabrać respektu przed ich Bogiem, ponieważ „w każdej (...) sprawie, która wymagała mądrości i rozumienia, o którą pytał ich król, stwierdzał, że przewyższają dziesięciokrotnie wszystkich wróżbitów i magów, którzy byli w całym jego królestwie”. Tak więc owi pełni mądrości młodzieńcy, których Bogiem był Jehowa, zdecydowanie górowali nad czcicielami innych bóstw. Nie mogło to ujść uwagi Nabuchodonozora (Daniela 1:20, Bw).

8. Jak Jehowa wyjawił, że mędrcy Babilonu nie wyróżniają się zbyt dużą wiedzą?

⁸ Jehowa zamierzał nauczyć go czegoś więcej. Następną lekcję opisano w rozdziale 2 Księgi Daniela. Bóg sprawił, że Nabuchodonozor miał przerażający sen i potem zapomniał jego treść. Babiloński monarcha, wielce tym poruszony, zwołał wszystkich swych mędrców, aby mu ją przypomnieli i wyłożyli jej znaczenie. Wezwani nie potrafili jednak opowiedzieć snu, nie mówiąc już o wyjaśnieniu go, czym milcząco przyznali, że nie posiadali zbyt dużo wiedzy. Król tak się rozgniewał, że kazał ich wszystkich stracić. Kiedy o tym rozporządzeniu dowiedział się Daniel ze swymi towarzyszami, poprosił, by dano mu trochę czasu, i uzyskał zgodę. Wówczas cała czwórka przedstawiła tę sprawę Bogu w żarliwej modlitwie, a Jehowa wyjawił Danielowi sen i jego znaczenie (Daniela 2:16-20).

9. (a) Jedynie kto był w stanie wytłumaczyć sen Nabuchodonozora i jaką podał On wykładnię tego snu? (b) Do jakiego wniosku król w końcu doszedł?

⁹ Kiedy Daniel stanął przed królem, ten zapytał: „Czy ty potrafisz oznajmić mi sen, który miałem, i dać jego wyjaśnienie?” Daniel przypomniał dumnemu monarsze, iż jego mędrcy nie zdołali odsłonić przed nim tajemnicy snu i go wytłumaczyć, po czym rzekł: „Ale jest Bóg w niebie, który objawia tajemnice i dał poznać królowi (...), co się stanie przy końcu dni”. Następnie opowiedział o olbrzymim posągu, który się przyśnił królowi, oraz o znaczeniu tej wizji. Nabuchodonozor był tak poruszony, że oświadczył: „Prawdziwie Bóg wasz jest Bogiem bogów i Panem królów, objawiającym skryte rzeczy, gdyż mogłeś wyjawić tę tajemnicę”. Władca ów miał więc możność nauczyć się z tego, że Jehowa jest jedynym prawdziwym Bogiem (Daniela 2:26, 28, 47, Biblia poznańska).

10, 11. (a) Co sporządził uniesiony pychą król Nabuchodonozor i jaki rozkaz wydał? (b) Jaką kwestię podnieśli trzej Hebrajczycy, gdy odmówili usłuchania tego rozkazu, i czym się to skończyło?

¹⁰ Chociaż na Nabuchodonozorze niewątpliwie zrobiła wielkie wrażenie wiedza oraz mądrość Boga Hebrajczyków, to jednak czekała go jeszcze dalsza nauka. Pobudzany pychą kazał wystawić na równinie Dura wielki posąg ze złota. Wysokość jego wynosiła 60 łokci, a szerokość — 6 łokci, co przywodzi na myśl liczbę 666, znamię szatańskiej „bestii”, o której mowa w Księdze Objawienia 13:18. (Jeżeli przyjąć, że łokieć mierzył w przybliżeniu 45 centymetrów, to posąg ów miał około 27 metrów wysokości i około 2,7 metra szerokości). Król nakazał wszystkim urzędnikom w swoim królestwie „zebrać się i uczestniczyć w poświęceniu posągu”. Zarządził, że gdy zagra orkiestra, mają upaść i oddać tej statui cześć. Niektórzy zawistni dostojnicy chaldejscy zauważyli, że trzej obecni tam Hebrajczycy nie wzięli udziału w ceremonii, i donieśli o wszystkim królowi (Daniela 3:1, 2, BT)

