Niekiedy inicjatorami takich działań są przywódcy religijni (Mk 3:6; Dz 24:1, 27). Prześladowcami mogą być osoby działające w nieświadomości (Rdz 21:8, 9; Gal 4:29; 1Tm 1:13) albo nieobliczalny, sfanatyzowany tłum (Łk 4:28, 29; Dz 14:19; 17:5). Często za ludźmi stoją znacznie potężniejsi i groźniejsi podżegacze — niegodziwe niewidzialne siły duchowe (Ef 6:11, 12).

W pierwszym proroctwie biblijnym, zapisanym w Rodzaju 3:14, 15, Jehowa Bóg zapowiedział nieprzyjaźń między „wężem” a „niewiastą”, jak również między ich „potomstwem”. Biblia poświadcza spełnianie się tego proroctwa. Jezus wyraźnie utożsamił owego węża z Szatanem Diabłem i oznajmił swym prześladowcom, że ‛są z ich ojca, Diabła’, czyli należą do jego „potomstwa” (Jn 8:37-59). Jak informuje Księga Objawienia, prześladowanie to miało trwać aż do objęcia władzy przez Chrystusa i nawet jeszcze jakiś czas potem, gdyż odkąd smok wraz ze swymi aniołami został zrzucony na ziemię, dalej ‛prześladuje niewiastę’, tocząc „wojnę z pozostałymi z jej potomstwa, którzy przestrzegają przykazań Bożych i zajmują się świadczeniem o Jezusie” (Obj 12:7-17). Szatan Diabeł zawsze chętnie posługiwał się w tym celu symboliczną „bestią”, której znaczenie wyjaśniono w haśle ZWIERZĘTA SYMBOLICZNE (Obj 13:1, 7), a także „Babilonem Wielkim” (Obj 17:5, 6; zob. BABILON WIELKI). Przez całe dzieje opisane w Biblii wykorzystuje wspomniane narzędzia przeciwko prawym ludziom, pragnącym spełniać wolę Bożą. Potwierdza to przedstawiona poniżej historia prześladowań.

Wśród człowieczych inicjatorów prześladowań religijnych główną rolę zawsze odgrywały osoby propagujące fałszywe wielbienie. Tak było np. w wypadku Jeremiasza (Jer 26:11) i apostoła Pawła (Dz 13:6-8; 19:23-29). Jeśli chodzi o Jezusa, Biblia podaje: „Naczelni kapłani i faryzeusze zebrali Sanhedryn i (...) Kajfasz, który tego roku był arcykapłanem, rzekł im: (...) ‚Nie bierzecie pod uwagę, że to jest dla was korzystne, aby jeden człowiek umarł za lud, a nie, żeby został zgładzony cały naród’. (...) Od tego więc dnia naradzali się, aby go zabić” (Jn 11:47-53). Zanim Jezus poniósł śmierć na palu męki, wiele wycierpiał z rąk bezbożnych ludzi popierających przywódców religijnych, którzy koniecznie chcieli go zgładzić (Mt 26:67; 27:1, 2, 26-31, 38-44).