Przenieśmy się teraz na północ od Jeziora Galilejskiego, do ruin starożytnego Hazor, wśród których w 1928 roku prowadził wykopaliska profesor John Garstang. Wielkim wzgórzem, gdzie niegdyś leżało to miasto, zainteresował się w roku 1955 archeolog izraelski Yigael Yadin. Miał on w pamięci następujący werset biblijny: „Takie więc jest sprawozdanie o zaciągniętych do robót przymusowych, których król Salomon pobrał na budowę domu Jehowy (...) i murów Jeruzalem, a także Hazor i Megiddo, i Gezer” (1 Królów 9:15). Logika wskazywałaby, iż budowniczowie zatrudnieni przez Salomona trzymali się pewnego wzorcowego projektu, gdy wznosili podobne umocnienia w innych miastach. Czy takie charakterystyczne bramy istniały również w Hazor?

Prace wykopaliskowe posuwały się naprzód i robotnicy Yadina wkrótce natrafili na dwie ściany, między którymi były jakieś pomieszczenia. Następnie zaczęła się wyłaniać spora budowla połączona z murem. Yadin wspomina: „Od razu uświadomiliśmy sobie, że udało nam się odnaleźć bramę (...) Co więcej, wkrótce się okazało, iż jej wymiary oraz kształt — sześć wnęk i dwie baszty — były takie same, jak w bramie odkrytej [wiele lat] wcześniej w Megiddo (...) W naszym obozie narastało podniecenie (...) Wytyczyliśmy na ziemi plan bramy z Megiddo, oznaczając palikami położenie ścian i narożników, a potem poleciliśmy naszym pracownikom, by kopali w tych miejscach. Obiecywaliśmy: ‛Tu będzie mur’ albo: ‛Tu znajdziecie wnękę’. Kiedy nasze ‛proroctwa’ się sprawdzały, bardzo rośliśmy w ich oczach (...) Gdy przeczytaliśmy [im] werset o pracach, jakie Salomon prowadził w Hazor, Megiddo i Gezer, nasz prestiż od razu zmalał, ale za to niepomiernie wzrósł autorytet Biblii” (Hazor: The Rediscovery of a Great Citadel of the Bible [Hazor: Odkrycie wielkiej twierdzy z czasów biblijnych]).

Wszystko wskazywało na to, iż zagadka bram wyjaśnia się dokładnie według przewidywań opartych na wzmiankach biblijnych. A co z Gezer, leżącym na południu? Yadin wiedział, że w latach 1902 do 1909 prowadził tam wykopaliska archeolog irlandzki R.A.S. Macalister, który jednak nie natknął się na nic, co miałoby związek z Salomonem. Czyżby przeoczył pewne szczegóły pomocne w rozwikłaniu „zagadki Gezer”, jak ją nazwał Yadin?

Posłuchajmy dalszej relacji Yadina: „Znaleziska z Hazor i słynny werset z Księgi 1 Królów skłoniły mnie do ponownej analizy sprawozdania Macalistera. Miałem nadzieję, że zdołam ustalić położenie bramy. Można sobie wyobrazić, jak byłem zdumiony i podniecony, gdy (...) natknąłem się na szkic (...) pod tytułem: ‛Plan zamku machabejskiego w Gezer’”. Według Macalistera szczątki owego „zamku” pochodziły z okresu buntu Machabeuszów (II wiek p.n.e.). Tymczasem Yadin odniósł wrażenie, iż na owym starym rysunku dostrzega ‛mur z pomieszczeniami, wartownię, a nawet coś ważniejszego, co wyglądało na połowę bramy miejskiej — dokładnie takiej, jaką odkryto w Megiddo i Hazor’. Opublikował artykuł na temat tych szczegółów. Później dr William G. Dever zorganizował w Gezer wykopaliska. Jakie osiągnął wyniki? Zachwycony napisał: „Salomon rzeczywiście odbudował Gezer!” A Yadin skomentował to następująco: „Nie ma co do tego wątpliwości, gdyż zespół Devera odnalazł drugą połowę bramy, a warstwy geologiczne i wyroby garncarskie jednoznacznie dowodzą, iż obiekt ten wzniesiono w czasach Salomona”.

Zatem zagadka została rozwiązana. W periodyku The Biblical Archaeologist (Rok XXXIII, 1970, 3) Yadin zaznaczył: „Krótki werset biblijny z Księgi Królów pomógł określić położenie i wiek jednakowo zaprojektowanych warowni, które za panowania Salomona wzniesiono w trzech różnych miastach”.

[Ilustracje na stronie 25]

Opierając się na wersecie z 1 Królów 9:15, archeolodzy odkryli w Hazor bramę o takiej samej architekturze i wymiarach jak w Megiddo