¹¹ Nabuchodonozor uznał to za sprawę najwyższej wagi, gdyż swego czasu chełpił się, że jest „tym, który wkłada w usta ludzi cześć dla wielkich bogów”. Potraktował całą rzecz jako obrazę swej godności królewskiej oraz gorliwości religijnej. Wyniosły monarcha wpadł w straszny gniew, wręcz furię, niemniej dał trzem Hebrajczykom jeszcze jedną szansę, choć jednocześnie zagroził: „Jeżeli nie oddacie pokłonu, będziecie natychmiast wrzuceni do wnętrza rozpalonego pieca ognistego, a który bóg wyrwie was z mojej ręki?” Nabuchodonozor miał się jednak przekonać, że Bóg tych Hebrajczyków rzeczywiście potrafi wyrwać swych sług z rąk śmiertelnego władcy oraz że nie ma innego boga, który by potrafił tego dokonać (Daniela 3:15, Bw).

Sen o drzewie

12, 13. (a) Jak Daniel wyłożył Nabuchodonozorowi sen o drzewie? (b) Jak król pokazał, że to wyjaśnienie snu nie podziałało na niego otrzeźwiająco?

¹² Jak coś takiego podziałałoby na ciebie? Te trzy lekcje najwidoczniej nie wystarczyły, by król Nabuchodonozor uświadomił sobie swoją znikomość, toteż Jehowa musiał mu dać jeszcze jedną nauczkę. Ponownie posłużył się najpierw snem, którego i tym razem nie umiał objaśnić żaden mędrzec babiloński. W końcu sprowadzono Daniela i dopiero on zdołał podać królowi znaczenie oglądanego widzenia, mianowicie że przez siedem lat będzie żył jak „zwierzęta polne”, po czym odzyska rozum (Daniela 4:1-37 [3:31 do 4:34, Bw]).

¹³ Dalszy rozwój wydarzeń wyraźnie wskazuje, że wspomniany sen nie podziałał na Nabuchodonozora otrzeźwiająco. Kiedy więc około roku później przechadzał się po swoim królewskim pałacu, chełpił się dumnie: „Czy to nie jest ów wielki Babilon, który zbudowałem na siedzibę króla dzięki potężnej mojej mocy i dla uświetnienia mojej wspaniałości?” Cóż za chełpliwa próżność! Dlatego w tym samym momencie rozległ się głos z nieba, oznajmiający wyniosłemu monarsze, iż królestwo zostanie mu odebrane, a on sam będzie mieszkał przez siedem czasów wśród zwierząt polnych, ‛aż pozna, że Najwyższy ma władzę nad królestwem ludzkim’ (Daniela 4:27-29, Bw [4:30-32, NW]).

14. Jak się spełnił sen o drzewie i jak to wpłynęło na Nabuchodonozora?

¹⁴ Po upływie zapowiedzianych siedmiu czasów, czyli lat, podczas których Nabuchodonozor żył jak zwierzę, Jehowa przywrócił mu zdolność rozumowania i wtedy król musiał przyznać, że „nie ma nikogo, kto by mógł powstrzymać Jego ramię i kto by mógł powiedzieć do Niego: ‛Co czynisz?’” Ponadto władca Babilonii wykazał, że pojął udzieloną mu lekcję, powiedział bowiem: „Ja, Nabuchodonozor, wychwalam teraz, wywyższam i wysławiam Króla Nieba, bo wszystkie Jego dzieła są prawdą, a drogi Jego sprawiedliwością, tych zaś, co postępują pysznie” — na przykład Nabuchodonozora — „może On poniżyć”. Czyż wszelkie takie świadectwa ujawniające sposób, w jaki Jehowa raz za razem rozwiązywał sporną kwestię swego zwierzchnictwa nad wszechświatem, nie stanowią pośrednio przekonywającego dowodu na to, że te relacje nie są wytworem czyjejś wyobraźni, lecz dziełem pisarza natchnionego przez Boga, aby nam przekazał opis autentycznych wydarzeń? (Daniela 4:32, 34, BT [4:35, 37, NW]).

