Sporo czasu komórka poświęca na produkcję białek. Jak to wygląda? Najpierw musi przygotować sobie 20 rodzajów składników budulcowych, zwanych aminokwasami. Są one dostarczane do rybosomów (5), które niczym zautomatyzowane roboty łączą je ze sobą w ustalonym porządku i tworzą z nich konkretny typ białka. W fabryce procesem produkcyjnym może sterować jakiś centralny komputer i podobnie wieloma czynnościami w komórce zawiaduje swoisty program komputerowy zapisany w DNA (6). To z DNA rybosomy otrzymują kopię szczegółowych instrukcji, jakie białka wytworzyć i w jaki sposób (7).

Następnie dzieje się coś niesamowitego! Po zakończeniu syntezy każde białko zwija się, przyjmując właściwą sobie strukturę przestrzenną (8). Właśnie ta struktura decyduje, jaką funkcję będzie spełniać dane białkob. Pomyśl o produkcji i montażu części silnika. Aby do siebie pasowały, każda musi być bardzo precyzyjnie wykonana, bo w przeciwnym razie silnik nie będzie działał. Podobnie ma się rzecz z białkami. Gdyby nie zostały precyzyjnie zsyntetyzowane i nie przybrały właściwego kształtu, nie spełniałyby swoich funkcji w komórce, a nawet mogłyby ją uszkodzić.

Jak białka trafiają z miejsca, w którym powstały, do miejsc, gdzie są potrzebne? Jest to możliwe dzięki temu, że mają wbudowane „adresy docelowe”. Chociaż w każdej minucie komórka produkuje tysiące białek, wszystkie bezbłędnie docierają na miejsce przeznaczenia.

Dlaczego warto to przemyśleć? Żadna ze skomplikowanych cząsteczek obecnych w najprostszym żywym organizmie nie potrafi samodzielnie stworzyć swojej kopii. Poza komórką ulegają one rozpadowi. Wewnątrz komórki w ich powielaniu muszą brać udział inne złożone cząsteczki. Oto przykłady: Do wytworzenia kwasu adenozynotrifosforowego (ATP), będącego nośnikiem energii w komórce, niezbędne są enzymy; te z kolei nie powstaną bez energii dostarczanej przez ATP. Do produkcji enzymów potrzebne jest także DNA (o którym będzie mowa w części 3 tej broszury), jednak enzymy muszą uczestniczyć w jego replikacji. Białka są syntetyzowane przez komórkę, ale komórka nie może powstać bez pomocy białekc.