• Półtora wieku kolei podziemnych
    Przebudźcie się! — 1997 | 22 marca

    • Metro Tysiąclecia

      Ponad 100 lat temu na Węgrzech zapanowała atmosfera oczekiwania. W 1896 roku kraj ten miał obchodzić tysiąclecie swego powstania. Pod koniec XIX wieku stołeczny Budapeszt należał do największych miast w Europie i jego ulice były już zatłoczone. W celu odciążenia ich zaproponowano, by na obchody tysiąclecia wybudować nadziemną kolejkę elektryczną. Jednakże władze miejskie szukały innego rozwiązania i pomysł ten odrzucono. Tymczasem londyńskie metro pobudziło wyobraźnię planistów w zakresie transportu w wielu krajach. Na Węgrzech jeden z takich specjalistów, Mòr Balázs, opracował projekt podziemnej kolei elektrycznej. Został on zaakceptowany i w sierpniu 1894 roku przystąpiono do budowy.

      Metro to zbudowano metodą odkrywkową — rozkopano istniejącą ulicę i poniżej jej poziomu ułożono tory. Następnie obudowano je płaskim dachem i przykryto nawierzchnią drogi. Dnia 2 maja 1896 roku niespełna czterokilometrowy odcinek metra oddano do użytku. Kursowały na nim pojedyncze wagony o napędzie elektrycznym, co stanowiło ogromny postęp w porównaniu z pierwszą londyńską kolejką podziemną, wypełnioną kłębami dymu. W kilka dni po uruchomieniu nowego metra zwiedził je cesarz Franciszek Józef I i pozwolił nazwać swoim imieniem. Jednakże w czasie późniejszych napięć politycznych nazwę zmieniono na Metro Tysiąclecia. Była to pierwsza kolej podziemna w Europie kontynentalnej. Wkrótce pojawiły się następne. W roku 1900 uruchomiono metro w Paryżu, a dwa lata później w Berlinie.

      Metro 100 lat później

      W 1996 roku w związku z obchodami 1100-lecia istnienia Węgier przywrócono tamtejszej kolei podziemnej jej pierwotny styl i piękno. Ściany stacji są wyłożone białymi płytkami, zwieńczonymi wzorem z płytek ciemnoczerwonych. Wśród nich osadzono dobrze widoczne nazwy stacji. Aby stworzyć klimat ubiegłego wieku, zrekonstruowano żelazne słupy i pomalowano je na zielono. Na głównej stacji w Budapeszcie znajduje się między innymi muzeum kolejnictwa, w którym można zobaczyć jeden z pierwszych wagonów kolei podziemnej, mający ponad 100 lat! Są tam również eksponaty związane z budową Metra Tysiąclecia oraz jego współczesną rozbudową.

      Zwiedzając to muzeum, węgierscy Świadkowie Jehowy dobrze pamiętają, że do niedawna kolej podziemna odgrywała w ich chrześcijańskim życiu jeszcze inną rolę. Kiedy ich działalność kaznodziejska na Węgrzech była zakazana, bardzo często przychodzili na stacje tego słynnego metra i dyskretnie rozmawiali z innymi o Królestwie Bożym. Od 1989 roku mogą już swobodnie głosić, ale dalej pojawiają się w Metrze Tysiąclecia, by opowiadać o tym, że niedługo nastanie opisane w Biblii Millennium, czyli tysiącletnie panowanie Chrystusa.