‛PRAWO JEST ŚWIĘTE, SPRAWIEDLIWE I DOBRE’

7, 8. (a) Jak Izraelici mogli „okazać się świętymi”? (b) Porównaj Prawo Jehowy z kodeksem Hammurabiego.

⁷ Wymaganie, by „okazać się świętymi”, nie znaczyło, że Izraelici mieli być doskonali albo że mieli manifestować fałszywą pobożność. Musieli natomiast trzymać się obszernego zbioru praw, nadanych za pośrednictwem Mojżesza (Wyjścia 19:5, 6). O Prawie Bożym w odróżnieniu od ustaw innych narodów można było powiedzieć, że jest ‛święte, sprawiedliwe i dobre’ (Rzym. 7:12).

⁸ To prawda, że babiloński kodeks Hammurabiego (starszy ponoć od Prawa Mojżeszowego) dotyczył podobnych zagadnień. Niektóre jego postanowienia, na przykład reguła „oko za oko”, czyli stosowanie kary talionu, przypominają te, które przekazał Mojżesz. Toteż krytycy utrzymują, że najzwyczajniej je zapożyczył. Ale kodeks ten w gruncie rzeczy wysławiał Hammurabiego i zabezpieczał jego interesy polityczne. W przeciwieństwie do tego Prawo Boże dano Izraelitom ‛dla ich dobra, aby pozostali przy życiu’ (Powt. Pr. 6:24). Skąpe też są dowody, by ustawy Hammurabiego obowiązywały kiedykolwiek w Babilonie i stanowiły coś więcej niż „pomoc prawną dla szukających porady” (The New Encyclopaedia Britannica wydanie 1985, tom 21, strona 921). Natomiast przepisy Prawa Mojżeszowego były wiążące i kto je przekraczał, podlegał zasłużonej karze. Kodeks Hammurabiego zajmował się głównie postępowaniem w stosunku do przestępców; na 280 artykułów tylko 5 to wyraźne zakazy. Tymczasem Prawo Boże koncentrowało się na zapobieganiu wykroczeniom, a nie na sankcjach karnych.

9. Jak Prawo Mojżeszowe oddziaływało na życie Żydów?

⁹ Ponieważ Prawo Mojżeszowe było ‛święte, sprawiedliwe i dobre’, więc wywierało przemożny wpływ na życie Żydów. Uczyło ich, jak oddawać cześć Bogu, ustanawiało sabaty zapewniające wypoczynek, kształtowało strukturę gospodarczą narodu, nakreślało wymagania co do ubioru, udzielało cennych wskazówek w takich sprawach, jak odżywianie się, życie płciowe i higiena osobista. Niektóre przepisy dotyczyły nawet zwykłych funkcji ludzkiego organizmu.

„PRZYKAZANIE JEHOWY JEST CZYSTE”

10. (a) Dlaczego Prawo zajmowało się tyloma dziedzinami życia? (b) Jak przestrzeganie Prawa zapewniało czystość cielesną i dobre zdrowie? (uwzględnij przypis).

¹⁰ Takie szczegółowe ustalenia, regulujące życie codzienne, służyły wzniosłemu celowi — chodziło o to, by Izraelici byli czyści pod względem fizycznym, duchowym, umysłowym i moralnym. Na przykład wymagania co do kąpieli, zakopywania odchodów, odosabniania cierpiących na choroby zakaźne i wystrzegania się pewnych pokarmów sprzyjały zachowaniu zdrowia i czystości cielesneja (2 Mojż. [Wyjścia] 30:18-20; 3 Mojż. [Kapł.] rozdz. 11; 13:4, 5, 21, 26; 15:16-18, 21-23; 5 Mojż. [Powt. Pr.] 23:13-15, Biblia warszawska).

11. Na czym polegała nieczystość ceremonialna?

¹¹ Jednakże dobre zdrowie i higiena odgrywały naprawdę drugorzędną rolę wobec czystości duchowej. Właśnie dlatego ktoś, kto zjadł zabroniony pokarm, odbył stosunek płciowy albo dotknął zwłok, stawał się nieczysty również w sensie ceremonialnym (Kapł. rozdz. 11 i 15; Liczb rozdz. 19). Takiej osobie nieczystej nie wolno było uczestniczyć w oddawaniu czci Bogu, niekiedy nawet pod karą śmierci! (Kapł. 15:31; 22:3-8). A co wspólnego miały te zakazy z czystością duchową?

12. Jak prawa dotyczące czystości ceremonialnej pomagały zachować czystość duchową?

¹² Do obrzędów pogańskich zaliczano prostytucję, kult zmarłych i ucztowanie. Natomiast w dziele The International Standard Bible Encyclopedia (Międzynarodowa wzorcowa encyklopedia biblijna) napisano: „Wielbienie Jahwe przez akt płciowy było nie do pomyślenia. Wszelkie czynności w tej dziedzinie powodowały, że człowiek stawał się nieczysty. (...) Zmarłych otaczano w Izraelu należnym szacunkiem, ale w żadnym wypadku nie przeradzał się on w nabożną cześć ani nie urastał do rangi kultu (...) Izraelita nie mógł się bratać z pogańskimi sąsiadami na ucztach, jakie wyprawiali z okazji swych świąt, gdyż ich pokarmy były nieczyste”. Przepisy Prawa tworzyły więc „mur”, który oddzielał Izraelitów od nieczystych żywiołów religijnych (Efez. 2:14).

13. Jak Prawo troszczyło się o czystość umysłu?

¹³ Prawo ułatwiało też Izraelitom zachowywanie czystości umysłu. Na przykład postanowienia dotyczące pożycia małżeńskiego uszlachetniały ich sposób myślenia (Kapł. 15:16-33). Pomagały panować nad sobą w sprawach seksualnych i chroniły przed oddawaniem się nieposkromionym namiętnościom, którym ulegali Kananejczycy. Prawo uczyło nawet kontrolowania uczuć i pragnień, zabraniało bowiem pożądliwych myśli (Wyjścia 20:17).

14. Dlaczego Prawo Boże nie miało sobie równych, jeśli chodzi o strzeżenie czystości moralnej?

¹⁴ Najbardziej godny uwagi jest jednak nacisk, jaki Prawo kładło na czystość moralną. Prawda, że i kodeks Hammurabiego potępiał na przykład cudzołóstwo. Jednakże w pewnym artykule zamieszczonym w piśmie The Biblical Archeologist zauważono: „W przeciwieństwie do Babilończyków i Asyryjczyków, którzy cudzołóstwo uważali jedynie za naruszenie mężowskiego prawa do posiadania, ustawodawstwo Starego Testamentu traktowało je jako poważne przestępstwo przeciw moralności”.