Przysadka — kierownik gruczołów

Nadzór nad układem hormonalnym sprawuje przysadka — mały, czerwonawo-szary narząd, który leży w jamie kostnej, znajdującej się w głębi czaszki, tuż powyżej nosa, i jest połączony z mózgiem cieniutkim lejkiem.

Przysadka nie wygląda imponująco. Ma rozmiary ziarnka grochu i waży zaledwie 0,6 grama. Chociaż jest niewielka, to spoczywają na niej ogromne obowiązki. Nazywa się ją kierownikiem gruczołów, niejako dyrygentem hormonalnej orkiestry. Pełni jakby rolę dyrektora, w którego biurze stale panuje ruch i który zbiera informacje z licznych działów i rozsyła do nich polecenia.

Część zadań przysadka przydziela innym gruczołom. Na przykład przesyła za pośrednictwem krwi informację hormonalną nakazującą tarczycy produkcję i wydzielanie trzech innych hormonów, które kontrolują metabolizm, ciepłotę ciała i stan kości. Przysadka pobudza też gruczoły płciowe do wyzwalania hormonów powodujących zmiany fizyczne w okresie dojrzewania. Ten kierownik gruczołów może również polecić nadnerczom, by wytworzyły hormony odpowiedzialne za ciśnienie krwi i równowagę soli mineralnych w ustroju.

Czasami jednak przysadka sama kieruje przebiegiem spraw, wysyłając informacje hormonalne, które wpływają na wzrost naszych kości i mięśni. Decydują nawet o tym, jaki osiągniemy wzrost.

Poza tym przysadka odgrywa ogromną rolę przy wydawaniu na świat dzieci. Pomaga rodzącej, wydzielając oksytocynę — hormon pobudzający macicę do skurczów. Kiedy główka dziecka wsuwa się do kanału rodnego, mózg domaga się od przysadki dodatkowej ilości oksytocyny, by ułatwić końcową fazę porodu. Prócz tego hormony przysadki już od dłuższego czasu stymulowały piersi matki do wytwarzania mleka. Kiedy dziecko się rodzi, jest ona przygotowana do karmienia.

Szef kierownika gruczołów

Chociaż przysadka nadzoruje inne gruczoły, sama również ma szefa. Jest nim podwzgórze

Najpierw wysyła informację hormonalną do przysadki. Ta z kolei wydaje rozkaz przytarczycom, leżącym w okolicach szyi.

Podwzgórze wysyła wiadomość do przysadki — głównego wykonawcy jego rozkazów — a ta wydaje polecenie tarczycy.

Przysadka

Ten narząd wielkości grochu jest połączony z mózgiem za pomocą cienkiego lejka i leży w głębi czaszki, tuż powyżej nosa. Spełnia kierowniczą rolę w stosunku do innych gruczołów, wysyłając informacje chemiczne zarówno do tarczycy, nadnerczy, gruczołów płciowych, jak i do innych gruczołów produkujących hormony. Przysadka ma decydujący wpływ na wzrost człowieka oraz oddziałuje na rozwój kości i mięśni. Pobudza też piersi karmiącej matki do wytwarzania mleka.