Baltazar widzi odręczne pismo na ścianie

15. Jak Baltazar wykazał, że ma we wzgardzie prawdziwego Boga Jehowę?

¹⁵ Przy pewnej okazji Jehowa dał nauczkę jeszcze innemu monarsze, mianowicie Baltazarowi. Rządził on jako współwładca u boku swego ojca Nabonida, następcy Nabuchodonozora. Podczas jednej z wielkich uczt Baltazar ośmielił się rozkazać, aby przyniesiono złote naczynia zrabowane przez jego dziadka ze świątyni Jehowy w Jeruzalem; postanowił pić z nich wraz ze swymi dostojnikami, żonami i nałożnicami. „Pili [więc] wino, a sławili bogów ze złota i srebra, miedzi, żelaza, drewna i kamienia” (Daniela 5:3, 4).

16, 17. (a) Jak Jehowa sprawił, że Baltazara przejął strach? (b) Jak Daniel objaśnił pismo na ścianie i jak jego słowa się sprawdziły?

¹⁶ Nadeszła wyznaczona przez Jehowę pora na położenie kresu panowaniu Babilonu. Dlatego za Jego sprawą na ścianie pojawił się dziwny napis. Król tak się przeraził tym nadprzyrodzonym zjawiskiem, że zaraz polecił przywołać wszystkich swoich mędrców, aby mu objaśnili to pismo. Niestety, nikt nie potrafił. Wtedy matka Baltazara podsunęła mu myśl, że zadaniu podołałby zapewne Daniel, który tłumaczył sny Nabuchodonozorowi (Daniela 5:10-12). Daniel stawił się na wezwanie, a zapytany, czy istotnie może się tego podjąć, przypomniał monarsze, jak to Bóg upokorzył jego dumnego dziadka, aby zrozumiał, iż Najwyższy sprawuje władzę nad królestwem ludzkości (Daniela 5:20, 21).

¹⁷ Następnie Daniel oświadczył Baltazarowi: „Bogu, w którego ręku jest twój dech i do którego należą wszystkie twoje drogi, nie oddałeś chwały” (Daniela 5:23). Odręczne pismo na ścianie powiadamiało więc władcę babilońskiego, że dni jego panowania dobiegły końca, że go zważono i okazał się zbyt lekkim oraz że jego królestwo przypadnie Medom i Persom. Jeszcze tej samej nocy król chaldejski Baltazar po otrzymaniu od Jehowy jakże potrzebnej mu nauczki został zabity (Daniela 5:30, BT).

18. Jak dzisiejszym władcom światowym Jehowa da podobną nauczkę w kwestii swego powszechnego zwierzchnictwa i możności ocalenia?

¹⁸ Tak jak pysznym monarchom: Nabuchodonozorowi i Baltazarowi, Jehowa dał nauczkę w związku z kwestią powszechnego zwierzchnictwa oraz możnością wybawienia, tak w Armagedonie sprawi, że wszyscy przywódcy światowi będą musieli Go poznać jako najwyższego Władcę, wszechmocnego Suwerena wszechświata. Nie pozostanie to również bez wpływu na twoje życie. Dlaczego? Otóż Jehowa będzie wówczas chronił swych wiernych sług, tak jak wyratował trzech Hebrajczyków z rozpalonego pieca (Daniela 3:26-30).

Dariusz poznaje, że Jehowa ma moc ocalić

19, 20. Jakie wydarzenie z życia Daniela nauczyło króla Dariusza, że Jehowa potrafi wybawić?

¹⁹ Rozdział 6 Księgi Daniela donosi o jeszcze jednej lekcji poglądowej, jaką Jehowa dał monarsze ziemskiemu, tym razem Dariuszowi. Miał się on przekonać, że Bóg potrafi ocalić. Na skutek pewnego spisku król ten rozkazał — aczkolwiek wbrew swej woli — aby Daniela wrzucono do lwiej jamy. Nie znaczy to, jakoby należał do ludzi, którzy uniesieni pychą występują przeciw prawdziwemu Bogu. Ciekawe, że chociaż zapewniał Daniela, iż jego Bóg go wybawi, sam chyba nie był co do tego w pełni przekonany. Dlaczego bowiem miałby po bezsennej nocy i zadręczaniu się do świtu tak spieszyć do lwiej jamy? A gdy już podchodził do niej, zawołał głośno: „Danielu, sługo Boga żywego! Czy twój Bóg, któremu nieustannie służysz, mógł cię wybawić od lwów?” (Daniela 6:19-21, Bw [6:18-20, NW]).

