Pisarz: Paweł

1, 2. (a) Jaki kontrast zachodzi między opisami uwięzienia Pawła podanymi w Dziejach Apostolskich i w Liście 2 do Tymoteusza? (b) Kiedy przypuszczalnie powstał List 1 do Tymoteusza i dlaczego właśnie wtedy?

W DZIEJACH Apostolskich Łukasz kończy swą relację o życiu Pawła w chwili, gdy apostoł czeka w Rzymie na wynik odwołania się do Cezara. Mieszka w wynajętym mieszkaniu i „z największą swobodą mowy, bez przeszkód”, głosi o Królestwie Bożym wszystkim, którzy do niego przychodzą (Dzieje 28:30, 31). Natomiast w Liście 2 do Tymoteusza Paweł pisze: „Cierpię zło aż do więzów więziennych jak złoczyńca”, a ponadto wspomina o zbliżającej się śmierci (2 Tym. 2:9; 4:6-8). Cóż za zmiana! W pierwszym wypadku był poważanym więźniem, a teraz jest traktowany jak zbrodniarz. Co się wydarzyło między rokiem 61, kiedy to w myśl sprawozdania Łukasza Paweł już blisko dwa lata przebywał w Rzymie, a chwilą, gdy sam pisał o swym położeniu do Tymoteusza, zapewne krótko przed swą śmiercią?

² Ponieważ wydaje się niemożliwe, by listy do Tymoteusza i Tytusa powstały w okresie opisanym w Dziejach Apostolskich, niektórzy komentatorzy biblijni doszli do wniosku, że odwołanie się do Cezara poskutkowało i około roku 61 Paweł został zwolniony. W pewnym słowniku biblijnym powiedziano: „Końcowy werset Dziejów Apostolskich bardziej jest zgodny z tym poglądem [iż Paweł po dwóch latach został uwolniony] niż z przypuszczeniem, że opisane uwięzienie zakończyło się skazaniem apostoła i jego śmiercią. Łukasz położył nacisk na fakt, iż nikt nie utrudniał Pawłowi działalności, sugerując niewątpliwie, że nie miała się ona ku końcowi”.a Właśnie między uwolnieniem po pierwszym uwięzieniu w Rzymie a ostatnim uwięzieniem w tym mieście — czyli prawdopodobnie między rokiem 61 a 64 — powstał List 1 do Tymoteusza.

3, 4. (a) Czym najwyraźniej zajął się Paweł po odzyskaniu wolności? (b) Gdzie powstał List 1 do Tymoteusza?

³ Po odzyskaniu wolności Paweł najwyraźniej znowu podjął pracę misjonarską z Tymoteuszem i Tytusem. Nie jest jednak pewne, czy rzeczywiście zawędrował do Hiszpanii, jak twierdzą niektórzy. Być może tak było, gdyż Klemens Rzymski napisał (ok. 95 n.e.), że Paweł „dotarł aż do zachodnich jej [ziemi] granic”.b

⁴ Gdzie Paweł napisał List 1 do Tymoteusza? Z rozdziału 1, wersetu 3 dowiadujemy się, że poczynił kroki, aby Tymoteusz zajął się pewnymi sprawami zborowymi w Efezie, w czasie gdy on sam wybierał się do Macedonii. Przypuszczalnie właśnie stamtąd napisał do Tymoteusza, przebywającego w Efezie.

5. Jakie dowody przemawiają za autentycznością listów do Tymoteusza?

⁵ Obydwa listy do Tymoteusza od najdawniejszych czasów były uznawane za dzieła Pawła i za część natchnionych Pism. Świadczą o tym wypowiedzi różnych pisarzy wczesnochrześcijańskich, między innymi Polikarpa, Ignacego i Klemensa Rzymskiego; listy te występowały też w katalogach z pierwszych wieków jako pisma Pawła. Pewien znawca przedmiotu orzekł: „Autentyczność niewielu ksiąg N[owego] T[estamentu] jest równie mocno poświadczona (...) Kwestionowanie jej należy więc traktować jako współczesną nowość, sprzeczną z niezbitymi dowodami z czasów pierwotnego kościoła”.c

6. (a) Z jakich powodów Paweł napisał List 1 do Tymoteusza? (b) Co wiemy o Tymoteuszu i co świadczy o jego dojrzałości?

⁶ Paweł napisał List 1 do Tymoteusza, aby jasno wyłożyć pewne wskazówki organizacyjne dotyczące zboru. Musiał też ostrzec Tymoteusza przed błędnymi naukami i umocnić braci w postanowieniu dawania odporu takiej ‛fałszywej wiedzy’ (1 Tym. 6:20). Handlowe miasto Efez wystawiało także na pokusy związane z materializmem i „umiłowaniem pieniędzy”, toteż na czasie było udzielenie rad również w tej sprawie (6:10).