Księga Lamentacji to zbiór pięciu poematów lirycznych. Pierwsze cztery to żałobne pieśni, piąty zaś jest modlitwą. Pierwsze cztery są akrostychami — ich wersety zaczynają się od kolejnych liter alfabetu hebrajskiego, na który składają się 22 spółgłoski. Pieśń piąta zawiera 22 wersety — tyle, ile jest liter w alfabecie hebrajskim — ale nie jest akrostychem.

„OCZY MOJE GASNĄ OD ŁEZ”

(Lamentacje 1:1 do 2:22)

„Ach, jakże samotnie przyszło jej siedzieć — miastu, w którym pełno było ludzi! Jakże się upodobniła do wdowy, ta niegdyś ludna między narodami! Jakże tej, która była księżniczką wśród prowincji, przyszło wykonywać pracę przymusową!” Tak się rozpoczynają lamentacje Jeremiasza nad Jerozolimą. A oto przyczyna tego nieszczęścia: „Jehowa bowiem sprowadził na nią smutek za mnogość jej występków” (Lamentacje 1:1, 5).

Jerozolima, ukazana jako wdowa opłakująca utraconego męża i dzieci, pyta: „Czy istnieje ból podobny do mojego bólu?” W sprawie swych wrogów modli się do Boga: „Niech stanie przed tobą całe ich zło i obejdź się z nimi surowo, tak jak surowo obszedłeś się ze mną za wszystkie moje występki. Bo westchnień moich wiele, a serce me chore” (Lamentacje 1:12, 22).

Głęboko zasmucony Jeremiasz mówi: „Pałając gniewem, [Jehowa] ściął Izraelowi każdy róg. Cofnął swą prawicę sprzed nieprzyjaciela; i dalej płonie w Jakubie niczym ogień płomienisty, który strawił wszystko dookoła”. Opisując swój dojmujący żal, prorok wyznaje: „Oczy moje gasną od łez. Burzą się me trzewia. Wątroba moja wylała się na ziemię”. Nawet przypadkowi świadkowie tych wydarzeń mówią zdumieni: „Czy to jest miasto, o którym powiadano: ‚Skończone piękno, radość dla całej ziemi’?” (Lamentacje 2:3, 11, 15).

„NIE KRYJ SWEGO UCHA, GDY CHODZI O MOJĄ ULGĘ”

(Lamentacje 3:1 do 5:22)

W 3 rozdziale Lamentacji Izrael został nazwany „krzepkim mężem”. Mimo nieszczęść mąż ten śpiewa: „Dobry jest Jehowa dla tego, kto w nim pokłada nadzieję, dla duszy, która go szuka”. W modlitwie prosi Boga: „Na pewno usłyszysz mój głos. Nie kryj swego ucha, gdy chodzi o moją ulgę, o moje wzywanie pomocy”. Błagając Jehowę o zwrócenie uwagi na haniebne poczynania wrogów, mówi: „Odpłacisz im, Jehowo, potraktowaniem stosownym do dzieła ich rąk” (Lamentacje 3:1, 25, 56, 64).

Jeremiasz daje wyraz swym uczuciom związanym ze straszliwymi skutkami 18-miesięcznego oblężenia Jerozolimy: „Kara za przewinienie córy mego ludu przerasta karę za grzech Sodomy, która była zniszczona jakby w jednej chwili i której żadne ręce nie przyszły z pomocą”. Dalej przyznaje: „Lepiej jest tym, którzy padają od miecza, niż tym, którzy padają od klęski głodu, ponieważ ci marnieją, przeszyci brakiem płodów z pola” (Lamentacje 4:6, 9).

Piąty poemat to niejako słowa mieszkańców Jerozolimy. Błagają oni: „Wspomnij, Jehowo, na to, co nas spotkało. Racz spojrzeć i zobaczyć nasze pohańbienie”. Wymieniając swe boleści, proszą: „Ty zaś, Jehowo, będziesz zasiadał po czas niezmierzony. Tron twój trwa przez pokolenie za pokoleniem. Przywiedź nas znowu do siebie, Jehowo, a chętnie wrócimy. Przynieś nam nowe dni, jak dawno temu” (Lamentacje 5:1, 19, 21).

Pokładaj ufność w Jehowie

Biblijna Księga Lamentacji ukazuje, jak Jehowa patrzył na Jerozolimę i Judę po spaleniu miasta i spustoszeniu ziemi przez Babilończyków. Wypowiedzi świadczące o świadomości popełnionych grzechów uzmysławiają nam, że z punktu widzenia Jehowy przyczyną tej tragedii było niedopisanie ludu. Natchnione pieśni z tej księgi zawierają też słowa wyrażające zaufanie do Jehowy oraz pragnienie nawrócenia się na właściwą drogę. Chociaż odczuć tych nie podzielała większość Żydów współczesnych Jeremiaszowi, dają one wyobrażenie o postawie proroka i skruszonego ostatka.

Ocena sytuacji Jerozolimy z Bożego punktu widzenia uczy nas dwóch ważnych rzeczy. Po pierwsze, zburzenie Jerozolimy i spustoszenie Judy podkreśla wagę posłuszeństwa względem Boga i stanowi przestrogę przed ignorowaniem Jego woli (1 Koryntian 10:11). Druga ważna rzecz to przykład Jeremiasza (Rzymian 15:4). Nawet w pozornie beznadziejnej sytuacji ten głęboko zasmucony prorok spoglądał ku Jehowie, licząc na wybawienie. Jakże to ważne, byśmy całkowicie ufali Jehowie i Jego Słowu! (Hebrajczyków 4:12).