²⁰ Owszem, Bóg zdołał obronić Daniela. Król Dariusz, wielce tym uradowany, ogłosił następujący dekret: „Na całym obszarze mojego królestwa [ludzie] winni drżeć i bać się Boga Daniela; On bowiem jest Bogiem żywym i trwa na wieki, a jego królestwo jest niezniszczalne (...). On wybawia i wyzwala, i czyni znaki i cuda na niebie i na ziemi, On, który wyratował Daniela z mocy lwów” (Daniela 6:27, 28, Bw [6:26, 27, NW]).

21. (a) Co ilustrują wymowne przykłady, opisane w pierwszych sześciu rozdziałach Księgi Daniela? (b) Jaki wpływ powinny na nas wywrzeć relacje o tych wydarzeniach?

²¹ W pierwszych sześciu rozdziałach Księgi Daniela rzeczywiście znajdujemy przejmujące opisy tego, jak Jehowa — kierując się gorliwością, wręcz zazdrością o swoje imię — pouczał potężnych monarchów tego świata, że naprawdę jest Bogiem Wszechmocnym, suwerennym Zwierzchnikiem wszechświata, który potrafi upokorzyć pysznych władców, a swych lojalnych sług wybawić. Relacje te powinny nam zaszczepić zdrową bojaźń Bożą oraz szacunek dla wszechpotęgi i powszechnego zwierzchnictwa Jehowy. Co więcej, to natchnione sprawozdanie niezmiernie umacnia wiarę, gdyż przedstawia wspaniałe przykłady sług Jehowy Boga, którzy — jak to będzie dobitnie wykazane w następnym artykule — dawali dowody wielkiej wiary i odwagi.

[Przypis]

Jehowa nagradza za wiarę i odwagę

„Nasz Bóg, któremu służymy, potrafi nas wyratować. Z pieca pałającego ogniem i z ręki twojej, królu, wyratuje nas” (DANIELA 3:17).

1. Jakie nauczki naświetlono w poprzednim artykule i dlaczego warto jeszcze raz przeanalizować te wydarzenia?

JEHOWA BÓG, suwerenny Pan całego wszechświata, nieraz dawał ziemskim władcom nauczkę w kwestii swego zwierzchnictwa. Z poprzedniego artykułu dowiedzieliśmy się, jak potwierdzają to wydarzenia opisane w pierwszych sześciu rozdziałach Księgi Daniela. Przeanalizujmy je ponownie, by zobaczyć, czego my możemy się z nich nauczyć; będzie to zgodne z natchnionymi słowami apostoła Pawła: „Wszystko bowiem, co niegdyś napisano, to spisano dla naszego pouczenia, abyśmy przez wytrwałość i przez pociechę z Pism zachowali nadzieję” (Rzymian 15:4).

2, 3. Kto się znalazł wśród jeńców króla Nabuchodonozora? Jakie wnioski można wysnuć ze znaczenia ich imion?

² W roku 617 p.n.e. podczas krótkiego panowania Jehojachina — syna i następcy Jehojakima — król Nabuchodonozor kazał sprowadzić do Babilonu najprzystojniejszych i najmądrzejszych młodzieńców żydowskich. Znaleźli się wśród nich Daniel, Chananiasz, Miszael i Azariasz (Daniela 1:3, 4, 6).

³ Znaczenie imion tych młodzieńców pozwala wnioskować, że pomimo niegodziwych stosunków panujących wówczas na terenie Judy rodzice ich byli ludźmi bogobojnymi. Imię Daniel znaczy: „Sędzią jest mi Bóg”, a Chananiasz — „Jehowa okazał łaskę; Jehowa okazał się łaskawy”. Imię Miszael prawdopodobnie oznacza: „Kto jest jak Bóg?” albo: „Kto należy do Boga?” Natomiast Azariasz znaczy: „Jehowa dopomógł”. Bez wątpienia już same imiona tych młodych Hebrajczyków stanowiły dla nich bodziec do dochowywania wierności jedynemu prawdziwemu Bogu. Chaldejczycy nadali całej czwórce nowe imiona: Belteszazzar, Szadrach, Meszach i Abednego. Młodzieńcy ci, będąc w niewoli obcego mocarstwa, nie mieli oczywiście żadnego wpływu na to, jak ich nazywali ich panowie (Daniela 1:7).

