POŁĄCZONE wojska czterech królów Wschodu przeprawiają się przez rzekę Eufrat. Ciągną tak zwaną Drogą Królewską, biegnącą po wschodniej stronie doliny Jordanu. Pokonują kolejno Refaitów, Zuzytów, Emitów oraz Chorytów. Następnie najeźdźcy zmieniają kierunek i rozprawiają się ze wszystkimi mieszkańcami południowej części Negebu.

Po co przedsięwzięto tę kampanię wojenną? Otóż między podbitym obszarem Transjordanii a Negebem znajduje się łakomy kąsek. Chodzi o dolinę zwaną okręgiem nadjordańskim (Rodzaju 13:10). Prowadzą tam beztroskie, dostatnie życie mieszkańcy pięciu miast-państw: Sodomy, Gomory, Admy, Seboimu i Beli (Ezechiela 16:49, 50). Poprzednio byli lennikami Kedorlaomera, króla Elamu, przypuszczalnie dowódcy sprzymierzonych wojsk, ale zbuntowali się przeciwko niemu. Nastał więc czas rozrachunku, a nie mogą liczyć na pomoc żadnego sąsiada. Kedorlaomer i jego sojusznicy zwyciężają w rozstrzygającej bitwie, po czym ruszają w długą drogę powrotną, unosząc bogate łupy.

Wśród uprowadzonych jeńców znalazł się sprawiedliwy człowiek imieniem Lot. To bratanek Abrahama, który rozbił namioty na pobliskich wzgórzach otaczających Hebron. Na wieść o nieszczęściu Abraham szybko zbiera 318 swoich sług. Wsparty orężnie przez niektórych sąsiadów odważnie ściga owych czterech królów i nocą z zaskoczenia rozbija ich wojska. Napastnicy rzucają się do ucieczki; Lot i jego rodzina razem z resztą jeńców oraz dobytkiem zostają odbici.

Jakie mamy podstawy, by wierzyć w prawdziwość tego doniesienia z 14 rozdziału Księgi Rodzaju? Czy opowieść tę po prostu zmyślono, żeby przodka licznych narodów, w tym także Żydów, wynieść do rangi wielkiego bohatera? Co można powiedzieć o innych wydarzeniach z życia Abrahama?

Zobaczmy więc, jakie światło archeologia rzuciła na dzieje Abrahama.

Ur Chaldejczyków

Biblia informuje, że Abraham wychował się w „Ur Chaldejczyków” (Rodzaju 11:27-31; 15:7). Przez całe stulecia położenie Ur było okryte tajemnicą. Krytycy uważali, że jeśli ta miejscowość w ogóle istniała, musiała być niewiele znaczącą, zacofaną mieściną. Później jednak ku ich wielkiemu zakłopotaniu pewne ruiny leżące między Babilonem a Zatoką Perską zidentyfikowano jednoznacznie jako pozostałości Ur. Z tysięcy odkopanych tam tabliczek glinianych wynika, że Ur było ludnym, kosmopolitycznym centrum handlu światowego. Za czasów Abrahama były tam nawet szkoły, w których chłopcy uczyli się pisać i rachować.

Wykopaliska w Ur wyjawiły ponadto, że ówcześni architekci znali takie elementy i konstrukcje, jak kolumna, łuk, sklepienie i kopuła. Rzemieślnicy wytwarzali kunsztowną biżuterię, wymyślnie zdobione harfy oraz sztylety z ostrzami ze szczerego złota. W kilku domach archeolodzy odkopali rury kanalizacyjne z wypalanej gliny, połączone z dużymi dołami odpływowymi o głębokości do 12 metrów.

Odkrycia te skłoniły wielu uczonych do zupełnie innego spojrzenia na Abrahama. Sir Leonard Woolley w książce pt. Digging Up the Past (Odkopywanie przeszłości) napisał: „Przywykliśmy wyobrażać sobie Abrahama jako prostego mieszkańca namiotów, a tymczasem okazuje się, że mógł on rezydować w mieście, w eleganckim, murowanym domu”. Archeolog Alan Millard, autor książki Treasures From Bible Times (Skarby z czasów biblijnych), stwierdza: „Abraham opuścił pełne przepychu miasto, zapewniające bezpieczeństwo i komfort, by zostać jednym z pogardzanych nomadów!”