28. Jak w starożytności wróżyli Chińczycy?

²⁸ W Chinach odkopano ponad 100 000 kości i skorup wróżebnych, pochodzących z II tysiąclecia p.n.e. (epoka dynastii Szang). Ówcześni kapłani usiłowali za ich pomocą poznać wolę bogów w każdej dziedzinie — począwszy od pogody, a skończywszy na ruchach wojsk. Używając dawnych piktogramów, zapisywali pytania na kościach. Następnie rozgrzewali je i badali powstałe pęknięcia, po czym na tych samych kościach umieszczali odpowiedzi. Niektórzy uczeni są zdania, że pismo chińskie rozwinęło się właśnie z owych archaicznych znaków pisarskich.

29. Jaką zasadę wróżenia opisano w dziele I Czing?

²⁹ Najbardziej znany starochiński traktat wróżbiarski nazywa się I Czing (Księga zmian). Prawdopodobnie został napisany w XII wieku p.n.e. przez dwóch pierwszych cesarzy dynastii Czou — Wen Wanga i Czou Kunga. Szczegółowo objaśnia wzajemne oddziaływanie dwu przeciwstawnych sił: in i jang (ciemny — jasny, negatywny — pozytywny, żeński — męski, księżyc — słońce, ziemia — niebo i tak dalej). Do dziś wielu Chińczyków jest przekonanych, że zasady te rządzą każdą dziedziną życia. Według tego dzieła wszystko podlega bezustannym przemianom, nic nie jest trwałe. Żeby zapewnić sobie powodzenie w jakimś przedsięwzięciu, trzeba znać i uwzględniać wszystkie zmiany zachodzące w danym momencie. Ludzie zadają więc pytania i rzucają losy, a potem szukają odpowiedzi na kartach I Czing. Księga ta od wieków stanowiła w Chinach podstawę najrozmaitszych technik wróżenia, na przykład geomancji.

[Ilustracje na stronie 82]

W krajach Wschodu popularna jest prastara sztuka wróżenia za pomocą napisów na żółwich pancerzach oraz symboli in i jang