Skrucha wypływa zarówno z umysłu, jak i z serca.

‛Pojmowanie sensu sercem’. A zatem aby okazać skruchę, trzeba rozumieć znaczenie tego, co się widzi i słyszy — pomaga w tym wrażliwe serce (por. Iz 6:9, 10; Mt 13:13-15; Dz 28:26, 27). Nie wystarczy więc otwarty umysł, winowajca przede wszystkim musi ‛pojmować sens swym sercem’ (Mt 13:15; Jn 12:40; Dz 28:27). Ma nie tylko rozumowo uznać niegodziwość popełnionych czynów, lecz odczuć to w sercu. Jeśli już wcześniej poznał Boga, powinien ‛przywołać sobie do serca’ wiedzę o Nim i o Jego przykazaniach (Pwt 4:39; por. Prz 24:32; Iz 44:18-20), dzięki czemu zdoła się ‛opamiętać’ (1Kl 8:47). Właściwe pobudki serca skłonią go do ‛przeobrażenia umysłu, aby sam doświadczył, co jest dobrą, miłą i doskonałą wolą Bożą’ (Rz 12:2).

Jeżeli ktoś ma w sercu wiarę i miłość do Boga, to będzie szczerze żałował złego postępowania i smucił się z jego powodu. Kiedy uświadomi sobie dobroć i wielkość Jehowy, odczuje wyrzuty sumienia, że ściągnął hańbę na Jego imię (por. Hi 42:1-6). Miłość bliźniego pobudzi go też do ubolewania, iż wyrządził komuś szkodę, dał zły przykład czy zepsuł opinię ludowi Bożemu. Będzie zabiegać o przebaczenie, gdyż pragnie przysparzać szacunku imieniu Boga i wyświadczać dobro bliźnim (1Kl 8:33, 34; Ps 25:7-11; 51:11-15; Dn 9:18, 19). Ma ‛złamane serce’, jest „zdruzgotany i uniżony w duchu” (Ps 34:18; 51:17; Iz 57:15), ‛skruszony w duchu i drżący na słowo Boga’, które nawołuje do okazania skruchy (Iz 66:2). W rezultacie ‛przychodzi z drżeniem do Jehowy i do jego dobroci’ (Oz 3:5). Na przykład kiedy Dawid ‛postąpił głupio’ w sprawie spisu ludności, serce „zaczęło go smagać” (2Sm 24:10).

Grzesznik musi więc zdecydowanie zaniechać złego postępowania, z całego serca je znienawidzić i poczuć do niego odrazę (Ps 97:10; 101:3; 119:104; Rz 12:9; por. Heb 1:9; Judy 23), ponieważ „bojaźń przed Jehową oznacza nienawidzenie zła” — m.in. wywyższania się, pychy, złej drogi i przewrotnych ust (Prz 4:24; 8:13). Musi też miłować prawość i mocno sobie postanowić, że odtąd nie zejdzie z właściwej drogi. Jeżeli winowajca nie znienawidzi zła i nie umiłuje tego, co prawe, nie będzie miał bodźca skłaniającego go do szczerej skruchy i rzeczywistego nawrócenia się. Król Rechoboam wprawdzie się ukorzył, gdy rozgniewał Boga, ale później czynił „to, co złe, bo nie utwierdził swego serca, by szukać Jehowy” (2Kn 12:12-14; por. Oz 6:4-6).

Tak więc o tym, czy skrucha jest naprawdę szczera, rozstrzygają nie wyrzuty sumienia, nie łzy, nie żal, lecz pobudki serca.