Jak bezpieczne są samoloty?

W CIĄGU roku w wypadkach drogowych ginie jakieś pół miliona ludzi. Tymczasem w katastrofach lotniczych w 1996 roku poniosło śmierć 1945 osób, a w roku 1997 jeszcze mniej — 1226. Według danych firmy Boeing „na milion lotów odrzutowców komunikacyjnych przypadają niecałe dwie katastrofy”.

Jednakże każda taka katastrofa jest sensacją, tymczasem codzienne wypadki na drogach wydają się już czymś zupełnie normalnym. W USA tylko jazdę autobusem uznano za nieznacznie bezpieczniejszą niż przelot samolotem.

Dlaczego samolot jest z reguły bardziej bezpieczny niż samochód? Jeden z oczywistych powodów to fakt, że w przeciwieństwie do samochodów samoloty najczęściej nie latają blisko siebie. Poza tym załoga na ogół jest świetnie wyszkolona i swoje obowiązki wykonuje naprawdę profesjonalnie. Kapitan Boeinga 747 zwykle skończył już 50 lat i ma 30-letnie doświadczenie w lataniu. Dla wszystkich członków załogi bezpieczeństwo jest sprawą zasadniczą. Przecież chodzi także o ich życie.

Bezpieczeństwo w kabinie pilota

Jeżeli zajrzysz do kabiny pilota w samolocie pasażerskim, zauważysz, że wszystkie główne przyrządy pomiarowe i kontrolne występują podwójnie — tablica po lewej stronie przeznaczona jest dla kapitana, a po prawej dla drugiego pilota.a Dlatego, jak podaje książka The Air Traveler’s Handbook (Poradnik dla podróżujących w powietrzu), „gdyby jeden pilot stracił przytomność, co jest mało prawdopodobne, drugi dysponuje wszystkimi przyrządami potrzebnymi do bezpiecznego kontynuowania lotu. Każdy z nich może obserwować w czasie drogi przyrządy drugiego i upewniać się, czy ich wskazania są jednakowe”.

Inna metoda zachowywania bezpieczeństwa polega na podawaniu kapitanowi i drugiemu pilotowi odmiennych posiłków. Dlaczego? Prawdopodobieństwo zatrucia pokarmowego jest wprawdzie niewielkie, ale gdyby do niego doszło, zachoruje tylko jeden pilot.

Aby zapobiec kłopotom z ruchomymi częściami, takimi jak klapy, podwozie i hamulce, „samoloty pasażerskie mają zwykle dwa układy hydrauliczne, albo i więcej, na wypadek, gdyby jeden się zepsuł”. Obecnie takie podwójne, a nawet potrójne układy są standardowym środkiem bezpieczeństwa w większości nowoczesnych samolotów.

Co możesz zrobić?

Oto kilka prostych rad dla wszystkich pasażerów: Przeczytaj instrukcję postępowania w razie zagrożenia i uważnie słuchaj, gdy na początku każdego lotu ktoś z obsługi objaśnia zasady bezpieczeństwa. Po zajęciu miejsca sprawdź, gdzie znajduje się najbliższe wyjście. A w razie niebezpieczeństwa postępuj zgodnie z poleceniami członków załogi, którzy doskonale wiedzą, jak należy się wtedy zachować. Ważne jest, by w takiej chwili pasażerowie działali szybko i nie rozglądali się za swoimi rzeczami. Życie ma większą wartość niż bagaże.

Nowoczesne samoloty poruszają się mniej więcej na wysokości wolnej od zaburzeń atmosferycznych, toteż większość długich lotów przebiega bardzo gładko. W rezultacie mało kto cierpi w samolocie na chorobę lokomocyjną. Jeżeli przewiduje się turbulencje, kapitan zwykle prosi pasażerów o zachowanie ostrożności, między innymi o zapięcie pasów bezpieczeństwa.