Wiara i odwaga wystawiona na próbę

4. Co przemawia za tym, że Jehowa oczekiwał od swego ludu poważnego traktowania przepisów dotyczących zwierząt czystych i nieczystych?

⁴ Bogobojni rodzice tych czterech Hebrajczyków zapewnili im dobry start życiowy nie tylko przez nadanie odpowiednich imion, ale musieli ich też wychowywać ściśle według Prawa Mojżeszowego, a więc także według przepisów dotyczących pokarmów. Sam Jehowa Bóg uważał te przepisy za tak istotne, że po wymienieniu szeregu zakazów z tego zakresu oświadczył: „Bądźcie świętymi, ponieważ Ja jestem święty!” (Kapłańska 11:44, 45, BT).

5. Jak dobre wychowanie czterech młodzieńców hebrajskich zostało wystawione na próbę?

⁵ Wkrótce potem przykładne wychowanie tych czterech młodzieńców zostało wystawione na próbę. W jaki sposób? Otóż przydzielono im „codzienną porcję potraw królewskich i wina, które pijał” (Daniela 1:5, BT). Młodzieńcy wiedzieli, że Prawo Mojżeszowe zabrania spożywania między innymi takich zwierząt, jak: świnie, króliki, ostrygi i węgorze. Na dworze babilońskim mogli mieć wątpliwości nawet co do potraw z mięsa dozwolonego przez Prawo, gdyż nie było pewności, czy zostało należycie wykrwawione. Poza tym dania mięsne mogły być splugawione pogańskimi rytuałami (Kapłańska 3:16, 17).

6. Jak czterej Hebrajczycy zachowali się w próbie?

⁶ Jak mieli postąpić czterej Hebrajczycy? Czytamy, że Daniel — i niewątpliwie również jego trzej towarzysze — postanowił w swym sercu nie skalać się takimi pokarmami. Dlatego „dopraszał się” o zwykłe jarzyny zamiast królewskich przysmaków oraz o wodę w miejsce wina, które pijał król. Całej czwórce nawet nie przyszło na myśl, by się zastanawiać, które potrawy lepiej smakują. Naleganie w tej sprawie bezsprzecznie wymagało od nich wiary i odwagi. Ale Jehowa interesował się nimi i dlatego życzliwie usposobił do Daniela przełożonego dworzan. Urzędnik ten lękał się jednak spełnić prośbę Daniela z obawy przed wpływem takiej diety na stan jego zdrowia. Wobec tego Daniel zaproponował, by na próbę pozwolono im stosować ją przez 10 dni. Niezłomnie wierzył, że przestrzeganie Prawa Bożego nie tylko pomoże mu zachować czyste sumienie, lecz także wpłynie korzystnie na organizm. Nie ulega wątpliwości, iż z racji obrania takiej postawy cała czwórka musiała znosić niemało drwin (Daniela 1:8-14; Izajasza 48:17, 18).

7. Jak ci młodzieńcy zostali nagrodzeni za swoją odwagę?

⁷ Do zajęcia stanowiska w kwestii pokarmów Hebrajczykom tym była potrzebna wiara i odwaga. Zostali jednak za to sowicie nagrodzeni, gdyż po wyznaczonych dziesięciu dniach wyglądali urodziwiej i zdrowiej niż wszyscy inni! Jehowa udzielał im wiedzy, wnikliwości i mądrości, kiedy więc po trzyletnim okresie kształcenia stanęli przed królem, ten stwierdził, iż „przewyższają dziesięciokrotnie wszystkich wróżbitów i magów, którzy byli w całym jego królestwie” (Daniela 1:20, Bw).

8. Jaka nauka wypływa z tego dla dzisiejszych sług Jehowy?

⁸ Dla nowożytnych sług Jehowy Boga płynie stąd ważna nauka. Młodzieńcy hebrajscy mogli sobie przecież tłumaczyć, że ograniczenia dietetyczne w Prawie Mojżeszowym nie są zbyt istotne, zwłaszcza w porównaniu z Dziesięciorgiem Przykazań lub przepisami co do ofiar czy też dorocznych świąt. Chcieli jednak lojalnie wypełnić wszystkie wymagania Prawa Bożego. Przywodzi to na myśl następującą zasadę podaną przez Jezusa: „Wierny w najmniejszym jest też wierny w wielkim, a niesprawiedliwy w najmniejszym jest też w wielkim niesprawiedliwy” (Łukasza 16:10; por. Mateusza 23:23).

