• Pióra — mistrzowsko zaprojektowane
    Przebudźcie się! — 2007 | lipiec

    • Pióra — mistrzowsko zaprojektowane

      JEDNYM uderzeniem skrzydeł mewa podrywa się do lotu. Gdy już jest w górze, bez wysiłku krąży po niebie. Zmieniając nieznacznie ułożenie skrzydeł i ogona, potrafi zastygnąć w powietrzu. Co pozwala jej wykonywać te ruchy z taką gracją i precyzją? Niebagatelną rolę odgrywają w tym pióra.

      Ptaki są obecnie jedynymi zwierzętami, które mają pióra. U większości gatunków jest ich kilka rodzajów. Najbardziej rzucają się w oczy zachodzące na siebie pióra konturowe, nadające ptakom opływowy, aerodynamiczny kształt. Należą do nich lotki (wyrastające na skrzydłach) i sterówki (tworzące ogon), które pełnią ważne funkcje podczas lotu. Koliber może mieć niespełna 1000 takich piór, a łabędź ponad 25 000.

      Pióra zostały mistrzowsko zaprojektowane. Ich oś jest elastyczna i niezwykle mocna. Od jej części zwanej stosiną odchodzą promienie tworzące gładką chorągiewkę. Stanowią one zwartą strukturę dzięki setkom maleńkich promyków, które za pomocą haczyków sczepiają się z promykami sąsiedniego promienia, tworząc coś w rodzaju zamka błyskawicznego. Gdy promyki się potargają, ptak je sczepia, przeczesując pióra dziobem. Ten sam efekt możesz osiągnąć, delikatnie przeciągając zmierzwione pióro między palcami.

      Lotki mają asymetryczną budowę — chorągiewka zewnętrzna, zwrócona w kierunku lotu, jest węższa od wewnętrznej. Tak zbudowane pióro przypomina klasyczny płat nośny i samo w sobie odgrywa rolę małego skrzydła. Poza tym dokładne przyjrzenie się dużym lotkom ujawnia, że wzdłuż spodniej strony stosiny przebiega bruzda. Ten prosty element budowy zwiększa wytrzymałość osi i powoduje, że może się ona wyginać, ale się nie łamie.