W poszukiwaniu źródeł kultury japońskiej studiował dzieła klasyczne, zwłaszcza sintoistyczne Kodziki.

„Święte pisma” sintoizmu

22, 23. (a) Jakie dwa dekrety wydał cesarz? (b) Dlaczego owe dokumenty uznano za święte?

²² Wprawdzie takie dzieła, jak Kodziki, Nihongi i Engisiki, zawierały opisy starożytnych dziejów, rytuałów i modlitw, ale sintoizm państwowy potrzebował swojej świętej księgi. W roku 1882 cesarz Meiji (Meidzi) wydał „Dekret cesarski do żołnierzy i marynarzy”. Ponieważ dokument ten pochodził od cesarza, został potraktowany przez Japończyków jak święty tekst i stał się przedmiotem codziennych medytacji mężczyzn służących w armii. Podkreślał, że spłacanie długu boskiemu cesarzowi i spełnianie wobec niego powinności jest ważniejsze niż wszystkie ewentualne zobowiązania względem innych osób.

²³ Dnia 30 października 1890 roku sintoizm wzbogacił się o dalszy święty tekst — „Dekret cesarski o wychowaniu”. „Nie tylko położył on fundament pod system szkolnictwa, lecz został zaliczony do świętych pism sintoizmu państwowego” — oświadczył znawca tej religii Shigeyoshi Murakami. Dokument ów mówił otwarcie, że u podstaw wychowania leżą „historyczne” stosunki między mitycznymi przodkami cesarza a ich poddanymi. Jak Japończycy odnosili się do tych dekretów?

24. (a) Wyjaśnij na przykładzie, jak ludzie odnosili się do dekretów cesarskich. (b) Jak sintoizm państwowy doprowadził do powstania kultu cesarza?

²⁴ „Kiedy chodziłam do szkoły, wicedyrektor ze czcią wnosił na podium skrzyneczkę, którą trzymał na wysokości oczu” — wspomina Asano Koshino. „Odbierał ją dyrektor i wyjmował zwój z ‚Dekretem cesarskim o wychowaniu’. Musieliśmy go słuchać ze schyloną głową aż do końcowych słów: ‚Imię i pieczęć Jego Wysokości’. Tekst ten słyszeliśmy tyle razy, że znaliśmy go na pamięć”. Do roku 1945 szkolnictwo odwołujące się do mitologii kładło nacisk na wpojenie całemu narodowi bezgranicznego oddania dla cesarza. Sintoizm państwowy uważano za najważniejszą religię, a pozostałe 13 odłamów sinto — głoszących odmienne nauki — zdegradowano do rzędu sekt.