9. Jak w naszych czasach niektórzy Świadkowie dali dowód podobnej odwagi?

⁹ Świadkowie Jehowy niejednokrotnie dają dowody podobnej wiary i odwagi, kiedy na przykład zwracają się do swych pracodawców o urlop na czas zgromadzenia okręgowego. I często zwierzchnicy robią dla nich wyjątek. Nieraz głosiciele pragnący wstąpić w szeregi pionierów stałych lub podjąć pomocniczą służbę pionierską zabiegali o możliwość przejścia do pracy w niepełnym wymiarze godzin i wcale nie należy do rzadkości uzyskanie zgody na takie korzystne dla nich rozwiązanie.

10. Czego z tego wszystkiego mogą się nauczyć chrześcijańscy rodzice?

¹⁰ Jakimż wspaniałym wzorem dla bogobojnych rodziców w dobie dzisiejszej może być przykładne wychowanie owych czterech hebrajskich młodzieńców! Jeżeli rzeczywiście leży im na sercu duchowa pomyślność dzieci, to zgodnie z Mateusza 6:33 sprawy duchowe będą wysuwać w swoim życiu na pierwszy plan. Mogą wtedy oczekiwać, że młodzi zdołają się oprzeć pokusom i naciskom ze strony rówieśników lub nauczycieli i nie będą obchodzić urodzin lub świąt ani w żaden inny sposób nie naruszą zasad biblijnych. Tacy bogobojni rodzice wykażą w ten sposób, jak prawdziwe są słowa z Księgi Przysłów 22:6.

Nieustraszone objaśnianie snów Nabuchodonozora

11. Jak możemy się dziś wzorować na Danielu i jego trzech towarzyszach?

¹¹ Kolejny przykład wiary i odwagi znajdujemy w rozdziale 2 Księgi Daniela. Czy ów sługa Boży i jego trzej towarzysze wpadli w panikę, gdy się dowiedzieli o edykcie królewskim nakazującym wytracenie wszystkich mędrców babilońskich za to, że nie potrafili opowiedzieć i wyłożyć Nabuchodonozorowi jego snu? W żadnym wypadku! Zamiast tego Daniel pełen niezachwianej wiary, że Jehowa udzieli mu informacji, których zażądał król, stanął przed monarchą i poprosił o czas na odpowiedź. Prośba ta została uwzględniona. Wtedy Daniel i jego trzej przyjaciele przedstawili tę sprawę Bogu w żarliwej modlitwie. Jehowa nagrodził ich wiarę wyjawieniem niezbędnych szczegółów. Daniel podziękował Mu za to w serdecznej modlitwie (Daniela 2:23). Natomiast w wyjaśnieniu snu opisanego w rozdziale 4 tej Księgi trzeba było powiedzieć królowi Nabuchodonozorowi, że przez siedem lat będzie mieszkał jak wół wśród zwierząt polnych. Dzisiaj lud Boży, zajęty ogłaszaniem orędzia o pomście Jehowy na szatańskim świecie, musi mieć taką samą wiarę i odwagę.

‛Powstrzymanie mocy ognia’

12, 13. O jakiej próbie, na którą zostali wystawieni trzej przyjaciele Daniela, dowiadujemy się z rozdziału 3 księgi noszącej jego imię?

¹² W rozdziale 3 Księgi Daniela przedstawiono jedno z najwybitniejszych zdarzeń opisanych w Biblii, ukazujące, jak Jehowa nagrodził trzech swoich sług za ich zdumiewającą wiarę i odwagę. Wyobraźmy sobie taką scenę: Na równinie Dura są zebrani wszyscy dygnitarze babilońscy. Przed nimi stoi złota statua około 27 metrów wysoka i 2,7 metra szeroka. W pobliżu znajduje się orkiestra, aby muzyką podziałać na uczucia. Na dźwięk tej muzyki zgromadzeni mają ‛upaść i oddać pokłon złotemu posągowi, jaki ustawił król Nabuchodonozor’. „Kto by nie upadł na twarz i nie oddał pokłonu, zostanie natychmiast wrzucony do rozpalonego pieca” (Daniela 3:5, 6, BT).