Czy podróże samolotami mogłyby być bezpieczniejsze? Oczywiście. Ale większość ludzi nie przyjęłaby niezbędnych zmian z entuzjazmem. Na czym miałyby one polegać? Pasażerowie musieliby na przykład siedzieć nie przodem, lecz tyłem do kierunku lotu. Jaką by to przyniosło korzyść? W razie nagłego zmniejszenia prędkości chroniłyby ich również oparcia siedzeń, a nie tylko pasy na brzuchu, które stanowią niekompletne zabezpieczenie w porównaniu z pasami samochodowymi, dodatkowo opasującymi klatkę piersiową. Ludzie wolą jednak patrzeć, dokąd lecą, niż tam, gdzie byli.

Boisz się latać?

Ocenia się, że co szósty dorosły Amerykanin boi się wsiąść do samolotu. U niektórych przeradza się to nawet w fobię — nadmierny lęk, który może prowadzić do paniki. Jak temu zaradzić?

W złagodzeniu niepokoju bardzo pomaga uzyskanie odpowiednich informacji. Otóż choć co roku na całym świecie około 15 000 samolotów obsługuje prawie 10 000 lotnisk i przewozi przeszło 1,2 miliarda osób, do wypadków dochodzi stosunkowo rzadko. „Według [stowarzyszenia ubezpieczeniowego] Lloyd’s of London podróże samolotem są 25 razy bezpieczniejsze niż jazda samochodem”.

Jeżeli myśl o podróży powietrznej budzi w tobie obawy, sięgnij po książki o lataniu, samolotach i szkoleniu pilotów. Przeczytaj o wysokich wymaganiach stawianych pilotom, a także o zasadach, których muszą przestrzegać w pracy. Dotyczą one na przykład koniecznych godzin snu czy ograniczeń w spożyciu alkoholu przed lotem. Od czasu do czasu sprawdza się, czy piloci nie biorą narkotyków. Poza tym co pół roku przechodzą oni badania w symulatorze lotu, ujawniające ich reakcje w stanie zagrożenia. Urządzenie to tak skutecznie pozoruje rzeczywiste warunki, że niektórzy piloci wychodzą z niego „roztrzęsieni i oblani potem”. Kto nie przejdzie pomyślnie tego testu, może stracić uprawnienia do prowadzenia samolotów komunikacyjnych.

A zatem pilotom stawia się znacznie wyższe wymagania niż kierowcom samochodów. Dlatego im więcej się dowiesz o samolotach i pilotach, tym większe będzie twoje poczucie bezpieczeństwa.

Może ci też pomóc wizyta na lotnisku. Przyjrzyj się odprawie i zachowaniu pasażerów. Zauważysz, że większość ludzi wysiada z samolotu jak z autobusu. Taka podróż w powietrzu to dla nich coś zupełnie normalnego. Poobserwuj starty i lądowania samolotów. Poznaj też i podziwiaj zasady aerodynamiki, które umożliwiają bezpieczne latanie.

Kiedy w końcu zdecydujesz się wsiąść do samolotu, powiedz stewardesie, że to twój pierwszy lot i że możesz być nieco podenerwowany. Wykwalifikowana załoga wie, jak ci pomóc, byś się odprężył i zaufał stosowanym środkom bezpieczeństwa. Spróbuj się zrelaksować. Kiedy kapitan zezwoli na poruszanie się po kabinie pasażerskiej, wstań i się przejdź. Niewykluczone, że zdołasz pokonać lęk przed lataniem!

[Przypis]

[Napis na stronie 11]

„Według [stowarzyszenia ubezpieczeniowego] Lloyd’s of London podróże samolotem są 25 razy bezpieczniejsze niż jazda samochodem”

[Ilustracja na stronie 12]

Jeżeli będziesz umiał się odprężyć, lot może się stać przyjemnością

[Prawa własności do ilustracji, strona 10]

Zdjęcie zamieszczone dzięki uprzejmości Boeing Aircraft Company