• Mesjasz
    Wnikliwe poznawanie Pism, tom 2: Mądrość-Żywopłot

    • Mesjasz w Pismach Hebrajskich. W Daniela 9:25, 26 słowo Maszíach oznacza wyłącznie przyszłego Mesjasza (zob. SIEDEMDZIESIĄT TYGODNI). Niemniej odnosi się do niego także wiele innych wersetów Pism Hebrajskich. Na przykład Psalm 2:2 pierwotnie zapewne dotyczył próby obalenia pomazańca Dawida podjętej przez królów filistyńskich. Jednakże proroctwo to miało się spełnić po raz drugi na przepowiedzianym Mesjaszu, co wynika z Dziejów 4:25-27, gdzie zostało zastosowane do Jezusa Chrystusa. Poza tym szereg mężczyzn nazwanych „pomazańcami” (m.in. Dawid, arcykapłani izraelscy czy Mojżesz, do którego w Heb 11:23-26 odniesiono przymiotnik ‛Chrystusowy’) w różny sposób wyobrażało Jezusa Chrystusa oraz jego działalność.

      Proroctwa, w których nie występuje tytuł „Mesjasz”. Żydzi uważali, że w Pismach Hebrajskich do Mesjasza nawiązuje proroczo także sporo wersetów niezawierających tego tytułu. Alfred Edersheim naliczył 456 fragmentów, które „starożytna synagoga uznawała za mesjańskie”, a na słuszność tego poglądu wskazuje 558 wzmianek w najstarszych pismach rabinicznych (The Life and Times of Jesus the Messiah, 1906, t. I, s. 163; t. II, ss. 710-737). Na przykład w Rodzaju 49:10 zapowiedziano, że laska rozkazodawcy będzie należeć do plemienia Judy, z którego miał się wywodzić Szilo. Targum Onkelosa, targumy jerozolimskie oraz midrasze zgodnie odnoszą określenie „Szilo” do Mesjasza.

      W Pismach Hebrajskich jest wiele proroctw szczegółowo mówiących, skąd będzie pochodzić Mesjasz, kiedy się pojawi, czym będzie się zajmował, jak zostanie potraktowany i jaką rolę odegra w zamierzeniu Bożym. Te różne wskazówki składają się na jeden wielki obraz, który miał pomóc prawdziwym czcicielom Boga rozpoznać Mesjasza i stać się fundamentem wiary w niego jako Wodza posłanego przez Jehowę. Żydzi nie pojęli zawczasu wszystkich proroctw odnoszących się do Pomazańca, ale z czterech Ewangelii wynika, że wiedzieli dostatecznie dużo, by go rozpoznać, gdy rzeczywiście się pojawił.

      Co wiedziano w I wieku n.e. Dzięki dostępnym informacjom historycznym można się zorientować w ogólnych zarysach, co w I w. wiedzieli Żydzi o Mesjaszu. Najwięcej na ten temat mówią sprawozdania ewangeliczne.

      Król i syn Dawida. Żydzi byli zgodni co do tego, iż Mesjasz będzie królem z linii rodowej Dawida. Kiedy astrolodzy spytali: „Gdzie jest ten narodzony król Żydów?”, Herod Wielki zdał sobie sprawę, że chodzi im o Chrystusa (Mt 2:2-4). Później sam Jezus zapytał faryzeuszy, czyim potomkiem miał być Chrystus, czyli Mesjasz. Co prawda owi przywódcy religijni nie wierzyli w Jezusa, lecz wiedzieli, że Mesjasz miał być synem Dawida (Mt 22:41-45).

      Urodzony w Betlejem. W Micheasza 5:2, 4 zaznaczono, że „władca w Izraelu”, który „będzie wielki aż po krańce ziemi”, ma się wywodzić z Betlejem. Rozumiano, iż odnosi się to do Mesjasza. Kiedy Herod Wielki zapytał naczelnych kapłanów oraz uczonych w piśmie, gdzie miał się narodzić Mesjasz, odrzekli: „W Betlejem Judejskim”, po czym powołali się właśnie na Micheasza 5:2 (Mt 2:3-6). Wiedzieli o tym nawet niektórzy prości ludzie (Jn 7:41, 42).

      Prorok, który dokona wielu znaków. Bóg przepowiedział za pośrednictwem Mojżesza pojawienie się wielkiego proroka (Pwt 18:18). Żydzi oczekiwali go właśnie za czasów Jezusa (Jn 6:14). Sposób, w jaki w Dziejach 3:22, 23 Piotr przytoczył słowa Mojżesza, wskazuje na to, że powszechnie uznawano mesjański charakter wersetu z Powtórzonego Prawa 18:18 i że apostoł wiedział, iż zgadzają się z tym nawet jego przeciwnicy religijni. Również Samarytanka przy studni uważała, że Mesjasz będzie prorokiem (Jn 4:19, 25, 29). Poza tym ludzie spodziewali się po nim dokonywania znaków (Jn 7:31).

      Różnice w poglądach. Chociaż ogół Żydów oczekiwał nadejścia Mesjasza, to najwyraźniej poszczególne osoby miały na jego temat rozmaite poglądy. Na przykład nie każdy wiedział, iż narodzi się on w Betlejem (Mt 2:3-6; Jn 7:27). Niektórzy sądzili też, że Prorok i Chrystus to dwie różne postacie (Jn 1:20, 21; 7:40, 41). Pewnych proroctw o Mesjaszu nie rozumieli nawet uczniowie Jezusa — zwłaszcza tego, co zapowiedziano o jego odrzuceniu, cierpieniach, śmierci i zmartwychwstaniu (Ps 16:10; Iz 53:3, 5, 12; Mt 16:21-23; 17:22, 23; Łk 24:21; Jn 12:34; 20:9). Zarówno dla nich, jak i dla osób, które jeszcze do nich nie dołączyły, proroczy charakter tych fragmentów Pism Hebrajskich stał się oczywisty dopiero wtedy, gdy dane wydarzenia się rozegrały i gdy owe proroctwa zostały objaśnione (Łk 24:45, 46; Dz 2:5, 27, 28, 31, 36, 37; 8:30-35). Ponieważ większość Żydów nie rozumiała, że Mesjasz musiał cierpieć i umrzeć, pierwsi chrześcijanie mocno to podkreślali, kiedy dawali im świadectwo (Dz 3:18; 17:1-3; 26:21-23).