¹³ Nie ulega wątpliwości, że niewykonanie tego rozkazu wymagało wielkiej wiary i odwagi. Ponieważ jednak trzej młodzieńcy byli ‛wierni w najmniejszym’, więc są przygotowani do okazania ‛wierności w wielkim’. Okoliczność, że swoją postawą mogli narazić na niebezpieczeństwo pozostałych Żydów, nie odgrywała tu żadnej roli. W każdym razie nie pokłonili się posągowi i nie oddali mu czci. Tak jawne nieposłuszeństwo nie uszło uwagi pewnych zawistnych kolegów, którzy bezzwłocznie donieśli o wszystkim królowi.

14. Jak Nabuchodonozor zareagował na odmowę złożenia pokłonu i co owi młodzieńcy odpowiedzieli na jego ultimatum?

¹⁴ Nabuchodonozor wpadł w „straszny i niepohamowany gniew” i kazał przyprowadzić trzech Hebrajczyków. Jego słowa: „Czyżby rzeczywiście tak było?” świadczą o tym, że wprost nie chciało mu się wierzyć, aby ktoś nie padł przed złotym posągiem i nie złożył mu hołdu. Gotów był dać im jeszcze jedną szansę, a gdyby w dalszym ciągu upierali się przy swoim, mieli być wrzuceni do rozpalonego pieca. Wyniosły monarcha babiloński zapytał: „A któryż bóg potrafi wyratować was z moich rąk?” Wówczas trzej Hebrajczycy, pełni prawdziwej odwagi i wiary w Jehowę, odrzekli z szacunkiem: „Nie ma żadnej potrzeby, żebyśmy w tym względzie odpowiedzieli ci słowem. Jeżeli tak ma być, to nasz Bóg, któremu służymy, potrafi nas wyratować. Z pieca buchającego ogniem (...), królu, wyratuje nas. A jeśli nie, niech ci będzie wiadomo, królu, że nie służymy twoim bogom i złotemu posągowi, który wystawiłeś, nie oddamy czci” (Daniela 3:13-18).

15. Co uczynił Nabuchodonozor?

¹⁵ Nabuchodonozor już wcześniej był bardzo zły, ale teraz wręcz wpadł w szał, czytamy bowiem, że nawet „wyraz jego twarzy zmienił się” w stosunku do tych młodzieńców (Daniela 3:19, Bw). Był tak wściekły, że kazał rozpalić piec siedem razy mocniej niż zwykle. Następnie kilku silnych wojowników chwyciło tych młodzieńców i wrzuciło ich do środka. Płomienie buchały tak mocno, że zabiły ludzi wykonujących to polecenie.

16. Jak trzej Hebrajczycy zostali nagrodzeni za swą wiarę?

¹⁶ Jakże zaskoczony był król, gdy ujrzał nie trzech, ale czterech mężczyzn, którzy zupełnie nietknięci przechadzali się pośród ognia! Nabuchodonozor wezwał trzech Hebrajczyków, by stamtąd wyszli, i wtedy stwierdził, że ani jeden włos na ich głowie się nie osmalił, a ich szaty nawet nie przeszły zapachem dymu. Jakże szczodrze Jehowa nagrodził ich za wiarę i odwagę! Apostoł Paweł niewątpliwie miał na myśli właśnie ich przykład, gdy wśród wielkiego obłoku świadków wymienił i takich, którzy „powstrzymywali moc ognia” (Hebrajczyków 11:34). Jakże piękny wzór ustanowili dla wszystkich późniejszych sług Jehowy!

17. Jakie podobne przykłady istnieją w naszych czasach?

¹⁷ W dobie obecnej sługom Bożym wprawdzie nie grozi wrzucenie do literalnego rozpalonego pieca. Niemniej prawość wielu z nich została wystawiona na ciężką próbę, gdy się wyłoniła kwestia oddania hołdu godłom państwowym. Inni przeszli próbę lojalności, gdy zażądano, żeby wykupili legitymacje partyjne lub stawili się do wojska. Jehowa wspierał ich wszystkich, dzięki czemu mogli przyjąć wyzwanie rzucone ich prawości i wykazać, że Diabeł to kłamca, a prawdziwym Bogiem jest Jehowa.

