2. (a) Jakie problemy wyjaśnia Paweł w Liście do Rzymian? (b) Co stanowczo rozstrzygnięto w tym liście?

² Korzystając z usług Tercjusza jako sekretarza, Paweł łączy wartką argumentację ze zdumiewającą liczbą cytatów z Pism Hebrajskich, tworząc jedną z najdobitniejszych ksiąg Chrześcijańskich Pism Greckich. Uderzająco pięknym językiem wyjaśnia problemy, które wyłoniły się w zborze pierwszych chrześcijan, złożonym z Żydów i Greków. Czy Żydzi jako potomkowie Abrahama zajmują wyższą pozycję? Czy dojrzali chrześcijanie, korzystający z uwolnienia od Prawa Mojżeszowego, mogą gorszyć słabszych braci żydowskich, którzy wciąż trzymają się starych zwyczajów? W liście tym Paweł stanowczo rozstrzyga, że Żydzi i nie-Żydzi są równi w oczach Bożych i że ludzie mogą być uznani za prawych nie dzięki Prawu Mojżeszowemu, lecz dzięki wierze w Jezusa Chrystusa oraz niezasłużonej życzliwości Bożej. Jednocześnie Bóg wymaga od chrześcijan stosownego podporządkowania wobec różnych władz, którym podlegają.

5. Jakie fakty przemawiają za autentycznością Listu do Rzymian?

⁵ Za autentycznością tego listu przemawia wiele dowodów. Napisał go — jak czytamy we wstępie — „Paweł, niewolnik Jezusa Chrystusa, powołany na apostoła, (...) do wszystkich, którzy są w Rzymie jako umiłowani Boży, powołani, aby być świętymi” (Rzym. 1:1, 7). Inne poświadczające go dokumenty należą do najwcześniejszych tekstów, jakie przytacza się na potwierdzenie prawdziwości Chrześcijańskich Pism Greckich. Piotr w swym pierwszym liście, napisanym przypuszczalnie 6—8 lat później, używa tylu podobnych wyrażeń, że zdaniem wielu biblistów musiał już znać List do Rzymian. Nie ulega wątpliwości, iż list ten zaliczano do pism Pawła, gdyż jako taki cytują go Klemens Rzymski, Polikarp ze Smyrny i Ignacy z Antiochii, którzy żyli pod koniec I i na początku II wieku n.e.

7. Jakie świadectwa wskazują na miejsce i czas napisania Listu do Rzymian?

⁷ Kiedy i gdzie został napisany List do Rzymian? Komentatorzy Biblii zgodnie uznają, że powstał w Grecji, najprawdopodobniej w Koryncie, w okresie gdy Paweł spędził tam kilka miesięcy pod koniec swej trzeciej podróży misjonarskiej. Na Korynt wskazuje sama treść listu. Paweł pisał go z domu Gajusa, członka tamtejszego zboru, i zalecał Febe z pobliskiego zboru w porcie korynckim Kenchry. Przypuszczalnie właśnie ona dostarczyła list do Rzymu (Rzym. 16:1, 23; 1 Kor. 1:14). W rozdziale 15, wersecie 23, Paweł zaznaczył: ‛Nie mam już w tych okolicach nietkniętego terenu’, po czym w następnym wersecie wspomniał, iż zamierza rozszerzyć zakres swej działalności w kierunku zachodnim — aż do Hiszpanii. Mógł tak napisać pod koniec swej trzeciej podróży — na początku roku 56.