Korzystanie ze szkicu

WIELE osób denerwuje się na myśl o przemawianiu na podstawie szkicu. Czują się bezpieczniej, gdy napiszą sobie wszystko słowo w słowo albo nauczą się całego wystąpienia na pamięć.

Na co dzień jednak mówimy bez żadnych notatek, na przykład gdy rozmawiamy z krewnymi czy przyjaciółmi, gdy bierzemy udział w służbie polowej lub gdy zanosimy płynące z serca modlitwy — prywatnie bądź w imieniu jakiejś grupy.

Czy przemówienie odczytane z rękopisu różni się od wygłoszonego na podstawie szkicu? Wprawdzie czytanie przygotowanego tekstu gwarantuje, że podamy ścisłe informacje i użyjemy starannie dobranych słów, lecz utrudnia trafienie słuchaczom do serca. Zazwyczaj po paru zdaniach zaczynasz mówić w innym tempie i z inną intonacją niż na co dzień. Poza tym jeśli jesteś skupiony bardziej na notatkach niż na obecnych, mogą nie słuchać cię tak uważnie, jakby to robili, czując, że faktycznie o nich myślisz i dostosowujesz materiał do ich sytuacji. Jeżeli więc naprawdę chcesz pobudzić słuchaczy do czynu, najlepiej przemawiaj z głowy.

Teokratyczna szkoła służby kaznodziejskiej ma nam pomagać w codziennym życiu. A przecież gdy spotykamy się z przyjaciółmi, nie wyciągamy kartki i nie czytamy z niej naszych myśli, żeby tylko użyć najwłaściwszych słów. Również do służby polowej nie zabieramy rękopisu, choć może nam uciec z pamięci jakaś myśl, którą chcieliśmy poruszyć. Kiedy więc demonstrujesz na zajęciach szkoły, jak dawać świadectwo, staraj się mówić w sposób naturalny. Jeżeli będziesz dobrze przygotowany, przekonasz się, że do przypomnienia sobie punktów głównych wystąpienia zazwyczaj wystarczy ci szkic — ułożony w myślach albo zapisany na kartce. Ale jak nabrać pewności potrzebnej do tego, by się nim posługiwać?

Uporządkuj myśli. Aby przemawiać na podstawie szkicu, musisz uporządkować swoje myśli. Nie oznacza to, że masz wybrać konkretne słowa, których potem użyjesz. Chodzi po prostu o to, żebyś najpierw przemyślał, co chcesz powiedzieć.

Osoby porywcze często mówią bez zastanowienia coś, czego później żałują. Inni wypowiadają się nieco chaotycznie i przeskakują z jednej myśli na drugą. Z obiema skłonnościami można się skutecznie uporać — przed zabraniem głosu trzeba poświęcić chwilę na ułożenie sobie w głowie prostego szkicu. Najpierw ustal cel, następnie rozważ, co kolejno poruszyć, aby go osiągnąć, i dopiero potem zacznij mówić.

Szkic przemówienia powinien być prosty. A co należy umieścić w szkicu, z którego będziesz korzystać podczas wygłaszania wykładu?

Nie zapominaj, że szkic ma ci pomóc w przypomnieniu sobie myśli. Wprawdzie możesz uznać, że dobrze będzie zapisać parę zdań wstępnych, później jednak koncentruj się już nie na słowach, lecz właśnie na myślach. Możesz ująć je w formie zdań, ale krótkich. W szkicu powinno się znaleźć tylko kilka punktów głównych. Wyraźnie je sobie zaznacz, na przykład napisz je dużymi literami, podkreśl albo wyróżnij kolorem. Pod każdym punktem głównym wypisz myśli, których chcesz użyć w rozwinięciu, i wersety, które planujesz wykorzystać. W trakcie wykładu zwykle najlepiej jest odczytywać je bezpośrednio z Biblii. Zanotuj też wybrane przykłady oraz ewentualnie jakiś ważny cytat ze źródła świeckiego, jeśli wydaje ci się stosowny. Niech te notatki będą na tyle szczegółowe, żebyś mógł dokładnie przedstawić fakty. Pamiętaj, że ze szkicu łatwiej korzysta się wtedy, gdy jest staranny.

Niektórzy używają bardzo uproszczonego szkicu. Może się on składać z kilku kluczowych słów, wersetów, które mówca chce przytoczyć z pamięci, i z rysunków pomocnych w przypomnieniu sobie myśli wystąpienia. Takie zwięzłe notatki pozwalają przedstawić materiał w logicznym porządku i w sposób naturalny. A właśnie to jest celem tej lekcji.

Gdy będziesz wprowadzać w czyn podane tutaj rady, zapoznaj się też z rozdziałem pod tytułem „Jak opracować szkic”, zamieszczonym na stronach od 39 do 42 tego podręcznika.