ABY pojąć znaczenie tego, co zobaczyli uczeni z Alvina, musimy wiedzieć co nieco o budowie Ziemi. Uważa się, iż grunt pod naszymi stopami tworzy sztywna warstwa (zwana litosferą), która spoczywa na stopionej, wolno się przesuwającej masie skalnej. Ta zewnętrzna, sztywna warstwa kuli ziemskiej ma średnio około 100 kilometrów grubości i stanowi tylko jakieś 0,6 procent objętości planety. Najbardziej zewnętrzna część litosfery, skorupa ziemska, ma nierówną miąższość — pod kontynentami jest grubsza, a pod grzbietami śródoceanicznymi rozciąga się do głębokości zaledwie sześciu kilometrów.

Poza tym w przeciwieństwie do nieuszkodzonej skorupki jajka litosfera nie stanowi jednolitej całości, lecz jest utworzona z płyt — paru dużych i sztywnych oraz wielu mniejszych. To one są podstawą kontynentów i basenów oceanicznych. Płyty litosfery przemieszczają się względem siebie. W miejscach, gdzie się rozsuwają, litosfera się rozrywa, a w obrębie grzbietów śródoceanicznych powstają szczeliny ryftowe. W skali globalnej przeciętne tempo przesuwania się płyt wynosi około trzech centymetrów rocznie.

[Ilustracje na stronach 4, 5]

[Patrz publikacja]

Skorupa ziemska

Płaszcz (częściowo płynny)

Rów

Strefa subdukcji

Płyta litosferyczna

Ryft

Kiedy płyty się rozsuwają, powstają szczeliny ryftowe

[Ilustracja]

System grzbietów śródoceanicznych oplata kulę ziemską niczym szwy piłeczkę tenisową

[Prawa własności 5]

NOAA/​Department of Commerce