• Słuchał jako władcy raczej Boga niż ludzi
    Strażnica — 1986 | nr 22

    • Husowi podobały się dzieła Wiklifa, a zwłaszcza książka: De veritate sacre scripture (O prawdzie z Pisma Świętego), którą otrzymał w roku 1407.

      Zagorzałym wrogiem Husa okazał się arcybiskup praski Zbyniek, którego uraziły jego wystąpienia i który w roku 1410 spalił publicznie wiele dzieł Wiklifa. Następnie zarządził, by kazania wygłaszano jedynie w wyznaczonych do tego kościołach. Nie było wśród nich Kaplicy Betlejemskiej, gdzie nauczał Hus. Odmówił on jednak podporządkowania się zakazowi arcybiskupa, oświadczając, że „w sprawach, od których zależy zbawienie”, musi „słuchać raczej Boga niż ludzi”. Odwołał się do papieża, a wtedy arcybiskup rzucił na niego klątwę. Hus wszakże nie stracił ducha, nabrał już bowiem głębszego zrozumienia, które zarazem rozbudziło jego sumienie i uwrażliwiło je na prawdy biblijne. Nawiązując do słów apostoła Pawła z Listu do Rzymian 3:4, oświadczył śmiało: „Człowiek może kłamać, ale Bóg nie kłamie”. Król czeski Wacław stanął w obronie jego reformatorskich poczynań, a Zbyniek uciekł z kraju i wkrótce potem zmarł.

      Opozycja wobec Husa ponownie przybrała na sile, gdy potępił krucjatę przeciwko królowi Neapolu i zdemaskował dokonywaną na ten cel sprzedaż odpustów, przez co poważnie uszczuplił dochody księży. Płatne odpusty miały człowiekowi za pieniądze gwarantować ulgi w karze doczesnej. Nie chcąc wywoływać nowych niepokojów w mieście, Hus opuścił Pragę i na pewien czas osiadł na wsi. Tam w roku 1413 napisał dzieło pt. O świętokupstwie, w którym obnażył chciwość kleru oraz jego powiązania z władzą świecką. Tym razem również powołał się na autorytet Słowa Bożego, oznajmiając: „Każdy wierzący chrześcijanin powinien być takiego usposobienia, aby nie bronić niczego, co jest przeciwne Pismu Świętemu”.

      Hus napisał też rozprawę zatytułowaną: De ecclesia (O kościele). Wysunął w niej kilka tez, z których jedna brzmiała: „Piotr nie jest i nigdy nie był głową kościoła”. Zdaniem Husa kluczowe wersety z Ewangelii według Mateusza 16:15-18 wyraźnie wskazują na Jezusa Chrystusa jako fundament i głowę kościoła, którym jest ogół powołanych chrześcijan. Prawu Chrystusowemu zawartemu w Słowie Bożym tym samym przyznał on pierwszeństwo przed nakazami papieża. Początki władzy papieskiej wywiódł natomiast z potęgi starożytnego Rzymu.

      WYSTĄPIENIE PRZED SOBOREM W KONSTANCJI

      Kościół katolicki nie mógł już dłużej ścierpieć działalności Husa i zażądał od niego, żeby się wytłumaczył ze swych poglądów przed soborem, który w latach 1414-1418 obradował w Konstancji nad Jeziorem Bodeńskim.a Do stawienia się tam skłonił reformatora brat króla, późniejszy cesarz Zygmunt Luksemburski, który obiecał mu list żelazny. Szybko okazało się jednak, że nie dotrzymał słowa. Wkrótce po przybyciu na miejsce Hus został uwięziony. Mimo to w dalszym ciągu nie chciał uznać autorytetu ani papieża, ani soboru.

      Wezwany do wyrzeczenia się swych nauk i poglądów odparł zgodnie z Listem 2 do Tymoteusza 3:14-16, że chętnie to zrobi, gdy błąd zostanie mu udowodniony na podstawie Pisma. Wiedział, iż sumienie nie dałoby mu spokoju, gdyby złożył jakieś dwuznacznie sformułowane oświadczenie. Oznajmił: „Zawsze pragnąłem, by z Pisma Świętego przedłożono mi lepszą naukę, a wtedy bezzwłocznie odwołam swoją”. Zaapelował, by chociaż najmniej znaczny uczestnik soboru wykazał mu błąd na podstawie samego Słowa Bożego, ale uznano go za zatwardziałego kacerza i odesłano do więzienia, nie podjąwszy z nim żadnej dyskusji biblijnej.

      Dnia 6 lipca 1415 roku oficjalnie potępiono Husa w katedrze konstancjeńskiej. Nie pozwolono mu odpowiedzieć na odczytywane zarzuty. Publicznie pozbawiono go święceń kapłańskich, podczas gdy na dziedzińcu kościelnym spaliły się jego dzieła. W końcu wyprowadzono go na błonia poza miastem, gdzie spłonął na stosie.