Niewolnictwo

Hiszpanie wydobywający srebro musieli znosić okropne niewygody. Często brakowało żywności, woda była zanieczyszczona, a kopalnie niebezpieczne. Mocno dawała im się we znaki mroźna pogoda. Aby się ogrzać, palili węglem drzewnym, wskutek czego niejeden zatruł się czadem.

Wkrótce jednak znaleźli sposób na poprawę swego losu. Jako zdobywcy, zmusili miejscowych Indian do niewolniczej pracy. Dziennik Bolivian Times ukazujący się w La Paz poinformował, że w czasach kolonialnych w kopalniach Potosí „straciło życie podobno osiem milionów indiańskich niewolników”. Okrucieństwo, praca ponad siły oraz choroby stały się przyczyną zastraszającego wyludnienia. Nic zatem dziwnego, że w roku 1550 pewien kronikarz nazwał Potosí „paszczą piekieł”!

Jednym z zasadniczych celów hiszpańskich zdobywców było krzewienie w Ameryce religii katolickiej. Jak więc ci rzekomi chrześcijanie usprawiedliwiali swe krociowe zyski z niewolnictwa? Co prawda niektórzy duchowni głośno piętnowali niesprawiedliwość, ale inni przekonywali o słuszności niewolnictwa, utrzymując, iż tyrania Hiszpanów jest lepsza od tyranii Inków. Indian uważali za ludzi gorszego gatunku, z natury skłonnych do zła, dla których najlepsze zajęcie to praca w kopalni. Jeszcze inni twierdzili, że zapędzenie Indian do kopalń jest niezbędne do nawrócenia ich na katolicyzm.

Jednakże jak pokazuje historia, duchowni należeli do najbogatszych mieszkańców Potosí. Historyk Mariano Baptista oświadcza: „Kościół jako instytucja oraz poszczególni jego przedstawiciele tworzyli uprzywilejowaną grupę wśród czerpiących zyski z wykorzystywania” Indian. Powołuje się też na wypowiedź pewnego wicekróla, który w 1591 roku narzekał, iż kler „wysysa krew z Indian bardziej drapieżnie i zachłannie niż ludzie świeccy”.