22. Jak Ezaw i Jakub zapatrują się na przymierze, które Bóg zawarł z Abrahamem, i jakie są tego następstwa?

²² Jakub i jego 12 synów (25:27 do 37:1). Ezaw zostaje zapalonym myśliwym. Nie ceni sobie Bożego przymierza z Abrahamem, toteż któregoś dnia po powrocie z polowania sprzedaje Jakubowi swoje prawo pierworodztwa w zamian za trochę gotowanej strawy. Żeni się z dwiema Hetytkami (a później jeszcze z Ismaelitką), które dla jego rodziców stają się źródłem udręki. Z pomocą matki Jakub przebiera się za Ezawa, aby otrzymać błogosławieństwo należne pierworodnemu. Ezaw, który nie przyznał się Izaakowi do sprzedania pierworodztwa, dowiaduje się, co uczynił Jakub, i postanawia go zabić. Rebeka radzi więc Jakubowi, żeby uciekł do Charanu do jej brata Labana. Przed pożegnaniem Izaak ponownie go błogosławi, a potem przykazuje mu, żeby wziął sobie żonę z domu jego matki, a nie spośród pogan. W drodze do Charanu, w miejscu zwanym Betel, Jakub widzi we śnie Jehowę, który jeszcze raz potwierdza swe przymierze obietnicy.

23. (a) Jak doszło do tego, że Jakub został ojcem 12 synów? (b) Dlaczego Ruben traci prawo pierworodztwa?

²³ W Charanie Jakub pracuje u Labana i poślubia jego dwie córki: Leę i Rachelę. Chociaż to poligamiczne małżeństwo zostało zawarte wskutek fortelu Labana, Bóg błogosławi temu związkowi, dając Jakubowi córkę i 12 synów, urodzonych przez obie żony oraz ich dwie służące: Zilpę i Bilhę. Sprawia, że stada Jakuba bardzo się powiększają, po czym każe mu wrócić do ziemi praojców. Laban go ściga, potem jednak zawiera z nim przymierze w miejscu o nazwie Galeed i Strażnica (po hebrajsku ham-Micpáh). Po wyruszeniu w dalszą drogę Jakub zostaje pokrzepiony przez aniołów, a w nocy mocuje się z aniołem, który mu w końcu błogosławi i nadaje nowe imię — Izrael. Jakub doprowadza do pokojowego spotkania z Ezawem, po czym wędruje do Szechem. Tutaj jego córka, Dina, zostaje zgwałcona przez syna naczelnika chiwwickiego. Chcąc ją pomścić, jej bracia Symeon i Lewi mordują wszystkich mężczyzn w Szechem. Jakub jest oburzony, gdyż w tym kraju naraża to na szwank jego dobrą opinię jako przedstawiciela Jehowy. Bóg każe mu wyruszyć do Betel i tam wznieść ołtarz. W drodze z Betel Rachela rodzi Jakubowi dwunastego syna, Beniamina, po czym umiera. Ruben współżyje ze służebnicą Racheli, Bilhą, która jest matką dwóch synów Jakuba, i za ten czyn traci prawo pierworodztwa. Wkrótce potem Izaak umiera, przeżywszy 180 lat, i zostaje pochowany przez Ezawa i Jakuba.

24. Dlaczego Ezaw i jego domownicy przenoszą się w górzysty region Seir?

²⁴ Ponieważ dobytek nagromadzony przez Ezawa i Jakuba jest już zbyt wielki, żeby mogli oni mieszkać razem, Ezaw ze swoimi domownikami przenosi się do górzystej krainy Seir. Poznajemy spisy potomków Ezawa, a także szejków i królów Edomu. Jakub w dalszym ciągu mieszka w Kanaanie.

25. W wyniku jakich wydarzeń Józef zostaje niewolnikiem w Egipcie?

²⁵ Do Egiptu, aby ocalić życie (37:2 do 50:26). Starsi bracia Józefa zaczynają go nienawidzić, gdyż cieszy się łaską Jehowy i otrzymuje pewne sny. Postanawiają go zabić, lecz zamiast tego sprzedają go przejeżdżającym kupcom ismaelickim. Umoczywszy w koziej krwi szatę zdartą z Józefa, każą ją pokazać Jakubowi jako dowód, że jego 17-letniego syna pożarł dziki zwierz. Józef zostaje zabrany do Egiptu i sprzedany Potyfarowi, dowódcy straży przybocznej faraona.

28. Jakie wydarzenia poprzedzają przeniesienie się Jakuba i jego domowników do Egiptu?

²⁸ W końcu Jakub wysyła do Egiptu po zboże swych dziesięciu starszych synów. Józef ich rozpoznaje, ale oni jego nie. Zatrzymuje Symeona jako zakładnika i żąda, by w następną podróż po zboże zabrali ze sobą najmłodszego brata. Kiedy dziewięciu synów Jakuba wraca z Beniaminem, Józef daje im się poznać, przebacza całej dziesiątce winowajców, a potem poleca im wrócić po ojca i przenieść się do Egiptu, mając na względzie ich dobro w czasie klęski głodu. Jakub z 66 swymi potomkami przenosi się więc do Egiptu. Faraon pozwala im zamieszkać w najlepszej ziemi — w krainie Goszen.

29. Jakie doniosłe proroctwa wypowiada Jakub na łożu śmierci?

²⁹ Przed śmiercią Jakub błogosławi Efraima i Manassesa, synów Józefa, po czym wzywa do siebie wszystkich swoich 12 synów, aby im powiedzieć, co ich spotka „pod koniec dni” (49:1). Podaje szereg szczegółowych proroctw — później wszystkie one spełniają się w zdumiewający sposób.d Przepowiada, że berło władzy pozostanie w plemieniu Judy, aż przyjdzie Szilo (co znaczy „Ten, do którego to należy”), czyli obiecany Potomek. Po udzieleniu błogosławieństw głowom 12 plemion i wydaniu rozporządzeń dotyczących swego przyszłego pogrzebu w Ziemi Obiecanej Jakub umiera, przeżywszy 147 lat. Józef dalej troszczy się o swych braci i ich domowników, aż do swej śmierci w wieku 110 lat. Przedtem jednak daje wyraz wierze, iż Bóg znowu zaprowadzi Izraela do Ziemi Obiecanej, i prosi, żeby zabrano tam jego kości.