Jeszcze jeden przykład wiary i odwagi

18. Jak Baltazar, według Księgi Daniela 5:3, 4, wzgardził Jehową, Bogiem Żydów?

¹⁸ Następny przykład wiary i odwagi jest opisany w rozdziale 5 Księgi Daniela. Król Babilonu, Baltazar, w otoczeniu tysiąca swoich dostojników, nałożnic i żon drugorzędnych bawił się w najlepsze na wystawnej świętokradczej uczcie. Nagle na ścianie pojawiło się dziwne pismo. Król tak się przeraził, że stawy biodrowe mu się rozluźniły, a kolana zaczęły tłuc jedno o drugie. Znowu wezwano Daniela, sługę prawdziwego Boga, by wytłumaczył znaczenie owego napisu, ponieważ wszyscy mędrcy babilońscy okazali się bezradni.

19. Co szczególnego rzuciło się w oczy, gdy Daniel wyjaśniał treść pisma na ścianie?

¹⁹ Daniel stanął w tym pompatycznym i wrogim otoczeniu zupełnie sam, ale się nie zatrwożył, nie rozwodnił treści swego orędzia ani nie stracił z oczu istoty rzeczy. Spokojnym i opanowanym głosem dał jasne i nacechowane godnością świadectwo o swoim Bogu. Nie ograniczył się do samego wyjaśnienia pisma, lecz przypomniał królowi, że Jehowa Bóg upokorzył jego dziadka przez spowodowanie, że żył jak zwierzę, dopóki nie uznał, że Bóg Najwyższy sprawuje władzę nad królestwem ludzkim. „Chociaż znałeś to wszystko”, rzekł Daniel Baltazarowi, ‛nie upokorzyłeś się, lecz zbezcześciłeś naczynia ze świątyni Jehowy i wysławiałeś bogów ze złota i srebra, miedzi i żelaza, drewna i kamienia, którzy nic nie widzą, nie słyszą ani wiedzą. Natomiast Bogu, w którego ręku są wszystkie twoje drogi, nie oddałeś chwały. Zważono cię na szalach wagi i wykazałeś braki, a twoje królestwo rozdzielono i dano Medom i Persom’. Daniel znowu dał dzisiejszym sługom Bożym znakomity przykład wiary i męstwa (Daniela 5:22-28).

20. Jaki jeszcze przykład wielkiej wiary dał Daniel za panowania Dariusza?

²⁰ Następny piękny przykład wiary i odwagi znajdujemy w rozdziale 6 proroctwa Daniela. Władzę sprawował już wtedy Dariusz, który ustanowił Daniela jednym z trzech najwyższych dostojników w swoim królestwie. Inni urzędnicy z zawiści namówili monarchę, żeby specjalnym zarządzeniem zabronił przez 30 dni zwracać się z prośbą do kogokolwiek poza samym królem. Doszli do wniosku, że tylko w taki sposób uda się znaleźć pretekst do oskarżenia Daniela. Istotnie, nie zważając na ten zakaz, Daniel w dalszym ciągu modlił się w swoim górnym pokoju przy otwartych oknach zwróconych w kierunku Jeruzalem. Ponieważ został uznany za winnego naruszenia dekretu królewskiego, więc zastosowano przewidzianą w nim sankcję i wtrącono go do lwiej jamy. I znowu Bóg nagrodził Daniela za wiarę i odwagę. W jaki sposób? W Liście do Hebrajczyków 11:33 czytamy, że ‛zamknął paszcze lwom’.

21. Co powinniśmy sobie postanowić, mając w pamięci wybitne przykłady wiary i odwagi, opisane w pierwszych sześciu rozdziałach Księgi Daniela?

²¹ Jakże krzepią wiarę wydarzenia, o których mowa w pierwszych sześciu rozdziałach Księgi Daniela! Jakże szczodrze Jehowa Bóg nagradzał ludzi dających dowody wiary i odwagi! Z jednej strony byli wywyższani, a z drugiej — w cudowny sposób doświadczali na sobie wyzwolenia. Gdy my stajemy w obliczu prób, możemy z przeżyć tych wiernych świadków czerpać pociechę i nadzieję. Właśnie w tym celu zostało to opisane. Dlatego postanówmy sobie, że będziemy się wzorować na tych pięknych przykładach wiary i odwagi! (Rzymian 15:4; Hebrajczyków 6:12).